فائزه پوزش: نخستین روز از شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی صنعت مالی (بورس، بانک و بیمه) مورخ 19 مرداد ماه برگزار شد. از جمله اهداف این نمایشگاه باید به شناسایی دستاوردها و توانمندی‌ها در صنعت مالی، آشنایی شرکت‌‌‌ها و سازمان‌‌‌های ایرانی با آخرین تکنولوژی روز جهان، امکان مقایسه و آشنایی با انواع کارگزاری‌های بورس و بیمه، جمع‌‌‌آوری نقدینگی‌‌‌های سرگردان در جامعه و سوق‌‌‌دهی به مسیرهای سازنده از طریق پس‌‌‌انداز در بانک‌‌‌ها، سرمایه‌‌‌گذاری در بورس و اعتماد به بیمه و امنیت حاصل از آن، جلب اعتماد عمومی و... اشاره کرد. ناگفته نماند که صنعت لوازم خانگی در این دوره از برگزاری نمایشگاه نقش پررنگ‌تری نسبت به سال‌های گذشته ایفا کرده است.
نمایشگاه بین‌المللی صنعت مالی در روز گذشته با سخنان حسین عبده‌تبریزی، اقتصاددان و دبیر کمیته علمی نمایشگاه آغاز شد. او ضمن گرامیداشت این نمایشگاه اعلام کرد که این رویداد در شرایطی ایجاد شد که بازار سرمایه در رکود قرار گرفته همچنین بازار پول به واسطه سیاستهای انقباضی دچار مشکلاتی است و در فاصله تغییر دو دولت شکل گرفته است.
ضربه تحریم به صنعت مالی ایران
طی چندسال اخیر علاوه بر شرایط تحریمی با موانعی در داخل کشور روبه‌رو بوده‌ایم که موجب رکود در بسیاری از بازارهای مالی و پولی شده است و دولت‌‌‌ها نتوانستند شرایط را تغییر دهند و ما را به سمت مسیرهای بهتر رهنمون کنند. تحریم‌ها نیز در این میان نقش مهمی را ایفا کردند. این مشکل فقط برای بازار سرمایه نبوده و بازارهای مسکن، خرده‌فروشی‌‌‌ها و... را هم درگیر چالش‌‌‌ها کرده‌‌‌اند و نتوانستند تورم را پوشش دهند. عبده تبریزی در ادامه سخنان خود افزود:« برگزاری نمایشگاه صنعت مالی طی سال های اخیر موجب شده تا با وجود شرایط تحریمی با کشورهای همسایه در حوزه بیمه و بانک ارتباط بر قرار شود.
امید می رود چالش های بازار سرمایه نیز رفع شود تا رشد و پیشرفت در این حوزه مشاهده شود. ضمن اینکه در حوزه برق و گاز نیز با چالش مواجه هستیم و دولت چهاردهم باید برنامه‌ریزی‌های بسیاری در این زمینه‌ها داشته باشد.» همچنین او در پایان سخنان خود اعلام کرد:«طی 20 روز اخیر با مسوولان سازمان بورس در حوزه های مختلف از جمله ساختار، قوانین و ... کار شده تا گزارش‌ها به دولت چهاردهم ارائه شود.»
دستاوردهای صنعت مالی
سجاد احدزاده، رئیس مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت ریاست جمهوری نیز در مراسم افتتاحیه حضور داشت و پس از عبده‌تبریزی سخنان خود را حول محور اهمیت صنعت مالی آغاز کرد. او از جمله نقاط اهمیت صنعت مالی و ابزارهای نوین مالی به تامین مالی، ارائه خدمات مالی و پوشش ریسک، نقش مرکزی در توسعه و رشد اقتصادی، جذب منابع مالی و تسهیل در دسترسی به منابع و در نهایت افزایش شفافیت و کاهش ریسک‌های مالی اشاره کرد.
به عقیده او فناوری‌های نوین مالی یا فین‌تک‌ها که از آنها برای اشاره به راهکارها، محصولات و کسب‌وکارهای فناوری‌محور استفاده میشود، توصیف کننده بخشی هستند که هدف آن ارائه خدمات مالی دیجیتال با استفاده از فناوری‌های نوین و نوآورانه است که محصولاتی مبتنی بر فضای مجازی و برنامه‌های کاربردی ارائه دهد. گفتنی است که فین‌تک‌ها به 9 بخش تقسیم می‌شوند: رگ‌تک، اینشورتک، بانک‌تک، لندتک، ارزهای رمزنگاری‌شده، مدیریت مالی، رمیتنس، پی‌تک و ولث‌تک. آمارها نشان می‌دهد که سهم اقتصاد دیجیتال از GDP هم اکنون 7.9 درصد است و پیش‌بینی میشود که این رقم تا پایان سال 1407 به 10 درصد برسد.
کاربرد هوش مصنوعی در صنعت بانکداری
احدزاده در ادامه ارائه خود به اهمیت کاربرد هوش مصنوعی در صنعت بانکداری و به دنبال آن صنعت مالی اشاره کرد و گفت: «از جمله کاربردهای هوش مصنوعی در توسعه و تحول نظام بانکی و مالی باید به تجزیه و تحلیل داده‌ها، چت‌بات هوشمند، دستیار مجازی هوشمند در خدمات بانکداری، اعتبارسنجی مشتریان، کشف تقلب و پولشویی، پردازش هوشمند اسناد، احراز هویت مشتریان، ارزیابی ریسک جرائم مالی، تحلیل سیاستگذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌ها و... اشاره کرد.
تکلیف اقتصاد ایران باید مشخص شود
پیش از آنکه شمس‌الدین حسینی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی به عنوان آخرین سخنران این نمایشگاه سخنان خود را آغاز کند، یکی از فعالان اقتصادی گلایه خود را از اقتصاد ایران در حضور همگان بیان کرد. او نارضایتی خود را نسبت به چند‌نرخی بودن ارز و همچنین قیمت‌گذاری‌های دستوری اعلام کرد و از صاحب‌نظران حاضر در مراسم افتتاحیه درخواست کرد تا از این اقدامات جلوگیری کنند. بر این اساس شمس‌الدین حسینی سخنرانی خود را حول محور این فعال اقتصاد معترض شروع کرد. او در ابتدای سخنان خود نمایشگاه صنعت مالی را از جمله رویدادهای کم‌نظیر و مهم خواند و اظهار کرد حضور خبرگان مالی در این نمایشگاه می‌تواند برای تامین مالی بنگاه‌ها موثر واقع شود. به گفته وی رشد باعث توسعه بازارهای مالی میشود و برخی می‌گویند بازارهای مالی منجر به رشد میشود اما واقعیت این است که اینها با یکدیگر رابطه مستقیمی دارند.
او همچنین اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین چالش‌های اقتصاد ایران موضوع تامین مالی است. بازار سرمایه کشورمان در حال حاضر نسبت به بازار ١٠ سال گذشته در بسیاری از شاخص‌‌‌ها رشد کرده اما این بازار همچنان از بحث تامین مالی اقتصاد فاصله دارد. در سال 92 و بعد از تغییر دولت، به وزیر بعد اقتصاد توصیه کردم که بایستی اشراف اقتصادی ایجاد شود. وی افزود، امروز هر فردی که گزینه وزارت اقتصاد در دولت چهاردهم شود، از او خواهم پرسید که توصیه شما برای صنعت مالی چیست؟ حکمرانی که قرار است سیاستگذاری انجام دهد، اگر اشراف اقتصادی به مسائل اقتصادی نداشته باشد تحلیل درستی از مسائل اقتصادی نیز نخواهد داشت.
حسینی تاکید کرد، بنا به دلایل مختلف هنوز تا سطح استاندارد تامین مالی فاصله داریم. در برنامه هفتم نیز روی این موضوع تاکید شده است. به گفته رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، هنوز ترکیب مجلس به صورت کامل شکل نگرفته، دولت نیز هنوز مستقر نشده است. برنامه توسعه هفتم نیز به تازگی ابلاغ شده است. اما اگر بخواهیم به عنوان یک فضای مشترک، روی برنامه هفتم توسعه متمرکز شویم باید به موضوع رشد اقتصادی توجه کرد. در این قسمت نیز روی بهره‌وری، بهبود محیط کسب‌وکار، مردمی‌سازی و تجهیز منابع تاکید شده است. با حضور در نشست‌های متعدد دریافته‌ام که بانک مرکزی ما با بازارهای مالی به ویژه بازار سرمایه فاصله دارد و این فاصله در برخی موارد مانع توسعه بازار شده است.
این مقام در خصوص اظهار نظر فعال اقتصادی معترض گفت:«اقتصاد ایران باید تکلیف خود را نسبت به چند کلید‌واژه مشخص کند؛ یکی از این موارد قیمت‌گذاری دستوری است.» حسینی ادامه داد: در شرایط فعلی در مقطع خاصی قرار داریم چرا که هنوز جا‌به‌جایی کامل میان دولت فعلی و گذشته انجام نشده همچنین برنامه توسعه 8درصدی نیز هنوز کامل اجرا نشده است. این نماینده مجلس افزود: فصل اول قانون برنامه توسعه رشد اقتصادی است. از پارامترهای فصل اول این برنامه بهبود کسب‌وکار و مردمی‌سازی اقتصاد و تجهیز منابع است. چرا که تامین مالی برای کل اقتصاد ایران مهم است و باید در اولویت قرار گیرد تا دولت بتواند برنامه رشد 8درصدی را محقق کند.
تضاد اقتصادی
شمس‌الدین حسینی اظهارات خود را در خصوص اقتصاد ایران این‌گونه بیان کرد: «در حالی که رشد اقتصادی در سال ١4٠٠ حدود یک درصد بود در برنامه هفتم می‌‌‌خواهیم این عدد را به ٨ درصد برسانیم و یکی از گره‌‌‌ها برای تحقق این هدف تامین مالی است که به شکل سنتی به سیستم بانکی معطوف میشود که به افزایش پایه پولی و در نهایت افزایش نقدینگی و تورم منجر خواهد شد.» رئیس کمیسیون اقتصاد مجلس ادامه داد: بنابراین همواره در اقتصاد دچار تضاد هستیم؛ زیرا مشاهدات نشان می‌دهد که افرادی که رئیس جمهور قرار است با آنها کار کند، هر کدام در یک طیف اقتصادی قرار دارند و فاصله آنها با هم زیاد است. حال سوال این است که دولت جدید و رئیس جمهور چگونه می‌تواند با این تضاد با آنها به توافق برسد و کار کند؟
گلایه سهامداران از وضعیت بازار
ناگفته نماند که برخی از نهادهای بازار سرمایه گلایه خود از اوضاع نابسامان بازارها را با «عدم‌حضور» در نمایشگاه بیان کردند.دیروز به‌عنوان روز اول نمایشگاه‌بین‌المللی صنعت‌مالی ایران، جمعی از سهامداران (فعالان بازار سرمایه) به‌نمایشگاه آمدند تا اعتراضشان به‌وضع موجود بازار سرمایه و همچنین سیاستهای نادرست در این حوزه را به گوش دولتی‌ها برسانند. این حضور با حاشیه‌هایی همراه بود و باعث توقف برخی میزگردها شد. در این بحبوحه عبده‌تبریزی با گفت‌وگو با برخی از سهامداران فضا را بهبود بخشید.
علی‌محمدی / دنیای‌اقتصاد