عصر ایران؛ مجله تصویری سلاح - فعالیت سازمان پژوهش و توسعه دفاعی (The Defence Research & Development Organisation) هند یا به اختصار دی آر دی او (DRDO) روی موشک رهگیر ای دی-1 (AD-1) می تواند به قوی تر شدن سامانه دفاع موشکی بالستیک (بی ام دی) و سامانه دفاع هوایی یکپارچه (آی ای دی اس) این کشور منتج شود.
موشک ای دی-1 بخشی از بی ام دی فاز 2 است. پیش از این، دی آر دی او فاز 1 را با موفقیت به پایان رساند که امکان هدف قرار دادن موشک هایی در برد کمتر از 2000 کیلومتر، مانند غوری و شاهین پاکستان، و دانگ فنگ-21 چین را فراهم می کند.
هدف فاز 2 این پروژه دفاع در برابر موشک هایی با برد تا 5000 کیلومتر است. این فاز نیازمند رادارهایی با برد بیشتر است که می توانند شناسایی تا برد 1500 کیلومتر، در مقایسه با 600 کیلومتر فاز 1، را انجام دهند. فاز 2 همچنین شامل موشک های رهگیر ابرصوت جدید می شود که با سرعتی 6 تا 7 ماخ پرواز می کنند، و چابکی بیشتری در برابر سامانه دفاع متقابل دارند.
انجام آزمایش
دومین تست پرواز موشک رهگیر ای دی-1 فاز 2 در 24 ژوییه انجام شد و بخش های مهمی مانند ردیابی راداری، هدایت موشک و سامانه های ارتباطی آزمایش شدند.
برخلاف تست اول در نوامبر 2022، تست دوم شامل شلیک یک موشک هدف بود. آزمایش اولیه بر تایید عملکردهای اساسی قطعات سامانه مانند رادار، پرتابگر و ام سی سی، در مناطق عملیاتی آنها متمرکز بود.
ال آر تی آر
بی ام دی فاز 2 از رادار ردیابی دوربرد (ال آر تی آر) سوردفیش برای ردیابی اهداف استفاده می کند. این رادار ال-باند نسخه ای از رادار ئی ال/ام-2080 گرین پاین است که در توسعه بی ام دی فاز 1 استفاده شده بود. بنابر گزارش ها، رادار سوردفیش جدید می تواند اهداف را تا فاصله 1500 کیلومتری شناسایی کند.
موشک رهگیر
ای دی-1 یک موشک رهگیر دوربرد است که برای عملیات در شرایط بیرون و درون جوی طراحی شده است. گزارش شده است که این موشک توانایی رهگیری موشک های بالستیک دور برد و هواپیماها را دارد.
ای دی-1 به یک پیشران سوخت جامد دو مرحله ای دارای سامانه کنترل پیشرفته بومی، همراه با الگوریتم ناوبری و هدایت پیشرفته است. این فناوری پیشرفته قابلیت های هدف گیری و رهگیری دقیق را تضمین می کند. این موشک به دلیل طراحی دو مرحله ای خود که هر کدام دارای باله هستند، متمایز می شود.
در حال حاضر، جزئیات درباره رهگیر ای دی-1 پراکنده هستند. با این وجود، یک موشک رهگیر دوربرد باید شتاب سریع و توانایی رسیدن به سرعت های بسیار بالا را داشته باشد. این موشک به یک پیشرانه راکت قوی برای غلبه بر کشش اتمسفری نیاز دارد. افزون بر این، به دلیل پنجره درگیری محدود، باید مانورهای سریع در سرعت های بالا انجام دهد و نیروهای جی قابل توجهی را تحمل کند.
بسیار شبیه به سامانه تاد
ای دی-1 بسیار شبیه به موشک آمریکایی تاد یا پدافند هوایی مرحله پایانی ارتفاع بالا (Terminal High Altitude Area Defense) است. تاد برای هدف قرار دادن موشک ها در ارتفاع بالا طی مرحله فرود نهایی آن ها طراحی شده است. این موشک می تواند اهداف را تا فاصله 200 کیلومتری رهگیری و تا فاصله 1000 کیلومتری ردیابی کند.
اما برخلاف ای دی-1، تاد یک موشک تک مرحله ای است. یک رهگیر دو مرحله ای، مانند ای دی-1، دارای مزایایی از جمله برد بیشتر، سرعت بالاتر، مانورپذیری بهتر و توانایی رسیدن به ارتفاعات بیشتر است. تاد از سر جنگی ضربه برای کشتن (Hit-to-Kill Warhead) و یک جستجوگر فروسرخ استفاده می کند.
جستجوگر فروسرخ به دلیل قابلیت های ردیابی با وضوح بالا به موشک در تمایز بین سر جنگی و طعمه ها کمک می کند و امکان رهگیری دقیق تر فراهم می شود. رهگیر دارای سر جنگی ضربه برای کشتن نیازمند هدایت و کنترل بسیار دقیق برای کسب موفقیت است.
یک سامانه دفاعی مانند اس-400
نسخه ای ار رهگیر ای دی-1 را تصور کنید که برای استفاده با یک سامانه دفاعی مانند اس-400 ساخته شده است. این رهگیر دارای یک جستجوگر راداری فعال خواهد بود. برخلاف جستجوگر فروسرخ، جستجوگرهای راداری تحت تاثیر شرایط آب و هوایی یا اختلالات دیگر قرار نمی گیرند.
سامانه پدافند هوایی اس-400 از رهگیر دو مرحله ای 40ان6 استفاده می کند که بردی 400 کیلومتری دارد و می تواند اهدافی را در ارتفاع 185 کیلومتری مورد اصابت قرار دهد. در همین حال، هند در حال کار روی سامانه دفاع هوایی شبیه اس-400 است که به نام پروژه کوشا شناخته می شود.
تست انجام شده در 24 ژوییه کارایی رادار دوربرد سوردفیش دی ار دی او، ارتباط کم تاخیر و هدایت را نشان داد. اما آشکار است که بی ام دی فاز 2 هنوز مسیری طولانی تا عملیاتی شدن پیش رو دارد و احتمالا طی یک دهه آینده وارد خدمت نخواهد شد.
