تغییرات اقلیمی این روزها گریبان کره زمین را گرفته است. یک سوی کره خاکی، سیل ویرانگر جان میگیرد و سوی دیگر، گرمای سوزان جانها را به لب میرساند. ایران هم چندسالی است اسیر تغییرات گسترده آب و هوایی شده است. امسال اما گرمای تابستان امان بریده است. گرمایی طاقتفرسا که بنابر گزارشها تا چند روز آینده میتواند جان مردم را به خطر بیندازد. در این جدال طبیعت با انسان تنها راه برای جان به در بردن از گرمای جهنمی، در خانه ماندن است. دولت نیز تعطیلی ادارات را راهحل صرفهجویی در مصرف برق و نجات کارمندان از بحران گرمایی که این روزها به کشور هجوم آورده است میداند.
بنا بر پیشبینی سازمان هواشناسی، استان تهران طی سه روز آینده با گرمترین روزهای خود روبهرو خواهد شد. اوج گرما نیز طی روزهای شنبه و یکشنبه با درجه دمای 41درجه خواهد بود. دمایی که به گفته کارشناسان با رکوردشکنی به بحرانیترین حالت میرسد و میتواند جان بگیرد. از همینرو روز گذشته محسن منصوری، معاون اجرایی رئیسجمهور با بیان اینکه معاون اول رئیسجمهور درباره تعطیلی هفته آینده تهران تصمیمگیری میکند، گفت: دولت اختیاری را به معاون اول و جمعی از وزرا داد تا موضوع تعطیلی را بررسی کنند؛ و ممکن است تصمیم به تعطیلی گرفته شود. وی همچنین اضافه کرد: درباره تعطیلیها هم شهر به شهر بررسی و تصمیمگیری میکنند. با این حال تا اینجای کار ادارات تهران روز گذشته تا ساعت 12ظهر برقرار بودند و قرار است کارمندان در این استان نیز امروز تا ساعت 11کار کنند. این تصمیم در شرایطی اتخاذ شده است که قرار بود ادارات استان تهران، امروز تعطیل باشند.اما موج گرما مختص به تهران نیست. بنا بر اعلام سازمان هواشناسی طی پنج روز آینده در بیشتر مناطق کشور روند تدریجی افزایش دما پیشبینی میشود. براساس پیشبینیها اداره کل هواشناسی خوزستان با اشاره به پیشبینی استقرار توده هوای گرم و افزایش دما در استان و پیشبینی دمای بالاتر از 49درجه هشدار سطح نارنجی صادر کرده است. نوار شمالی کشور، استان خراسان شمالی، چهارمحال و بختیاری، سیستان و بلوچستان، لرستان و البرز نیز از این گرما در امان نخواهند بود. از همینرو ساعات اداری در این استانها کاهش یافته یا امروز تعطیل شدهاند.
دورتر از ایران هم گرما بیداد میکند. آنقدر که طبق دادههای سرویس تغییرات اقلیمی کوپرنیک اتحادیه اروپا (C3S) که از سال 1940 الگوهای آبوهوایی جهانی را ردیابی کرده است، یکشنبه، 21 ژوئیه (31 تیرماه) گرمترین روز ثبتشده در تاریخ زمین بوده است. میانگین دمای جهانی هوای سطحی در روز یکشنبه به 17.09درجه سانتیگراد رسید و رکورد سال گذشته را شکست.
دانشمندان مدتهاست هشدار دادهاند که تغییرات آب و هوایی ناشی از انتشار گازهای گلخانهای که عمدتا خود ناشی از سوختن سوختهای فسیلی است، توالی موجهای گرما را شدیدتر و کشندهتر میکند. این دانشمندان سالهاست که میگویند دولتها باید برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای اقدامات جدی انجام دهند. هشدارهایی که هیچ کدام از سوی دولتمردان جهان تا کنون جدی گرفته نشده است و تابستان امسال را با دمای 50درجه برای جهان جهنمی کرده است. بررسیهای شبکه تلویزیونی «الجزیره» که دادههای اقلیمی 20 ساله از بیش از 1200 شهر در سراسر جهان را تجزیه و تحلیل کرده است، میگوید در طول 20 سال گذشته، 19 شهر از 15 کشور حداکثر دمای 50 درجه سانتیگراد (122 فارنهایت) یا بالاتر را ثبت کردهاند. براساس این گزارش که «ایسنا» آن را منتشر کرده است، شهر بصره در عراق حداقل 129 روز دمای بالای 50 درجه سانتیگراد را ثبت کرده و پس از آن اهواز در ایران با 84 روز و «جهرا» (الجهراء) در کویت با 83 روز قرار گرفتهاند. این گزارش همچنین حاکی است در طول 20 سال گذشته، بالاترین دما تنها در پنج شهر در چهار کشور در سراسر خاورمیانه ثبت شده است که این کشورها براساس رتبهبندی فوق شامل ایران(هفت بار)، عراق(شش بار)، کویت(پنج بار) و عربستان سعودی(دو بار) میشوند. هرچه هست گرمای طاقتفرسا زنگهای خطر را برای جهان به صدا درآورده است. روز گذشته نیز عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت با هشدار نسبت به افزایش تصاعدی مرگهای ناشی از گرما در دنیا، اعلام کرد براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، میزان مرگومیر افراد بالای 60 سال به دلیل افزایش دما، طی سالهای 2017 تا 2021 نسبت به بازه زمانی 4 ساله یعنی سالهای 2000 تا 2004 حدود 85 درصد افزایش یافته است. او به «ایسنا» گفت: نتایج مطالعاتی که طی سالهای 2000 تا 2019 انجام شده بیانگر این است که 489 هزار نفر در دنیا به دلیل گرما در هر سال جان خود را از دست میدهند که 45 درصد این موارد در کشورهای آسیایی و 36 درصد در کشورهای اروپایی اتفاق میافتد.