امروزه مردم بیش از هر زمان دیگری در کشوری غیر از جایی که در آن متولد شدهاند زندگی میکنند. تعداد مهاجران بینالمللی 281 میلیون نفر تخمین زده میشود. در این میان اصطلاحی به نام «جوامع دور از وطن» یا دیاسپورا (Diaspora) وجود دارد که برای اشاره به پراکندگی، مهاجرت یا آوارگی گروهی از مردم استفاده میشود که دور از خانه و کاشانه اصلی خویش زندگی میکنند و در دنیا پراکنده شدهاند.
به گزارش روزیاتو، عبارتی که داستان جنگ و آوارگی و همچنین رکود اقتصادی و فقدان چشمانداز در زادگاه این افراد را آشکار میکند. در ادامه بزرگترین جوامع دور از وطن در جهان را بیشتر بررسی میکنیم.
افغانستان
بخش عمده جوامع دور از میهن از زمان آغاز جنگ شوروی-افغانستان در سال 1979 توسط پناهجویان افغان تشکیل شده است و بیشترین تعداد آنها به طور موقت در ایران اقامت دارند.
از اوایل دهه 80 میلادی، بیش از نیم میلیون افغانستانی به اروپا -بیش از همه بریتانیا و آلمان-مهاجرت کردند و نزدیک به 250 هزار نفر به آمریکای شمالی رفتند. در سال 2023، جمعیت افغانتبارهای هامبورگ آلمان 51 هزار نفر اعلام شد.
فیلیپین
فیلیپینیها یکی از بزرگترین دیاسپوراهای آسیایی هستند که از گروههای قومی، زبانی و منطقهای مختلف تشکیل شدهاند.
بیش از 12 میلیون فیلیپینی خارج از کشور خود، عمدتاً در آمریکای شمالی و خاورمیانه زندگی میکنند.
اکثر آنها کارگران مهاجر هستند که به عنوان کارگران فیلیپینی خارج از کشور (OFW) شناخته میشوند. آنها حتی حزب سیاسی خود را در کنگره فیلیپین دارند.
اوکراین
جوامع دور از وطن اوکراینی شامل افرادی هستند که طی چندین موج مهاجرت زادگاه خود را ترک کرده و عمدتاً در قاره آمریکا (ایالات متحده، کانادا، مکزیک، برزیل و آرژانتین) و همچنین استرالیا و سرتاسر اروپا ساکن شدند.
با این حال، از زمان اعلام جنگ روسیه به اوکراین در سال 2022، بسیاری از اوکراینیها مجبور به ترک وطن خود شدهاند.
تخمین زده میشود که جمعیت راندهشده اوکراینی بین 12 تا 20 میلیون نفر در سراسر جهان باشد.
پاکستان
جوامع دورمیهن پاکستانی حضور چشمگیری در خاورمیانه (عمدتاً عربستان سعودی و امارات متحده عربی)، بریتانیا و ایالات متحده دارند.
امروزه بیش از 9 میلیون پاکستانی در خارج از کشور زندگی میکنند و حدود چهار میلیون پاکستانی در منطقه خلیج فارس ساکن هستند.
بر اساس گزارش وزارت مهاجرت و اشتغال خارج از کشور پاکستان و دادههای منتشر شده در سال 2023، بیش از 10.8 میلیون نفر پاکستانی از سال 1990 به خارج از کشور مهاجرت کردهاند.
بنگلادش
اعضای جامعه دور از وطن بنگلادشی عمدتاً برای شرایط زندگی بهتر و فرار از فقر به خارج از کشور مهاجرت کردهاند.
بیشترین جمعیت دیاسپورای بنگلادشی در عربستان سعودی است و حدود 2.5 میلیون بنگلادشی در آنجا زندگی میکنند.
بریتانیا خانه بزرگترین جامعه بنگلادشی در اروپا است. کشورهای دیگری که جوامع بنگلادشی قابل توجهی در آنها وجود دارد عبارتند از: ایالات متحده، مالزی، آفریقای جنوبی، سنگاپور، ایتالیا، کانادا و استرالیا.
سوریه
تعداد تخمینی افراد سوریتبار ساکن خارج از سوریه بین هشت تا 13 میلیون نفر است که بزرگترین جامعه دور از وطن عرب در جهان را تشکیل میدهند.
این دیاسپورای قدیمی اکنون با موج پناهندگان سوری که به دلیل درگیریهای جاری از سوریه گریختهاند، افزایش یافته است.
برزیل، ترکیه، لبنان، اردن و آلمان کشورهایی هستند که بیشترین جمعیت سوری را در خود جای دادهاند.
روسیه
اولین مهاجرت قومی چشمگیر روسیه در قرن هفدهم اتفاق افتاد. سپس موج دیگری در دوران قبل از انقلاب اکتبر (انقلاب بلشویکی) و پس از جنگ جهانی دوم و بار دیگر پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی شکل گرفت.
بزرگترین جوامع روسی درو از وطن را میتوان در آلمان، کانادا، ایالات متحده، بریتانیا و استرالیا یافت.
پس از تهاجم سال 2022 به اوکراین و بسیج نظامی متعاقب آن به دستور ولادیمیر پوتین، روسهای زیادی از کشور فرار کردند و بخش عمدهای از آنها به قزاقستان و ترکیه گریختند.
چین
چینیهای خارج از کشور نیز یکی از بزرگترین جمعیتهای مهاجر جهان را تشکیل میدهند. امروزه بیش از 10.7 میلیون چینی در خارج از وطن خود زندگی میکنند.
بزرگترین جوامع چینی خارج از کشور در آسیا، به ویژه تایلند، مالزی و سنگاپور هستند.
سه کشور خارج از آسیا، یعنی ایالات متحده، کانادا و استرالیا نیز جمعیتی بیش از یک میلیون نفر از چینیها را در خود جای دادهاند.
مکزیک
بیش از 30 میلیون نفر از تبار مکزیکی در ایالات متحده زندگی میکنند. دومین مقصد محبوب آنها، کانادا، دارای 155380 نفر مکزیکی است.
اکثریت مهاجران مکزیکی به ویژه در جنوب غربی آمریکا زندگی میکنند که با مکزیک هممرز است. مکزیکیها همچنین بیشترین مهاجران غیرقانونی در ایالات متحده را تشکیل میدهند.
گفته میشود که لس آنجلس دومین شهر بزرگ مکزیکی است که محل زندگی یک تا دو میلیون نفر از آنهاست، در حالی که بیش از نیمی از جمعیت سن آنتونیو را مکزیکیتبارها تشکیل دادهاند.
هند
هند با حدود 18 میلیون نفر از شهروندانش که در کشورهای دیگر زندگی میکنند، بزرگترین دیاسپورا در جهان را دارد. در حال حاضر سالانه حدود 2.5 میلیون هندی به خارج از کشور مهاجرت میکنند که بیشترین تعداد در جهان است.
جوامع هندی دورمیهن به طور کلی به دو گروه تقسیم میشود: NRIs (شهروندان هندی که در هند مقیم نیستند) و PIOs (افراد هندیالاصل که تابعیت کشور دیگری را به دست آوردهاند).
بخش عمدهای از آنها از کارگران اجارهای قرن نوزدهم هستند که در موریس، گویان، ترینیداد و توباگو، سورینام، فیجی، مالزی و آفریقای جنوبی زندگی میکنند.
سایر مکانهایی که مهاجران هندی زیادی دارند شامل کانادا، امارات متحده عربی، بریتانیا و ایالات متحده است.