صحنهها کاملا روسی بود. تاسیسات گازپروم. پرچمهایی با مشخصه این کشور که دارای سه نوار افقی سفید، آبی و قرمز بود. یک سوپرمارکت «پیاتیوروچکا». سربازانی که این فیلمها را به اشتراک میگذاشتند - و توسط نیویورکتایمز تایید شده است - اوکراینی بودند و تقریبا با بهت و حیرت نشان میدادند که در هفته گذشته چقدر راحت از مرز و خطوط دفاعی روسیه عبور کردهاند. «کیم بارکر»، «آنتون ترویانوسکی» و دیگران در گزارش 13 اوت در نیویورکتایمز نوشتند، در شهر «سوردلیکوف» روسیه، یک سرباز اوکراینی از روی شانههای دیگری بالا رفت، تیر چوبی آویزان از ساختمان شورای شهر را شکست و پرچم روسیه را به زمین انداخت.
در «داریینو»، شهری در پنج مایلی غرب، سربازان دیگر نیز پرچم روسیه را با تحقیر به دست گرفتند. یک سرباز اوکراینی با پوزخند گفت: «آن را دور بینداز.» در 6 آگوست، اوکراین یک حمله نظامی جسورانه و برنامهریزیشده را به صورت مخفیانه آغاز کرد، با هدف تغییر پویایی تحولات جنگی که ظاهرا به ضرر اوکراین در حال ورق خوردن بود. سربازان اوکراینی شهر به شهر پیشروی کردند و این در حالی بود که نیروهای روسی در شرق در حال پیشروی بودند. این عملیات حتی نزدیکترین متحدان کییف از جمله ایالات متحده را غافلگیر کرد و محدودیتهای استفاده از تجهیزات نظامی غربی در داخل خاک روسیه را تحتتاثیر قرار داد.
برای روسیه، این لحظه تقریبا به اندازه حرکت «یوگنی پریگوژین»، رهبر گروه مزدور واگنر، به سوی مسکو در ژوئن 2023 تکاندهنده بود: آن «دولت امنیتی افتخارآمیزی» که رئیسجمهور پوتین ساخته بود، در مقابل این دو حمله غافلگیرانه فرو ریخت. این نشان میدهد که پوتین در انجام وظیفه اصلی خود (تحقق امنیت) و چهرهای که از خویش ساخته بود مبنی بر حفاظت از شهروندان خود شکست خورده است. قرارداد اجتماعی نانوشتهای که تا حد زیادی با مبارزات انتخاباتی 30 ماهه پوتین همراه بود - که اکثر روسها میتوانند زندگی عادی خود را حتی در زمان آغاز جنگ ادامه دهند - دوباره زیر سوال رفت. تحلیلگران و مقامات روسی میگویند اوکراین که عمدتا در حالت تدافعی پس از ضدحمله ناموفق سال گذشته قرار داشت، چند مایل به داخل روسیه رفته و دهها سرباز روسی را به اسارت گرفته است. فرماندار منطقه کورسک روسیه روز دوشنبه گفت که اوکراین 28 شهر و روستا در آنجا را در کنترل دارد. مقامات روسی گفتند که بیش از 132000 نفر از مناطق مجاور تخلیه شدهاند.
با این حال، تا لحظه تنظیم این گزارش اعلام شده بود که بیش از 70 شهر و روستا به کنترل نیروهای اوکراینی در آمده است. ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین در سخنرانی دوشنبه شب خود گفت: «روسیه جنگ را برای دیگران به ارمغان آورد و اکنون این جنگ در حال بازگشت به خانه خودشان است.» به نوشته گزارشگران نیویورکتایمز، این حمله یک قمار بزرگ است، بهویژه از آنجا که روسیه بر بسیاری از خط مقدم اوکراین تسلط دارد و هجومهای قابلتوجهی در شرق داشته است. اگر سربازان اوکراینی بتوانند سرزمینی را در دست بگیرند، میتوانند ظرفیت نیروهای روسیه را تحلیل برده و توجه آنها را از شرق به کورسک جلب کنند، شرمساری بزرگی برای پوتین رقم بزنند و برای هر گونه مذاکرات صلح، یک ابزار چانهزنی قابلتوجه به دست آورند.
اما اگر روسیه بتواند نیروهای اوکراینی را از کورسک بیرون براند و همزمان در شرق اوکراین پیشروی کند، رهبران نظامی اوکراین ممکن است به دلیل ایجاد فرصتی برای دادن موقعیت یا فرصت بیشتر به روسها، بهویژه در منطقه دونتسک، سرزنش شوند. مقامات ایالات متحده به نیویورکتایمز گفتند که هیچگونه اطلاعرسانی به آنها در مورد این حمله نشده و هیچ رسالت رسمیای هم در مورد این ماموریت پرخطر به اوکراینیها داده نشده است. شاید یک دلیل این باشد که مقامات اوکراینی میترسیدند که آمریکاییها سعی کنند اوکراین را متقاعد به لغو این حمله کنند. با وجود هشدار رئیسجمهور بایدن در ماه مه مبنی بر اینکه اوکراین تنها میتواند از تسلیحات ساخت آمریکا در داخل روسیه برای حملات محدود و دفاع از خود استفاده کند، اما اوکراین از وسایل زرهی، خودروها، تسلیحات و مهمات آمریکایی به صورت آزاد استفاده میکند. مقامات آمریکایی گفتهاند که تهاجم فرامرزی اوکراین این سیاست را نقض نکرده است.
«سابرینا سینگ»، معاون سخنگوی پنتاگون گفت: «آنها اقداماتی را برای محافظت از خود در برابر حملات انجام میدهند.» مقامات اوکراینی در مورد این ماموریت، از جمله اینکه آیا قصد دارند موضع خود را حفظ کنند یا به دفاع در سمت خود از مرز بازگردند، صحبتی نکردهاند. زلنسکی تنها روز شنبه برای اولین بار به طور علنی این عملیات را تایید کرد. سربازان اوکراینی گفتند که از قبل از این طرح اطلاعی نداشتند. تحلیلگران نظامی که روزهای خود را صرف ردیابی جنگ میکنند، میگویند که شگفتزده شدهاند. «پاسی پاروینن» (تحلیلگر گروه بلک بِرد، یک سازمان مستقر در فنلاند که فیلمهای میدان نبرد را تجزیه و تحلیل میکند) گفت: «این یک مثال خوب از این است که چگونه یک عملیات موفقیتآمیز مدرن نیازمند تدابیر امنیتی شدید عملیاتی و فریب است.» او افزود که اگر تحلیلگران نتوانند آن را تشخیص دهند، روسها نیز ممکن است نتوانند.