از مراسمی است که در بعضی شهرستانها و بلاد شیعی و توسط برخی از عزاداران امام حسین «ع »اجرا می شود و در تاسی به مجروح و شهید شدن سید الشهدا«ع »و شهیدان کربلا و بعنوان اظهار آمادگی برای خون دادن و سر باختن در راه امام حسین «ع »انجام می دهند.صبح زود عاشورا،با پوشیدن لباس سفید و بلندی همچون کفن،بصورت دسته جمعی قمه بر سر می زنند و خون از سر بر صورت و لباس سفید جاری می شود.بعضی هم برای قمه زنی نذر می کنند،برخی هم چنین نذری را در باره کودکان خردسال انجام می دهند و بر سر آنان تیغ می زنند،در حدی که از محل آن خون جاری گردد.
قمه زنی نیز،مثل زنجیر زنی و شبیه خوانی و...از دیر باز مورد اختلاف نظر علما وپیروان و مقلدین آنان بوده و به استفتا و افتاء مبنی بر جواز یا عدم جواز آن می پرداخته اند.
این مراسم،از نظر شرعی پایه و مبنای دینی ندارد و صرفا روی علاقه شیعیان به ابا عبد الله الحسین «ع »انجام می گیرد. فقها نیز آن را در صورتی که ضرری نداشته باشد،مجازمی دانند.برخی از فقها نیز به خاطر تاثیر نامطلوب آن بر افکار دیگران و موجب وهن مذهب بودن،آن را ممنوع دانسته اند.البته شرایط زمانی در این مساله بی تاثیر نیست. امام خمینی «ره »در پاسخ به استفتایی که در سالهای اول پیروزی انقلاب اسلامی در این زمینه از ایشان شده بود،فرمودند: «در وضع موجود،قمه نزنند...»آیة الله خامنه ای نیز در دیداربا روحانیون،در آستانه ایام عاشورا(سال 1373 شمسی)در ضمن بیانات مبسوطی درخرافه زدایی از عزاداری سید الشهدا«ع »فرمودند:«قمه زدن هم از آن کارهای خلاف است...این یک کار غلطی است که عده ای قمه ها را بگیرند و بر سر خود بزنند و خون بریزند...کجای این کار،حرکت عزاداری است؟ این جعلی است.اینها چیزهایی است که از دین نیست...».آن را بدعت،خلاف و خرافه دانستند.و در پاسخ به نامه امام جمعه اردبیل،نوشتند:امروز این ضرر بسیار بزرگ و شکننده است و لذا قمه زدن علنی و همراه با تظاهر،حرام و ممنوع. (1) علمای دیگر نیز در تایید موضع و سخن رهبر انقلاب،آن راموجب وهن مذهب و نامشروع دانستند. (2) البته این احساس مذهبی و عواطف دینی که سبب می شود به عشق حسین «ع »چنین کارهایی کنند،باید در مسیر صحیح هدایت شود و مورد بهره برداری قرار گیرد تا شور وانگیزه جهاد و شهادت بیافریند.بعلاوه،آنان که به خاطر حسین «ع »حاضرند خون بدهند،چه بهتر که خون خویش را به درمانگاهها و مراکز انتقال خون اهدا کنند یا با تاسیس بانک خون،از فداکاران و ایثارگران داوطلب،در روز عاشورا خون گرفته شود و نگهداری گردد،تا از این طریق،جان انسانهای بسیاری که نیازمند خونند،نجات یابد.گر چه این کار،شاید مثل قمه زنی،تامین کننده احساس عاطفی فرد نباشد،ولی قطعا رضایت خداوندو پسند سید الشهدا«ع »را بیشتر در پی دارد.کاش روزی صدقه دادن خون نیز،مثل صدقه و کمک مالی و لباس و غذا و... مرسوم گردد و با قصد قربت انجام گیرد.
کی گفت حسین،بر سر خویش بزن؟ با تیغ،به فرق خویشتن نیش بزن تیغی که زنی بر سر خود،ای غافل بر فرق ستمگران بد کیش بزن
پی نوشتها
1-در تاریخ 7 محرم 1415،22 خرداد 1373.
2-مجموعه سخنان ایشان و استفتاها و جوابها در جزوه ای به نام «پیرامون عزاداری عاشورا»در 71 صفحه در محرم 1415 از سوی دفتر تبلیغات اسلامی چاپ شد.
