مصرف سرسام‌آور سوخت در ایران؛ دو برابر بودجه کشور صرف هدر رفتن انرژی می‌شود

طبق آخرین آمار شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، روزانه 263 میلیون لیتر سوخت در کشور تامین و توزیع می‌شود که ارزش دلاری این میزان سوخت سالیانه برابر با 67 میلیارد دلار و به عبارتی 2 برابر بودجه سالیانه کشور است.

به گزارش ایرنا، در سال 1402 روزانه 2 میلیون و 285 هزار بشکه نفت خام و میعانات گازی در 10 پالایشگاه کشور تحویل داده شد. این پالایشگاه‌ها وظیفه تامین روزانه 263 میلیون لیتر سوخت را طبق آمار شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی بر عهده داشتند. به این موضوع باید افزود که دست‌کم چهار میلیون لیتر سوخت هواپیما در 50 فرودگاه نیز به صورت کامل تامین شد.

برای اینکه بخواهیم ارزش این محصولات را به دست بیاوریم، فرض کنید هر لیتر فرآورده برابر با 70 سنت در نظر گرفته شود، روزانه 184 میلیون دلار که با دلار 60 هزار تومانی برابر با 11 هزار میلیارد تومان، خرج تامین سوخت پایدار کشور می‌شود. این عدد در سال برابر با 4029 هزار میلیارد تومان یا 67 میلیارد دلار می‌شود. به عبارتی این عدد برابر با 2 برابر بودجه کل کشور است. یعنی سالیانه به اندازه 2 برابر بودجه کلی کشور صرف تامین سوخت پایدار کشور می‌شود. در صورتی که روند مصرف سوخت در کشور بیانگر این است که بخش اعظمی از سوخت کشور هدر می‌رود. چنانچه «جلیل سالاری» مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی گفت: به دلیل مصرف بالای خودروها در کشور، روزانه 40 میلیون لیتر بنزین و 60 میلیون لیتر گازوئیل هدر می‌رود.

از این رو لزوم توجه به بهینه‌سازی مصرف سوخت بر کسی پوشیده نیست. در همین راستا «حبیب الله ظفریان» مدیرکل دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن مرکز پژوهش‌های مجلس درباره آخرین وضعیت تولید بنزین و گازوئیل در کشور گفت: بر اساس آخرین آمار، میزان تولید انرژی اولیه کشور حدود 9 میلیون بشکه معادل نفت خام در روز است که پس از کسر صادرات، تزریق و هدررفت به همراه برخی مصارف داخلی واحدها در فرایند عرضه، در نهایت فقط 4.4 میلیون بشکه معادل نفت خام به مصرف نهایی می‌رسد.

وی اظهار داشت: با وجود داشتن بزرگترین ذخایر نفت و گاز متعارف دنیا، کشور با ناترازی در عرضه و تقاضای انرژی به ویژه در مورد گاز طبیعی، بنزین و گازوئیل روبه‌رو شده است. با وجود تلاش‌های قابل توجه دولت برای بهبود این وضعیت، میزان ناترازی انرژی در حال گسترش بوده و در حال حاضر متوسط ناترازی سالیانه گاز کشور حدود 120 میلیون مترمکعب در روز و حداکثر میزان ناترازی در فصل سرد معادل 315 میلیون مترمکعب در روز است.

مدیرکل دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن مرکز پژوهش‌های مجلس بیان‌داشت: در مورد بنزین و گازوئیل نیز با وجود ایجاد مازاد عرضه بنزین در کشور پس از بهره‌برداری از پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس و ثبت رکورد صادرات بنزین به میزان سه میلیارد دلار در سال، در سال 1402 حداکثر ناترازی به بیش از 15 میلیون لیتر در روز رسیده که برای تامین نیاز داخل، اقدام به واردات و خرید محصولات مرتبط از واحدهای داخلی به میزان چهار میلیارد دلار شده است. این رقم در قانون بودجه سال 1403، معادل 140 همت پیش بینی است.

بنابراین بر اساس اطلاعات وارده، یکی از اولویت‌های دولت چهاردهم باید در بهینه‌سازی و اصلاح ساختاری حکمرانی انرژی کشور باشد و در این مسیر با اتکا به توان متخصصان داخلی و تصمیم‌گیری بتواند، این روند را اصلاح کند و موجب جلوگیری از هدر رفت انرژی در کشور باشند.