افرادی که با فرآیند پرواز هواپیما آشنا نیستند، اغلب میپرسند آیا هواپیما سیستم استارتی مشابه خودروها دارد یا روش دیگری برای روشن کردن موتورها استفاده میکند. در کل، فرآیند روشن کردن موتورهای هواپیما بسته به نوع، مدل و پیچیدگی فناوری هواپیما بسیار متفاوت است.
هواپیماهای تجاری: بدون نیاز به کلید
به گزارش روزیاتو، معمولاً، هواپیماهای تجاری مانند بوئینگ 737 یا ایرباس A320 برای روشن کردن موتور و همچنین برای باز کردن درهای هواپیما، نیازی به کلید ندارند.
در ابتدا، سیستمهای هواپیما با استفاده از برق زمینی یا باتری داخلی فعال میشوند. این فرآیند بیشتر ابزارها، سیستمها، چراغها و دستگاههای ارتباطی ضروری را فعال میکند، اما مستقیماً موتورها را روشن نمیکند.
یک خلبان ایر کانادا توضیح داد که موتورها با استفاده از کلیدها و اهرمهایی در کابین خلبان روشن میشوند که از هوای فشرده تأمین شده توسط واحد توان کمکی (APU) استفاده میکنند. با این حال، او همچنین به استثنایی در این روند اشاره کرد: «در بوئینگ 787 که من پرواز میکنم، موتورها به صورت الکتریکی و بدون هوای فشرده از APU روشن میشوند.»
واحد توان کمکی، یک موتور توربین گازی کوچک است که در دم هواپیما قرار دارد. این واحد برق و نیروی مکانیکی مستقل برای روشن کردن موتورهای اصلی و نیروی پنوماتیک برای سیستمهای تهویه هوای کابین فراهم میکند.
حال دلیل اینکه جتهای تجاری نیازی به قفل در ندارند، همان دلیلی است که ممکن است افراد یک خودرو را وقتی در یک گاراژ قفل شده قرار دارد، قفل نکنند. از این نظر، امنیت در فرودگاه معمولاً بسیار خوب است و هواپیماها در آشیانهها یا متصل به پلهای هوایی که ایمن هستند و تحت نظارت مداوم قرار دارند، نگهداری میشوند.
روشن کردن موتورهای هواپیما
موتورها به صورت متوالی، یکی پس از دیگری روشن میشوند. در ابتدا، پرههای اولین موتور شروع به چرخش میکنند تا به سرعت کافی برسند. در این نقطه، سوخت به داخل موتور تزریق و مشتعل میشود. هر موتور معمولاً دو واحد جرقه دارد که جرقهای با ولتاژ بالا تولید میکند، مشابه شمع در موتور پیستونی، که مخلوط سوخت و هوا را مشتعل میکند.
با افزایش فشار، موتور بیشتر شتاب میگیرد. وقتی موتور به سرعت توان درجا میرسد، واحد نیروی کمکی، قطع میشود.
چه کسی موتور را روشن میکند؟
خلبانان همیشه مسئول روشن کردن موتور هستند. اما اینکه آیا کمک خلبان یا کاپیتان این کار را انجام میدهد، بستگی به سیاست شرکت هواپیمایی دارد.
برای مثال، در ایر کانادا، روشن کردن موتور از نظر تاریخی مسئولیت کاپیتان بود، اما اکنون توسط کمک خلبان انجام میشود. با این حال، کاپیتان همچنان مسئول هدایت هواپیما روی زمین است و مسئولیت آزاد کردن و تنظیم ترمز پارک را بر عهده دارد. روی زمین، هواپیماها با استفاده از دستههایی اهرمی، هدایت میشوند.
هواپیماهای دارای کلید استارت
فراتر از جتهای تجاری، برخی هواپیماها از کلیدهای استارت استفاده میکنند که معمولاً در هواپیماهای کوچکتر هوانوردی عمومی مانند آنهایی که توسط سسنا یا پایپر ساخته شدهاند، یافت میشوند. در واقع، هواپیماهای کوچکتر همیشه در مکانهای امن در طول شب نگهداری نمیشوند و اغلب در فرودگاههای کنترل نشده در فضای باز پارک میشوند. به همین دلیل، آنها معمولاً دارای کلیدهای استارت هستند که میتوانند زمانی که هواپیماها در حال استفاده نیستند، برداشته شوند.
در بسیاری از موارد، از همان کلید برای روشن کردن موتور و همچنین باز کردن قفل در هواپیما استفاده میشود. این روش اغلب در مورد هواپیماهای کوچک صادق است که معمولاً فقط یک در دارند که میتوان از بیرون به آن دسترسی پیدا کرد.
کلیدهای استارت در هواپیماهای هوانوردی عمومی کاربردهای بیشتری از فقط قفل کردن در کابین خلبان دارند.
این هواپیماها معمولاً دارای یک موتور استارتر الکتریکی هستند، مشابه آنچه در خودروها یافت میشود. چرخاندن کلید به عنوان یک سوئیچ مکانیکی عمل میکند که باتری را به موتور استارتر متصل میکند. در طول روندهای راهاندازی موتور، کلید همچنین برای بررسی دو سیستم جرقه مگنتی موتور مورد نیاز است.
علاوه بر این، برخی از جتهای خصوصی بزرگتر نیز از کلید استفاده میکنند. سسنا سایتیشن دارای کلیدهایی است که در را قفل میکنند و پلهها را برای ورود به کابین باز میکند. همان کلید میتواند به برخی محفظههای بار نیز دسترسی پیدا کند. با این حال، از این کلیدها برای روشن کردن موتورها استفاده نمیشود.
آیا ممکن است هواپیمایی دزدیده شود؟
به طور ساده، سرقت هواپیما هنوز اتفاق میافتد، اگرچه خیلی کم شده است. طبق گزارش سال 1982 دفتر برنامههای دادگستری ایالات متحده (DOJ)، «سرقت هواپیما و سرقت تجهیزات اویونیک یا الکترونیک هوانوردی به جرایم شایعتری تبدیل مرتبط میشدند که اغلب با قاچاق مواد مخدر مرتبط بودند.»
امروزه، سرقت هواپیما به دلیل پیچیدگیهای موجود، بسیار نادر است.