اعمال محدودیت دامنه‌نوسان یک‌درصدی آن‌هم با تاخیر دو روزه و بعد از ریزش 12درصدی شاخص‌کل اعتماد سهامداران به مسوولان بازار را بیش‌از پیش کاهش داد و در ادامه مردادماه بورس با از دست‌دادن محدوده 2میلیون‌واحدی شاخص‌کل با تداوم ریزش‌ها مواجه بود. با نزدیک‌شدن به انتهای مردادماه، معرفی همتی به‌عنوان وزیر اقتصاد و ارائه برنامه‌های دلگرم‌کننده و ورود قهرمان‌مأبانه بانک‌مرکزی در حمایت از بازار وضعیت را کمی بهبود بخشید. حالا بازار سرمایه در حالی به آخرین ماه تابستان قدم گذاشته که نه‌تنها تیر و مرداد خوبی نداشت که بهار زردی را نیز پشت‌سر گذاشته بود. در چنین وضعیتی تنها می‌توان به وفای به عهد همتی و تعیین‌تکلیف سرنوشت سکانداران سازمان بورس و بانک‌مرکزی امیدوار بود. آیا شهریور ماه نجات بورس است؟
مرداد خلاف انتظار
محمد خبری‌زاد، تحلیلگر بازار سرمایه به مرور مردادی که بر بورس گذشت پرداخت. او گفت: مردادماه برخلاف تصوی که فعالان بازار داشتند نسبت به اینکه با تحلیف رئیس‌جمهور جدید و احتمالا با تغییر تیم اوضاع بازار سرمایه بهتر می‌شود، با اتفاقی غیر‌منتظره مواجه شدیم و آن‌هم ترور اسماعیل هنیه بود. این موضوع ریسک زیادی به بازار سرمایه تحمیل کرد و در دو روز معاملاتی بعد از این ترور بازار سرمایه حدود 12درصد از ارزش خود را از دست داد و بعد از آن‌هم کمر راست نکرد.
وی ادامه‌داد: بازار با دو روز تاخیر با محدودیت نوسان ابتدا یک و سپس 2درصدی مواجه شد. بعد از آن اتفاق عکس‌العمل دیرهنگام مسوولان سازمان بورس باعث شد اعتماد نسبت به بازار سرمایه بازهم کاهش یابد و می‌توان گفت تقریبا بخش زیادی پول از بازار خارج شد و حتی صندوق‌های اهرمی و صندوق‌های سهامی به مشکل خوردند. در کنار آن مشتریان اعتباری کار‌‌گزاری‌ها کال مارجین شدند و این موضوع کار‌‌گزاری‌ها را دچار مشکل کرد و همه این اتفاقات دومینووار رخ‌داد، درحالی‌که ما قبل از این دوره هم رشدی را پشت‌سر نگذاشته بودیم و قبل از این اتفاق هم بازار روندی منفی داشت اما این اتفاق ضربه آخر را زد.
خبری‌زاد تاکید کرد؛ عکس‌العمل دیرهنگام مسوولان سازمان وضعیت را سخت‌تر کرد، او در این‌باره گفت: سازمان بورس می‌توانست در آن دو روز با تعطیلی معاملات یا محدودیت دامنه‌نوسان اجازه ندهد بازار به این وضعیت بیفتد و جلوی این فاجعه را بگیرد که این اتفاق نیفتاد و بعد از این بازار با دامنه محدود جلو رفت. در این میان تنها اتفاقی که افتاد بر‌‌گزاری یکی دو جلسه شورای عالی بورس بود و بانک‌مرکزی که در سه سال‌اخیر تمام سیاست‌هایش مغایر با بازار سرمایه بود، این‌بار خواست خود را در نقش ناجی نشان دهد و اعلام کرد 10همت مستقیم به بازار سرمایه پول تزریق می‌کند و در کنار آن 40همت به‌کار‌‌گزاری‌ها خط اعتباری می‌دهد.
این تحلیلگر ادامه‌داد: با همه این اخبار بازار همچنان اعتماد زیادی به صحبت‌های دوستان ندارد اما با انتخاب آقای همتی و شعارهایی که قبل و بعد از انتخابات داده، امیدواریم رویه کاری او و تیمش به سمت اجرا‌شدن وعده‌ها باشد و بازار اعتماد ازدست رفته را بازیابد.کابینه جدید خیلی کار سختی دارد و تقریبا از بازار سرمایه ویرانه‌ای بیش نمانده، ارزش دلاری بازار به سال‌های97 و 98 برگشته و این در حالی است که ما چند ده عرضه اولیه در بازار داشتیم؛ یعنی تعداد شرکت‌ها افزایش پیدا‌کرده اما ارزش کل نه‌تنها رشد نکرده، بلکه کاهش یافته‌است.
چشم امید بورس به شهریور
روزبه شریعتی، تحلیلگر بازار سرمایه گفت: بعد از شرایط خوبی که بازار سرمایه بعد از انتخاب پزشکیان در نیمه دوم تیرماه پیدا کرد و بازار یکپارچه صف خرید شده بود، به‌تدریج صف فروش شد؛ چراکه هیچ اتفاق بنیادینی نیفتاده بود. شاخص‌کل در محدوده 2میلیون و 200هزارواحد بود و بازار روند متعادلی را ادامه می‌داد. در این حین اتفاق عجیب ترور آقای اسماعیل هنیه همزمان با تحلیف رئیس‌جمهور، بازار سرمایه را در شوک وحشتناکی فرو برد و احتمال افزایش تنش با اسرائیل نیز پررنگ شد.
در چنین شرایطی کاملا عیان و واضح بود که بازار دچار شوک منفی می‌شود و انتظار از آقای عشقی به‌عنوان ریاست سازمان بورس می‌رفت که نسبت به اتخاذ تصمیمات لازم اقدامات لازم را انجام دهد. وی ادامه‌داد: عده‌ای معتقدند که محدودیت دامنه‌نوسان در هر شرایطی تصمیم درستی نیست، البته که امکان اتخاذ تصمیمات درست‌تری هم وجود داشت اما زمانی می‌توان گفت محدودیت دامنه‌نوسان تصمیم درستی نیست که شرکت‌ها خصوصی باشند و سهامداران عمده برای سهام خود ارزش قائل شوند و ارزان‌فروشی نکنند.
شریعتی ادامه‌داد: از طرف دیگر مگر در ژاپن که بازار به دلیل نرخ بهره بعد از یک دهه‌ریزش کرد، بانک‌مرکزی وارد عمل نشد؟ اینجا بانک‌مرکزی اصلا سهام را به‌عنوان دارایی قبول ندارد، بنابراین نمی‌توان انتقاد کرد و سازمان باید این کار را انجام می‌داد اما به‌موقع و چهارشنبه صبح. راه‌حل‌های بهتری هم بود مثلا افزایش حجم مبنا به اندازه شناوری سهام راه‌حل بهتری نسبت به دامنه‌نوسان بود اما اگر دامنه‌نوسان هم محدود می‌شد نباید به یک محدود می‌شد. به هر ترتیبی این ریسک 12درصد بازار را منفی کرد.
این تحلیلگر ادامه‌داد: در بحبوحه این شوک بودیم که آیا قرار است جوابی داده شود یا خیر و تمام رسانه‌ها از یک پاسخ سخت خبر می‌دادند که این اتفاق هم نیفتاد و در همین حین متاسفانه آقای ظریف و آقای طیب‌نیا کناره‌گیری کردند و نهایتا افرادی معرفی شدند که به مذاق بازار چندان خوش نیامد.
در ادامه نهایتا دامنه در هفته آخر مرداد به 2درصد تغییر یافت و صحبتی از برنامه‌های حمایتی و تزریق نقدینگی شد و آقای همتی برنامه‌های خیلی خوبی ارائه دادند و امیدواریم برنامه عملیاتی داشته باشند و این صحبت‌ها واقعیت پیدا کنند و سرنوشت بانک‌مرکزی و سازمان بورس هم باید مشخص شود. خوش‌بینی نسبت به همتی وجود دارد و امیدواریم در شهریور وضعیت رو به بهبود باشد. خواسته بازار سرمایه به نفع تولید و اقتصاد کشور است.
