فرستادن اشتر به مصر و کشته شدن او
چون خبر از هم گسیختگی حکومت مصر بر محمد بن ابو بکر به گوش علی (ع) رسید، آن حضرت فرمود: برای ولایت مصر کسی جز اشتر یا قیس صلاحیت ندارد.اشتر، پس از جنگ صفین به محل کار دولتی خود در جزیره بازگشته بود.علی (ع) به قیس فرمود: تا وقتی کار حکمیت به اتمام رسید تو رئیس شرطگی مرا به عهده گیر و پس از آن به آذربایجان روانه شو.آن حضرت در پی اشتر که در نصیبین بود فرستاد و او را طلبید و ولایت مصر را بر عهده او نهاد و عهدنامه مشهوری را که در نهج البلاغه نیز آمده است، برای وی نوشت.در این عهدنامه مسائل مختلفی از هر باب مانند سیاست، آداب حکام و والیان، گفته آمده که در حکم گنجینه گرانقدری محسوب است.محمد با آمدن اشتر از برکناری خود آگاهی یافت و ناراحت شد.علی (ع) نیز به او نوشت: خبر دلگیریت از فرستادن اشتر به جای تو به من رسید.من این کار را برای ایجاد کندی در سعی و کوشش و یا زیادی در تلاشت نکردم و اگر آنچه را که در دست تو بود از تو گرفتم تو را به ولایت جایی می گمارم که اداره آن برای تو آسان تر و خوش آیندتر باشد.پس معاویه به مقدم اهل خراج منطقه قلزم پیغام داد تا اشتر را مسموم سازد و در عوض قول داد، در صورت انجام این کار، از آنان هرگز خراج نستاند.وی نیز با تهیه شربتی از عسل مالک را، که روزه دار هم بود، مسموم ساخت. معاویه پیوسته به اهل شام می گفت که علی (ع) اشتر را به دیار مصر گسیل داشته ست بر او نفرین کنید.مردم نیز هر روز بر اشتر نفرین می کردند.چون معاویه از مسموم شدن اشتر آگاهی یافت برای شامیان سخنرانی کرد و گفت: خداوند دعای شما را استجابت کرد.وی همچنین گفت: علی، دو بازو داشت.یکی از آنها، عمار بن یاسر بود که در صفین قطع شد و دیگری مالک اشتر بود که امروز آن هم قطع شده است.همچنین معاویه گفت: خداوند لشکرهایی از عسل دارد.اما وقتی خبر کشته شدن مالک به علی (ع) رسید، آن حضرت فرمود: «انا لله و انا الیه راجعون ».مالک و تو چه می دانی مالک چیست؟و آیا موجودی مثل او خواهد بود؟اگر او آهن بود از آهن استوارتر و اگر سنگ بود از سنگ سخت تر بود و زنان مویه کننده باید بر مرگ چنین کسی فریاد ضجه سر دهند.
