سه کشور عضو برنامه جهانی نبرد هوایی (GCAP) شامل بریتانیا، ایتالیا و ژاپن از مدل مفهومی جدید جنگنده نسل بعدی خود در نمایشگاه بین المللی هوایی فارنبرو 2024 رونمایی کردند. در این نمایشگاه که نخستین همکاری بین کشورهای GCAP با شرکای اصلی صنعت هوانوردی است، گام‌های اساسی و مهمی که در راستای توسعه یک جنگنده نسل جدید برداشته شده، به نمایش گذاشته شد.
جدیدترین جنگنده کانسپت بریتانیا، ژاپن و ایتالیا
به گزارش خبرآنلاین، کانسپت جدیدی که در معرض نمایش گذاشته شده، طراحی تکامل یافته با طول بال‌های بزرگتر برای افزایش آیرودینامیک هواپیما دارد. مدیرعامل شرکت BAE Systems در خصوص پیشرفت‌های مهمی که از زمان آغاز برنامه توسعه جنگنده‌های نسل جدید حاصل شده توضیح می‌دهد:
درست 18 ماه پس از راه اندازی برنامه جهانی نبرد هوایی با شرکای صنعتی خود در ایتالیا و ژاپن و همچنین سه دولت دیگر همکاری نزدیک داشتیم تا شرایط را برای برنامه‌های بعدی هموار کنیم و هماهنگی لازم صورت بگیرد. نسل جدید جنگنده‌های توسعه یافته که در نمایشگاه بین المللی فارنبرو 2024 رونمایی شده، پیشرفت قابل توجهی در طراحی و کانسپت آن در آینده نشان می‌دهد. با نزدیک تر شدن به مرحله بعدی برنامه، طراحی به تکامل بیشتری خواهد رسید.
همچنین رئیس برنامه جهانی نبرد هوایی ضمن تأکید بر سرعت بالا و تعهد محکم برنامه پیش رو اعلام کرد:
سرعت این برنامه فوق العاده و پایه‌های آن محکم است چرا که زیر نظر میراث صنعتی هر یک از کشورهای عضو و تحت نظر دولت‌ها بنا شده. از زمان امضای معاهده در دسامبر 2023 میلادی، هر یک از شرکا به تعهدات خود عمل کرده است. ما اکنون برای تبادل دانش، رسیدگی به چالش‌های مشترک و دستیابی به اهداف مشابه از نزدیک با یکدیگر همکاری می‌کنیم.
به گفته عضو ارشد صنایع سنگین میتسوبیشی از ژاپن، شرکت ما هر پروژه‌ای را یک فرصت ارزشمند برای تعمیق دانش خود می‌دانیم و از آنجایی که در برنامه جهانی نبرد هوایی از سه کشور مختلف با ترکیب فرهنگ‌های مختلف و تجربیات و دانش‌های متفاوت گرد هم آمده‌ایم، انتظار داریم به نتایج بهتر و عمیق تری دست یابیم.
جنگنده جدید بریتانیا، ایتالیا و ژاپن
هواپیمای جنگی که قرار است تا سال 2035 میلادی به خدمت ارتش سه کشور دربیاید، یکی از پیشرفته ترین و سازگارترین جت‌های جنگنده در جهان خواهد بود و مجهز به سیستم تسلیحاتی هوشمند، کابین مجهز به نرم افزارهای تعاملی و حسگرهای یکپارچه و نسل جدید می‌شود. رادارهای این جنگنده داده‌های بیشتری را نسبت به سیستم‌های فعلی ارائه می‌دهد که نقطه قوت آن به حساب می‌آید.
برنامه جهانی نبرد هوایی از منظر استراتژیک اهمیت دارد و تلاش‌های سه کشور بریتانیا، ایتالیا و ژاپن را برای ارائه نسل بعدی نبرد هوایی نشان می‌دهد. هدف از این برنامه ارتقای امنیت، رفاه سیاسی و اقتصادی هر کشور با به کارگیری ده‌ها هزار نفر از افراد ماهر و ارتقای فناوری‌های صنعتی است.
نسل بعدی هواپیمای جنگی توسعه یافته توسط GCAP در بریتانیا با نام Tempest شناخته می‌شود. شرکت‌های BAE Systems بریتانیا، لئوناردو ایتالیا و صنایع سنگین میتسوبیشی ژاپن با شرکت‌های دیگری نظیر Avio Aero و رولز رویس همکاری خواهند داشت.
تاریخچه برنامه جهانی نبرد هوایی
برنامه جهانی نبرد هوایی یک ابتکار چندملیتی با مشارکت بریتانیا، ایتالیا و ژاپن بوده که هدف آن توسعه نسل ششم جنگنده‌های رادارگریز است. این برنامه به دنبال جایگزینی برای یوروفایتر تایفون و میتسوبیشی F-2 است که در حال حاضر توسط نیروی هوایی بریتانیا، ایتالیا و ژاپن استفاده می‌شود.
در دسامبر 2022، ژاپن به همراه بریتانیا و ایتالیا پروژه‌های جداگانه توسعه جنگنده نسل ششم رادارگریز خود را با یکدیگر ادغام کردند و نام این برنامه را GCAP گذاشتند. یک سال بعد ضمن یک معاهده، برنامه فوق رسمیت پیدا کرد.
طبق جدول زمانی تعیین شده توسط سه کشور، از سال 2025 فاز توسعه آغاز خواهد شد و یک پرواز نمایشی در سال 2027 انجام می‌شود و نمونه‌های تولیدشده در سال 2035 به خدمت گرفته خواهند شد.
برنامه جهانی نبرد هوایی که به اختصار GCAP نامیده شده، با 9000 نفر و بیش از 1000 تأمین کننده از سراسر جهان و عمدتا سه کشور عضو پیش می‌رود. هدف این برنامه افزایش رشد اقتصادی و توانایی‌های نظامی کشورهای عضو است. شرکت بریتانیایی BAE Systems به عنوان یکی از طلایه‌داران صنعت هوانوردی و عضو پروژه، هزار کارآموز و فارغ التحصیل دارد که روی جنگنده کار می‌کنند.
در سال 2022 بریتانیا و ژاپن توافق کردند که به طور مشترک یک پیشرانه جنگنده توسعه دهند و فناوری‌های نبرد هوایی در آینده را مورد بررسی قرار دهند تا مسیر برای GCAP هموار شود. انتظار می‌رود تا پایان سال 2024، برنامه‌های توسعه دقیق و برآورد هزینه‌ها مشخص شده و تولید آن از سال 2030 آغاز شود تا نخستین نسخه عملیاتی از سال 2035 به کارگیری گردد.
این احتمال وجود دارد که شرکای برنامه جهانی نبرد هوایی در آینده بیشتر شوند و کشورهایی نظیر سوئد، آلمان و عربستان سعودی به GCAP ملحق شوند. البته هر عضو اضافه‌ای می‌تواند به چالش‌های پیش رو بیفزاید. برای مثال ژاپن با حضور عربستان سعودی مخالف است و سوئد الحاق خود به پروژه را تا سال 2031 به تعویق انداخته و آلمان هم برنامه مدونی برای پیوستن به آن ندارد.
