عصر ایران؛ جمشید گیل - حسن یزدانی با کسب سومین مدال خود در مسابقات المپیک، پرافتخارترین کشتی‌گیر تاریخ ایران شد. او اکنون در کنار غلامرضا تختی تنها کشتی‌گیر ایرانی است که سه مدال المپیک دارد و سه بار هم به فینال المپیک رسیده. یزدانی و تختی هر کدام یک طلا و دو نقرۀ المپیک دارند.
تقریبا یک سال قبل، قبل از مسابقات جهانی کشتی سال 2023، در یادداشت حسن یزدانی باید طلا بگیرد، به تفصیل دربارۀ موقعیت حسن یزدانی در تاریخ کشتی ایران نوشتیم. در آن یادداشت ملاک اتحادیۀ جهانی کشتی برای تعیین پرافتخارترین کشتی‌گیران دنیا را توضیح دادیم و آوردیم که:
«اگر حسن یزدانی امسال از پس دیوید تیلور... برآید و مدال طلا را کسب کند، 10 امتیاز به 72 امتیاز فعلی‌اش اضافه می‌شود و با 82 امتیاز، بالاتر از حمید سوریان قرار می‌گیرد. در این صورت او چه از حیث تعداد مدال و چه از حیث امتیازات مترتب بر مدال‌هایش برترین کشتی‌گیر تاریخ ایران خواهد بود. با این حال یزدانی اگر نقره هم بگیرد، تعداد مدال‌هایش به 9 و امتیاز مدال‌هایش به 77 می‌رسد و اگر بدشانسی نیاورد، سال آینده در سن سی سالگی در مسابقات المپیک، ردای پرافتخارترین کشتی‌گیر تاریخ ایران را به تن خواهد کرد.»
اتحادیۀ جهانی کشتی به مدال‌های المپیک و جهانی به این صورت امتیاز می‌دهد:
طلای المپیک 20 امتیاز
نقرۀ المپیک 10 امتیاز
برنز المپیک 5 امتیاز
طلای جهانی 10 امتیاز
نقرۀ جهانی 5 امتیاز
برنز جهانی 2 امتیاز
تا پیش از المپیک پاریس (2024)، الکساندر کارلین با کسب 3 طلای المپیک، یک نقرۀ المپیک و 9 طلای جهانی (در مجموع 160 امتیاز) پرافتخارترین کشتی‌گیر در تاریخ کشتی مردان بود ولی همین چند روز قبل که میخایین لوپز کوبایی موفق شد پنجمین طلایش را در مسابقات المپیک کسب کند، لوپز از کارلین جلو زد و پرافتخارترین کشتی‌گیر دنیا شد.
میخاییین لوپز
لوپز با 5 طلای المپیک، 5 طلای جهانی و 3 نقرۀ جهانی، ارزش مدال‌های المپیک و جهانی‌اش 165 امتیاز شد و از کارلین بزرگ سبقت گرفت.
حسن یزدانی هم الآن با کسب یک طلای المپیک، 3 طلای جهانی و 2 نقرۀ المپیک، 3 نقرۀ جهانی و یک برنز جهانی، ارزش مدال‌هایش در مسابقات المپیک و جهانی به 87 امتیاز رسیده و از حیث کسب افتخار، بر بام تاریخ کشتی ایران ایستاده است.
تا قبل از مسابقات جهانی پارسال، حمید سوریان با یک طلای المپیک و 6 طلای جهانی، با 80 امتیاز پرافتخارترین کشتی‌گیر ایران بود ولی یزدانی با کسب دو نقرۀ جهانی و المپیک در یازده ماه گذشته، امتیاز مدال‌هایش از عدد 72 به عدد 87 رسید و از سوریان جلو زد.
الکساندر مدوید در مصاف با تختی
پرافتخارترین کشتی‌گیر لزوما بهترین کشتی‌گیر نیست. یعنی لوپز کوبایی قطعا بهتر از کارلین نبود. یزدانی هم بهتر از تختی و موحد و رسول خادم و ... کشتی نمی‌گیرد. اما با این حال او در تاریخ کشتی ایران استثنایی است.
مهم‌ترین دلیل این رای که یزدانی در تاریخ کشتی ایران مستثنا از دیگران بوده، این است که او برخلاف دیگران، هر بار که به مسابقات جهانی و المپیک رفته، با مدال برگشته. از این حیث هیچ کشتی‌گیری در ایران مثل یزدانی نبوده. او در ده سال گذشته 10 مدال کسب کرده و این دست کم در کشتی ایران و جهان کمیاب و شگفت‌انگیز است.
در تاریخ کشتی، فقط پنج کشتی‌گیر موفق شده‌اند ده سال پیاپی (یا بیشتر) در مسابقات جهانی و المپیک مدال کسب کنند: الکساندر مدوید، الکساندر کارلین، ماخاربک خادارتسف، عبدالرشید سعدالله‌اف و حسن یزدانی.
کارلین مجموعا 13 سال پیاپی، مدوید 12 سال پیاپی، خادارتسف 11سال پیاپی و سعدالله‌اف 10 سال پیاپی در مسابقات جهانی و المپیک مدال کسب کردند. احسن یزدانی اگر بخواهد و بتواند تا المپیک بعدی کشتی بگیرد، این شانس را دارد که از حیث کسب مدال‌های پیاپی در مسابقات المپیک و جهانی، از این چهار غول روس جلو بزند.
الکساندر کارلین
اگرچه کسب 14 مدال پیاپی در مسابقات جهانی و المپیک واقعا دشوار است ولی یزدانی، اگر کتفش یاری کند، دست کم می‌تواند به خادارتسف و چه بسا به مدوید هم برسد. او الان تقریبا 30 ساله است و باید بتواند تا 32 سالگی دو مدال جهانی دیگر بدست آورد.
در بین بزرگان و حتی نوابغ کشتی دنیا، حتی بوایسار سایتیف هم، که بسیاری معتقدند بهترین کشتی‌گیر تاریخ بوده، نتوانسته ده سال پی‌درپی در مسابقات جهانی و المپیک حضور داشته باشد و مدال بگیرد.
در کارنامۀ تر و تمیز سایتیف حتی یک مدال نقره یا برنز دیده نمی‌شود. او 9 طلا دارد. 3 طلای المپیک و 6 طلای جهانی. با این حال این نابغۀ روس در المپیک سال 2000 مغلوب براندون اسلی آمریکایی و در مسابقات جهانی 2006 هم مغلوب میهائیل گانف بلغاری شد و از کسب مدال در این دو تورنمنت مهم بازماند. سایتیف در سال‌های 2002 و 2007 نیز در مسابقات انتخابی تیم ملی روسیه، مغلوب حریفان خود شد و نتوانست در مسابقات جهانی حضور پیدا کند. در سال 1999 نیز برادرش به جای او در تیم ملی روسیه کشتی گرفت.
بوایسار سایتیف
مورد سایتیف که فنی‌ترین کشتی‌گیر در تاریخ کشتی آزاد محسوب می‌شود، به خوبی نشان می‌دهد که حتی برای نوابغ کشتی دنیا نیز بسیار دشوار است که ده سال پی‌درپی در مسابقات جهانی و المپیک حضور داشته باشند چه رسد به کسب مدال.
اما یزدانی از عهدۀ چنین کاری برآمده. یعنی ده سال بی‌‌وقفه عضو تیم ملی ایران بوده و هر سال نیز مدال کسب کرده است. حتی اگر حذف سایتیف در مسابقات انتخابی تیم ملی روسیه در سال‌های 2002 و 2007 را منها کنیم، باز او دو بار در سال‌های 2000 و 2006 در مسابقات المپیک و جهانی حضور داشته ولی دستش از مدال کوتاه مانده. اما یزدانی در ده سال گذشته هیچ وقت گرفتار چنین ناکامی‌ای نشده و هر سال با مدال به ایران برگشته.
ماخاربک خاداراتسف
در بین بزرگان کشتی دنیا، دو نفر دیگر هم می‌توانستند در موقعیت یزدانی و مدوید و کارلین و خادارتسف باشند: سرگئی بلوگلازوف، آرسن فادزائف، عبدالرشید سعدالله‌اف.
بلوگلازوف و فادزایف مسابقات المپیک 1984 لس‌آنجلس را به دلیل جنگ سرد و تحریم المپیک از سوی بلوک شرق از دست دادند، سعدالله‌اف هم مسابقات جهانی 2022 را به دلیل جنگ اوکراین از دست داد. روس‌ها را در سال 2022 به مسابقات جهانی راه ندادند وگرنه سعدالله‌اف یازدهمین مدالش را در آن مسابقات بدست می‌آورد.
عبدالرشید سعدالله‌اف
در واقع حسن یزدانی الان در کنار چهار روس بی‌نظیر در تاریخ کشتی جهان ایستاده و اگر اختلافات سیاسی دامن‌گیر کشتی نشده بود، سه روس دیگر نیز مثل او 10 مدال پیاپی در دو آوردگاه اصلی کشتی دنیا کسب کرده بودند.
از بروس بومگارتنر آمریکایی هم باید یاد کنیم که اگر در مسابقات جهانی 1991 مدال کسب کرده بود، الان با 14 مدال پیاپی حتی بالاتر از کارلین و مدوید ایستاده بود. او در حالی که هشت سال پشت سر هم مدال جهانی و المپیک گرفته بود، در 1991 از کسب مدال بازماند و سپس 5 مدال دیگر نیز بدست آورد.
بروس بومگارتنر
هر چه بود، حسن یزدانی در این دهۀ اخیر کاری کرده کارستان. او مظهر قدرت و موفقیت مستمر است. باید دید که این قهرمان کم حرف و اهل عمل، چه تصمیمی برای آینده در سر دارد. تا المپیک 2028 در عرصۀ کشتی باقی می‌ماند تا به سمت شکستن رکورد 13 مدال پی‌درپی کارلین خیز بردارد یا اینکه پس از تحمل یک دهه فشار طاقت‌فرسا، ترجیح می‌دهد با دنیای قهرمانی وداع کند؟
آرزوی هر ایرانی کشتی‌دوستی، ماندن پهلوان‌حسن است؛ ولی اگر هم به اجبار آسیب‌دیدگی کتفش تشک کشتی را ببوسد و برود، می‌تواند مغرور و سربلند بگوید: بدرود!/ رقصان می‌گذرم از آستانۀ اجبار/ شادمانه و شاکر.
حسن یزدانی کشتی ایران را در مسابقات جهانی و المپیک به جایی رساند که تا پیش از او سابقه نداشت. 10 سال، 10 مدال، 9 فینال! کارنامه و شخصیت او در کنار هم مظهر این شعر شاملو است: توانِ گردن به غرور برافراشتن در ارتفاعِ شکوهناکِ فروتنی.