افزایش تعداد افراد مبتلا به ویروس اوروپوچه و تأیید اولین موارد مرگ ناشی از آن موجب هشدار متخصصان در مورد خطر ناشی این ویروس شده است. ویروس اوروپوچه ویروسی است که شناخت کمی در مورد آن وجود دارد و دارو و واکسنی برای آن موجود نیست.
به گزارش بی‌بی‌سی، اما این بیماری چه خطر‌هایی دارد، چطور تشخیص داده می‌شود، چطور می‌توان از آن پیشگیری و آن را درمان کرد؟
مقامات برزیل تأیید کرده‌اند که تا آخر ماه ژوئیه دو زن جوان در ناحیه باهیا واقع در شمال شرق این کشور درنتیجه عفونت اوروپوچه جان خود را ازدست داده‌اند. کوبا هم اولین گسترش این ویروس را گزارش داده است. این ویروس در اثر نیش پشه‌ها و حشرات منتقل می‌شود.
ویروس اوروپوچه چیست؟
ویروس اوروپوچه ویروسی است که با نیش حشرات منتقل می‌شود. خصوصاً توسط کالیسویدز پرانسیس‌ها که پشه‌هایی با سری مانند سرسوزن هستند و به‌طور گسترده‌ای در آمریکای جنوبی و مرکزی وجود دارند.
اولین موارد این بیماری اولین بار در دهکده وگا د اوروپوچه در ترینیداد و توبوگا و در سال 1955 ثبت شده است.
در شش دهه گذشته، محققان تخمین زده‌اند بیش از 500 هزار مورد بیماری ناشی از این ویروس در برزیل ثبت شده است. البته محققان تصدیق می‌کنند که این رقم ممکن است کمتر از واقعیت باشد.
امسال حدود 10000 مورد این بیماری در برزیل تشخیص داده شده است. رقمی که بسیار بالاتر از 800 مورد ثبت شده در سال 2023 است. بیشتر موارد ثبت شده در برزیل در منطقه آمازون هستند که ویروس اوروپوچه در آن به شکل محلی همه‌گیریا آندمیک شده است.
در دهه‌های گذشته علاوه بر برزیل، ویروس اوروپوچه در کشور‌هایی مانند پرو، کلمبیا، اکوادور، آرژانتین، گینه فرانسه، پاناما، ترینیدادوتوباگو، بولیوی و کوبا هم تبدیل به معضل در سلامت عمومی شده است.
ویروس اوروپوچه چطور منتقل می‌شود؟
ویروس اوروپوچه می‌تواند از فرد دچار عفونت توسط نیش پشه به افراد دیگر منتقل شود.
مدارکی مبنی بر انتقال آن از راه‌های دیگر مانند تماس پوستی یا از هوا وجود ندارد.
با این وجود، در گزارشی از وزارت بهداشت برزیل اشاره شده که طبق بعضی شواهد ویروس ممکن است بتواند از زنان باردار به جنین آن‌ها منتقل شود. تأثیر اوروپوچه بر بارداری و جنین به دنیا نیامده هنوز ثابت نشده است و همچنان بررسی و تحقیق در مورد آن لازم است.
آنچه قطعی است گسترش این ویروس بین انسان‌ها در حال افزایش است و عواملی ازجمله گسترش شهرنشینی، نابود شدن جنگل‌ها و تغییرات اقلیمی در آن نقش دارند.
اورپوچه در طبیعت در بعضی از پستانداران مانند میمون‌ها و همین‌طور تنبل‌ها هم دیده شده است و دانشمندان گمان می‌کنند این ویروس ممکن است بعضی از پرندگان را هم بیمار کند.
نشانه‌های عفونت اوروپوچه چیست؟
ویروس اوروپوچه معمولاً نشانه‌هایی مانند سرماخوردگی ایجاد می‌کند که شبیه تب دنگی است. سازمان بهداشت جهانی نشانه‌های این بیماری را چنین فهرست کرده است:
- تب ناگهانی
- سردرد
- درد در پشت چشم‌ها
- درد یا خشکی مفاصل
- لرز
- حالت تهوع
- استفراغ
در بیشتر موارد این نشانه‌ها بین پنج‌تا ده روز دوام می‌آورند.
با این وجود، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در آمریکا (سی دی سی) می‌گوید در بیش از 60 درصد بیماران، نشانه‌ها چند روز یا حتی چند هفته بعد از ابتلا ظاهر می‌شود. نشانه‌های بالا در مورد کسانی که بیماری دوباره در آن‌ها عود می‌کند هم وجود دارد.
هنوز مشخص نیست چه چیز موجب بازگشت بیماری و عود کردن مجدد آن می‌شود. ممکن است همان عفونت قبلی باشد که برگشته و یا اگر فرد در محیطی زندگی می‌کند که احتمال وجود حشرات ناقل بیماری بالا است، ممکن دچار عفونت مجدد می‌شود.
تب اوروپوچه چقدر کشنده است؟
در 25 ژوئیه مقامات برزیل اولین موارد مرگ ناشی از تب اوروپوچه را ثبت کردند. آن‌ها دو زن بیست‌وچندساله بودند که هیچ مشکل سلامتی بخصوصی نداشتند.
وزارت بهداشت برزیل هشدار داده است که این ویروس می‌تواند موجب عوارض و آسیب به مغز جنینی که هنوز در شکم مادر است، شود.
این وزارتخانه چهار مورد میکروسفالی – کاهش رشد مغز جنین که معمولاً با ویروس زیکا مرتبط دانسته می‌شد- گزارش داده است. این نوزادان از مادرانی متولد شده‌اند که دچار عفونت اوروپوچه شده بودند. تولد یک نوزاد مرده هم به ویروس اوروپوچه مرتبط دانسته شد. اما دانشمندان توافق دارند که هنوز تحقیقات بیشتری برای تأیید ارتباط این ویروس و آسیب‌های آن در دوران بارداری موردنیاز است.
از دیگرعوارض جدی این بیماری انسفالیت و مننژیت است که هر دو درنتیجه التهاب در غشا مغز و نخاع ایجاد می‌شوند.
با این وجود دو مورد مرگی که وزارت بهداشت برزیل گزارش داده است، بی‌سابقه هستند. آیا ممکن است مرگ‌های دیگری هم رخ داده‌اند که تشخیص داده نشده‌اند و یا با تب دنگ اشتباه گرفته شده‌اند. ممکن است در بین500000 مورد ابتلا در چند دهه گذشته، چنین مواردی هم وجود داشته‌اند.
چه درمانی برای تب اوروپوچه وجود دارد؟
مقاله‌ای علمی در مجله لنست، تب اوروپوچه را یکی از تهدید‌های جهانی سلامت عمومی دانسته است و در مورد نبود تحقیقات لازم برای پیدا کردن درمانی برای آن، هشدار جدی داده است.
سازمان بهداشت برزیل توصیه می‌کند: افراد دچار تب اوروپوچه باید استراحت کنند، برای درمان نشانه‌های بیماری تحت درمان قرارگرفته و زیر نظر پزشک باشند.»
پزشکان می‌توانند دارو‌هایی برای کنترل عوارض شدید بیماری مانند تب، درد یا تهوع تجویز کنند.
فردی که دچار تب اوروپوچه شده است باید از مواد دفع‌کننده حشرات استفاده کند تا از احتمال نیش‌زدگی با پشه که بعد موجب انتقال بیماری به افراد دیگر می‌شود، جلوگیری کند.
آیا عفونت اوروپوچه قابل‌پیشگیری است؟
هیچ واکسنی برای جلوگیری از عفونت اوروپوچه وجود ندارد.
بهترین راهی که مردم می‌توانند از ابتلا به اوروپوچه جلوگیری کنند، پیشگیری از نیش انواع پشه‌ها است. مقامات بهداشتی راه‌های ساده و ابتدایی جلوگیری از حضور پشه‌ها را پیشنهاد می‌کنند ازجمله:
- از رفتن به‌جا‌هایی که در آن پشه‌ها و ریز پشه‌ها زیاد هستند خودداری کنید.
- روی پنجره‌ها و در‌های خود، توری‌هایی با سوراخ‌های بسیار ریز نصب کنید.
- لباس‌هایی بپوشید که تمام بدنتان را بپوشاند.
- از مواد دورکننده پشه استفاده کنید.
- خانه و اطراف محیط خانه خود را تمیز نگه‌دارید خصوصاً مناطق بیرونی که در آن گیاهان و حیوانات قرار دارند.
- مناطقی که در آن‌ها آب راکد جمع می‌شود را از آب و گیاهان مرده که می‌تواند محل مناسبی برای زادوولد پشه‌ها باشد، خالی کنید.
پشه‌بند‌ها و توری‌ها می‌توانند مفید باشند، اما ممکن است برای جلوگیری از اوروپوچه و بیماری‌های دیگر ناشی از پشه، مانند مالاریا به تنهایی کافی نباشد، زیرا ریز پشه‌ها که معمولاً حامل ویروس اوروپوچه هستند، آن‌قدر کوچک‌اند که از سوراخ توری‌ها رد می‌شوند.
بعضی از انواع حشره‌کش‌ها مانندان، ان دتیل متا تولامید (دی‌ای‌ای‌تی) نشان داده‌اند در کنترل پشه‌های حامل این ویروس‌ها مفید هستند.
برای حفظ سلامت عمومی، درخواست‌هایی برای دسترسی بیشتر به تست‌های تشخیص این ویروس‌ها مطرح شده است تا با کمک آن‌ها، بتوان سریع‌تر موارد بیماری را تشخیص داد و از گسترش بیشتر بیماری جلوگیری کرد.
گسترش جنگل‌زدایی و تغییرات اقلیمی خطر فراگیر شدن ویروس اوروپوچه را بالا برده‌اند و ممکن است این ویروس در محیط‌های بیشتری زیست کند و چرخه‌های جدیدی از انتقال این ویروس در محیط‌های شهری ایجاد شود. این همان اتفاقی است که در مورد تب دنگی، ویروس زیکا و چیکونگونیا افتاده است.