مخوف‌ترین روش‌های شکار در طبیعت؛ از چاه مورچه‌خوار تا صدای ناله گربۀ وحشی(+عکس)

عنکبوت‌ها طناب می‌پیچند، مورچه‌ها تله‌های مرگبار می‌گذارند و لاکپشت‌ها از زبان‌های فریبنده‌شان استفاده می‌کنند. انگار هر یک از این جانوران به ترفندی درخشان و منحصر به فرد مجهز شده است تا بتواند بقای نوع خود را حفظ کند.

به گزارش فرادید، در این مطلب، حیواناتی را معرفی می‌کنیم که حیله‌گرانه‌ترین روش‌های شکار طعمه را دارند.

1. دریچه‌های پنهان 

عنکبوت‌های دریچه‌ساز استاد کمین کردن و غافلگیری هستند. آن‌ها لانه‌های زیرزمینی می‌سازند، سپس می‌نشینند  و منتظر طعمه‌های ناآگاه آن نزدیکی می‌مانند. شناخته‌شده‌ترین عنکبوت‌های دریچه‌ساز از خانواده Ctenizidae هستند که درهای ابریشمی و لولایی را بالای تونل‌هایشان می‌سازند. آن‌ها تونل‌هایشان را زیر گذرگاه‌های شلوغ حشرات حفر می‌کنند و آن‌ها را با برگ و خاک استتار می‌کنند. 

عنکبوت نشسته و با صبر و حوصله، در لولایی را کمی باز نگه می‌دارد و منتظر می‌ماند تا لرزش خزیدن حشره‌ای را تشخیص دهد. سپس به سرعت از تونل خود بیرون می‌جهد و غذایش را با پاهای جلویی و پاگیره‌اش (زائده‌های آنتن‌مانند نزدیک دهان) می‌گیرد. این عنکبوت‌ها ویژگی‌های مشترکی با خویشاوندان نزدیک خود یعنی رتیل‌ها (Theraphosidae) دارند، اما کم‌موتر و از نظر اندازه بسیار کوچک‌تر هستند. 

2. تور حبابی

نهنگ‌های گوژپشت بزرگ (Megaptera novaeangliae) به صورت دایره‌ای زیر دسته‌های ماهی شنا می‌کنند و حباب‌هایی را آزاد می‌کنند تا توسط این حباب‌ها «توری» بسازند که ماهی‌ها را احاطه کند و آن‌ها را در گروه‌های متراکم به دام اندازد. نهنگ‌ها با همکاری هم، ماهی‌ها را قبل از خوردن به سطح نزدیک میکنند. این روش شکار «تور حبابی» نامیده شده است.

3. کمین کردن و تکه‌پاره کردن

مورچه‌ها وقتی با هم کار کنند از پس کارهای شگفت‌انگیزی برمی‌آیند. Azteca brevis یک گونه مورچه است که فقط در مناطق گرمسیری آمریکای مرکزی یافت می‌شود. این مورچه‌ها لانه‌های سیاه و پوسته‌دارشان را از بیرون در امتداد ساقه درختان کوچک تا متوسط می‌سازند. 

مورچه‌های کارگر چندین سوراخ را در امتداد این لانه‌ها به نام کارتن ایجاد می‌کنند و مستقیماً زیر سوراخ‌ها با دهان باز خودشان را پنهان می‌کنند. سپس در حالی که حشراتِ از همه جا بی‌خبر از روی ساقه‌های سوراخ‌دار عبور می‌کنند، دست و پای آن‌ها را می‌گیرند. آن‌ها حشره را قبل از بریدن به قطعات کوچک، نگه داشته و بی‌حرکت می‌کنند. 

4. طناب‌انداختن

عنکبوت قلاب‌سنگی ماده (Mastophora hutchinsoni) یک شکارچی است که یک طناب چسبنده را به سمت طعمه پرتاب می‌کند تا آن را بگیرد. این شکارچی ماده بویی شیمیایی تولید می‌کند که شبیه فرومون‌های پروانه ماده است و پروانه‌های نر را فریب می‌دهد. وقتی پروانه‌های نر در معرض دید قرار بگیرند، عنکبوت ماده یک رشته‌ی ابریشمی بلند با انتهای توپی و چسبناک درست می‌کند و آن را در هوا به سمت بال‌های پروانه پرتاب می‌کند. 

عنکبوت‌های ماده نسبتاً بزرگ هستند و اندازه‌شان به 2 سانتی‌متر می‌رسد و شکم‌های سفید بزرگ و مشخصی با قوز دارند، شاید به این دلیل که حمل طعمه سنگین‌شان مستلزم این وزن است، اما نرها کوچک هستند و اندازه‌شان فقط 1.6 میلیمتر است، احتمالاً به این دلیل که نیازی به شکار طعمه‌های بزرگ ندارند. 

5. ریسمان‌های ماهیگیری و بدن‌های درخشان

در غارهای تاریک نیوزیلند، موجودات کوچک تله‌های مسحورکننده‌ای را با چاشنی جادوی بیولومینسانس (زیست‌تابی) می‌بافند. این کرم‌های درخشان، کرم‌های واقعی نیستند، بلکه لارو گونه‌ای از پشه‌های قارچی بالغ به نام Arachnocampa luminosa هستند. 

لاروها بالای غارها حلقه زده یا در بوته‌های مرطوب زندگی می‌کنند. آن‌ها از دهانشان «ریسمان‌های ماهیگیری» از جنس مخاط مهره‌ای به طول 50 سانتیمتر می‌سازند و از آن برای شکار حشرات کوچک بالدار مانند مگس‌ها و پروانه‌ها استفاده می‌کنند.

طبق یک مطالعه در سال 2016، یک لانه‌ی تک می‌تواند تا 150 ریسمان بلند تولید کند. لاروها این مگس‌ها را با بدن‌های سبز-آبی‌شان جذب می‌کنند. سپس ریسمان ماهیگیری مستقیماً در دهان آن‌ها پیچ می‌خورد. A. luminosa فقط در این قسمت از چرخه زندگی خود به این شکل غذا می‌خورد که می‌تواند تا 9 ماه طول بکشد. 

6. ماری که شبیه عنکبوت است

افعی شاخدار دم عنکبوتی (Pseudocerastes urarachnoides) مقلدی باورنکردنی است که در غرب آسیا یافت می‌شود. همانطور که از نامشان پیداست، آن‌ها دم منحصر به فردی دارند که شبیه عنکبوت است، یعنی انتهای پیازمانندی پوشیده از فلس‌های کشیده دارد که شبیه بدن یک عنکبوت بیرون زده است. 

این دم عنکبوت‌مانند روی زمین می‌لرزد و مارمولک‌ها، جوندگان و گاهی پرندگانی را که فکر می‌کنند با عنکبوت طرف هستند، فریب می‌دهد. وقتی طعمه توسط عنکبوت روی دم مار فریب می‌خورد، مار به سمتش حمله می‌کند. 

7. تقلید از صدای نوزاد

مارگای (Leopardus wiedii)، گربه‌های وحشی کوچکی هستند که در سراسر آمریکای مرکزی و جنوبی زندگی می‌کنند. آن‌ها از غریزه میمونهای بالغ استفاده می‌کنند تا آنها را به سمت صدای بچه میمونها برای کمک کشانده و شکارشان کنند. 

مارگای‌ها فریادهایی می‌کشند که شبیه صدای یک نوزاد میمون تامارین (Saguinus bicolor) است. این صدا هشداری است برای میمونهای بالغ که برای نجات توله‌شان تلاش کنند. وقتی میمونهای بالغ به قدر کافی نزدیک شوند، مارگای به سرعت به آن‌ها حمله می‌کند. 

ساکنان محلی جنگل‌های آمازون مدت‌هاست گریه‌های مارگایها را در شب شنیده‌اند، اما نخستین مشاهدات علمی از صدای تقلیدآمیز آن‌ها سال 2009 ثبت شد. آن زمان مردم محلی به دانشمندان گفته بودند این تقلید صداها تکنیک رایج شکار گربه‌ها در منطقه است. 

8. پرنده‌ای که از طعمه برای ماهیگیری استفاده می‌کند

حواصیل سبز (Butorides virescens) که در سرتاسر آمریکای شمالی و جنوبی زندگی میکند، غذایش را به روشی مشابه انسان‌ها صید می‌کند. این پرندگان سبز و قهوه‌ای بر فراز مرداب‌ها نشسته و تکه‌های نان، حشرات و پر را برای فریب ماهی‌های کنجکاو به داخل آب می‌ریزند. وقتی ماهی‌ها به سمت طعمه‌ها می‌آیند حواصیل از منقار تیز خود برای بیرون کشیدن ماهی از آب استفاده می‌کند. 

9. لاک‌پشتی با زبان فریبنده

لاکپشت گازگیر تمساحی (Macrochelys temminckii) بزرگترین گونه لاک‌پشت‌های آب شیرین است که منحصراً در رودخانه‌های آب شیرین آمریکا یافت می‌شود. به گفته باغ وحش کارولینای شمالی، نام غیرعلمی این لاک‌پشت برگرفته از برآمدگی بزرگ پشت لاک سخت آن‌ها است که آن‌ها را از بالا شبیه تمساح کرده است. 

لاک‌های میخ‌دار و بدن رنگ مات‌شان به آن‌ها کمک می‌کند با کف گل‌آلود رودخانه‌ها بیامیزند، جایی که بدون حرکت با دهان باز می‌نشینند. زبان آن‌ها به‌طور خاص طوری سازگار شده که شبیه کرم کوچکی باشد که می‌چرخد تا ماهی‌ها را درون آرواره‌هایش جذب کند. با نیروی گاز گرفتن 450 کیلوگرم، ماهی‌های فریب‌خورده به سرعت توسط این لاک‌پشت قاپیده و خورده می‌شوند. 

10. تله‌های ماسه‌ای

در مناطق گرم و خشک جهان، لاروهای مرگبار حشرات مورچه‌خوار (Myrmeleontidae) چاله‌های شنی غیرقابل‌گریزی ایجاد می‌کنند که حشرات کوچک از جمله مورچه‌ها را به دام می‌اندازند. 

در مناطق سست خاکی یا شنی، مورچه‌خوارها به شکل دایره‌ای حرکت می‌کنند تا گودالی قیفی شکل ایجاد کنند. لارو مورچه‌گیر خودش را ته گودال دفن می‌کند و صبورانه منتظر سقوط حشره می‌ماند. سپس حشرات در حال سقوط را با آرواره‌های خود می‌گیرد. اگر طعمه بخواهد فرار کند، لارو از سر خود برای پرتاب شدید شن استفاده می‌کند و لغزش‌های کوچکی ایجاد می‌کند که حشره را به عقب می‌کشاند. 

اگرچه این استراتژی شکار در مورچه‌خوارها به خوبی شناخته‌شده است، طبق یک مطالعه در سال 2019، تنها حدود یک‌سوم گونه‌های Myrmeleontid از گودال استفاده می‌کنند. بیشتر لاروها با جدیت شکارشان را تعقیب می‌کنند یا خودشان را زیر خاک، برگ‌ها و سوراخ‌های خشک درختان دفن می‌کنند و در کمین می‌نشینند تا طعمه‌شان را شکار کنند.