حضرت آیتالله خامنهای با تمجید و تکریم حرکت پرشکوه اربعینی مردم، هفته دولت را تبریک گفتند و با گرامیداشت یاد شهیدان رجایی و باهنر و همچنین شهید رئیسی و همراهانش، ابراز امیدواری کردند هفته دولت در همه سالهای طولانی خدمت دولت چهاردهم، هفته امید و مژده و گزارشهای شادیبخش باشد.ایشان تشکیل به موقع دولت را لطف پروردگار و نعمتی بزرگ خواندند و از همه کسانی که بعد از حادثه تلخ شهادت آقای رئیسی و همراهانش به اداره عادی کشور و برگزاری انتخاباتی امن و سالم کمک کردند -از جمله دستاندرکاران دولت قبل، رسانه ملی و دیگر دستگاهها- تشکر کردند.رهبر انقلاب در بیان چگونگی مشورت رئیسجمهور با ایشان درباره کابینه گفتند: بنده تعدادی را که میشناختم یا درباره صلاحیت آنها از منابع مورد وثوق مطمئن شده بودم، تایید و بر برخی اسامی تاکید کردم اما درباره تعداد بیشتری که نمیشناختم، گفتم نظری ندارم که ایشان توانست مجلس را قانع کند و برای همه رای اعتماد بگیرد.
ایشان افزودند: امروز همه وزیران محترمی که مورد اعتماد رئیسجمهور و مجلس قرار گرفتهاند، مقامات عالیرتبه کشورند و وظیفه همه، حمایت و کمک برای موفقیت آنهاست.حضرت آیتالله خامنهای در اولین نکته خطاب به دولت جدید، فرصت خدمت به مردم و تلاش برای پیشرفت کشور را نعمت بزرگ الهی برشمردند و افزودند: این امانت خدا و مردم را قدرشناسی کنید و بدانید فرصت 4سال خدمت به سرعت برق و باد میگذرد؛ البته در همین مدت هم میتوان کارهای بزرگی کرد. همچنانکه امیرکبیر در مدت 3سال کارهای بزرگی انجام داد و رئیسی عزیز هم در حدود 3سال خدمت برخی پایهگذاریهای خوبی انجام داد که انشاءالله ثمره آن به کشور خواهد رسید.رهبر انقلاب اسلامی در دومین نکته، شناخت داشتهها و ظرفیتها را شرط کارآمدی دولت دانستند و گفتند مثالهای زیادی وجود دارد که در گذشته برخی مسوولان، استعدادها و ظرفیتهای داخلی را نشناختند یا باور نداشتند و از این جهت ضررهایی به کشور وارد شد.
ایشان ظرفیتهای طبیعی و فراوان و ارزشمند، موقعیت جغرافیایی، قرار گرفتن میان چهارراه شمال و جنوب و غرب و شرق جهان و سواحل طولانی را از جمله ظرفیتهای مادی خواندند و افزودند: ایمان مذهبی و سیاسی مردم و استعدادهای انسانی و میلیونها جوان تحصیلکرده، ثروت بیبدیلی است که اگر آنها را بشناسیم و از فکر و نیرویشان استفاده کنیم، بسیاری از مشکلات حل میشود.حضرت آیتالله خامنهای ملت ایران را دارای ظرفیت نابغهسازی خواندند و با اشاره به نامدارانی چون خواجه نصیرالدین طوسی، ابنسینا، ملاصدرا و زکریای رازی گفتند: اینها نشانه ظرفیت بیکران پرواز فکری ملت ایران است و اکنون نیز میتوانیم از جوانان با استعداد کشور، نابغه پرورش دهیم.
رهبر انقلاب، ظرفیتهای سیاسی، عمق راهبردی و قدرت منطقهای را از دیگر ظرفیتهای ایران برشمردند و افزودند: تجربههای مثبت و منفی 45سال اخیر نیز جزو ارزندهترین نکات است که باید مورد توجه قرار گیرد.تبیین نکات ضروری در انتخاب همکاران دولت جدید، سومین نکته سخنان رهبری در این دیدار بود. ایشان گفتند: همکاران جوان، مومن، انقلابی، متعهد و پرانگیزه را انتخاب کنید تا گرهها را باز کنند و با پرورش آنها در مدیریتهای ردههای مختلف از پایین، به تدریج نسلی از مدیران برجسته و پرانگیزه برای فردای کشور شکل گیرد.
رهبر انقلاب به رئیسجمهور توصیه کردند: صد جوان با این خصوصیات را بهکار گیرید و در پایان دولت، صد مدیر قوی و آماده تحویل دهید که این کار بسیار بزرگی خواهد بود؛ البته شهید رئیسی هم در این زمینه توفیقاتی داشتند.ایشان در نکته بعدی با اشاره به اشارات رئیسجمهور به موضوع کارشناسان تاکید کردند: درباره استفاده از کارشناسان عقیده راسخ دارم؛ چراکه این کار ضمن پیشبرد کشور و رضایت مردم، حکمرانی را خردمندانه و اندیشهورزانه میکند و از دایره کار محفلی، رفاقتی و توصیهای نجات میدهد.رهبر انقلاب در عین حال تاکید کردند: در استفاده از کارشناسان باید مراقب بود که تهنشینهای ذهنی غلط در لباس و ادبیات کارشناسی خود را تحمیل نکنند.
ایشان با استناد به فرمایش امیرمومنان (ع) افزودند: در مشورت و خواستن نظر کارشناسی نباید با بخیل، ترسو و حریص مشورت کرد؛ چرا که خلقیات رفتاری آنها در رای کارشناسی و مشورتهایشان اثر میگذارد و مشکل ایجاد میکند.حضرت آیتالله خامنهای ایمان، صداقت، شناخت و اعتقاد به توانمندیهای داخلی و ملی را ویژگیهای ضروری کارشناس مفید برشمردند و گفتند: کارشناسی که به دنبال نسخههای نسخشده و قدیمی و بیاعتبار خارجی است، هیچ فایدهای ندارد.رهبر انقلاب در توصیهای دیگر مسوولان دولت را به حضور در بین مردم سفارش کردند و گفتند: به این حرفها که اگر سفر استانی کردید بگویند پوپولیسم و عوامگرایی است، توجه نکنید؛ چراکه اطلاع از متن زندگی مردم با کارتابل و گزارشهای کتبی امکانپذیر نیست؛ حتی اگر گزارشهای خوبی باشد.
بنابراین سفر استانی و حضور در بین مردم از جمله روستاها و تصمیمگیری بر اساس مشاهدات و شنیدهها را دنبال کنید.نکته مهم بعدی که حضرت آیتالله خامنهای اهمیت آن را جزو بیّنات نظام و انقلاب دانستند، مساله عدالت بود. ایشان با اشاره به تصویب و اجرای برنامهها و قوانین مختلف، تعیین تاثیر آنها در تحقق عدالت را بسیار مهم برشمردند و خاطرنشان کردند: چند سال قبل مساله پیوست عدالت را مطرح کردیم و گفتیم که برای هر قانون و تصمیم مهم باید پیوست عدالت تهیه شود که مرحوم آقای رئیسی نیز مقداری در این زمینه پیش رفت و کارهایی انجام داد؛ اما نیمهکاره ماند.رهبر انقلاب، پیوست عدالت را نه یک کار اداری و فرم کاغذی و تشریفاتیِ ضمیمه به قوانین بلکه یک امر واقعی و در متن قوانین و برنامهها خواندند و افزودند: پیوست عدالت یعنی مراکزی مانند سازمان برنامه و بودجه که تصمیمسازی یا آمادهسازی لوایح و قوانین را برعهده دارد یا گروهی از طرف رئیسجمهور موظف شوند که تاثیر برنامهها و قوانین را بر شاخصهای عدالت اجتماعی از جمله فاصله طبقاتی بسنجند و در صورت افزایش شکاف طبقاتی، آن قسمت از برنامه را حذف کنند.
ایشان با اشاره به اطلاع از تولید نرمافزاری به دست گروهی از جوانان دانشگاهی درخصوص انطباق برنامهها و قوانین با پیوست عدالت، مسوولان را به دعوت از این گروه و استفاده از محصول آنها در صورت مفید بودن توصیه و تاکید کردند: عدالت با گفتن و بیان مکرر زبانی محقق نمیشود، بلکه انگیزه و ورود در میدان میطلبد که خوشبختانه این انگیزه در رئیسجمهور وجود دارد و باید بهگونهای عمل شود که هیچ مسوولی نتواند از راه منتهی به عدالت، تخلف کند.حضرت آیتالله خامنهای در توصیه هفتم، رعایت اولویتها با توجه به منابع و فرصت محدود و کارهای زیاد پیش رو را مورد توجه قرار دادند و افزودند: برخی اولویتها مربوط به مسائل فوری است مانند مساله تورم و گرانی که باید بهصورت مناسبی آنها را حل کرد؛ اما برخی اولویتها ناظر به مسائل زیرساختی است که اگر امروز از آن غفلت شود، 10سال بعد باید به ناچار آن کار را آغاز کرد.
ایشان انرژی هستهای را از جمله اولویتهای زیرساختی و ضروری برای آینده کشور دانستند و با ناوارد دانستن برخی اظهارات تردیدآمیز درباره فواید آن گفتند: کشور نمیتواند خود را از یک مساله علمی، فنی و پیشرفته دنیا محروم کند و با عقب افتادن از این مسیر سالها بعد به دنبال آغاز آن باشد.رهبر انقلاب طرحهای دولت در زمینه تکمیل مسیرهای شمال- جنوب و شرق- غرب را با توجه به ظرفیتهای ارتباطی مهم کشور یکی دیگر از اولویتهای غیرقابل صرفنظر خواندند و افزودند: مساله امنیت غذایی، خودکفایی در گندم، روشهای نوین آبیاری در کشاورزی، توسعه بخشهای بالادستی نفت و استفاده هر چه ممکن از امکانات برای بهکارگیری شیوههای جدید استخراج نفت و گاز و همچنین تولید محصولات متنوع و پرشمار در بخشهای پاییندستی از دیگر اولویتهای مهم پیش روی کشور است.موضوع فضای مجازی، نکته هشتم رهبر انقلاب خطاب به دولتمردان بود. ایشان گفتند: امروز فضای مجازی دیگر مجازی نیست، بلکه واقعیت رو به توسعه در زندگی مردم است. بنابراین در فضای مجازی باید حکمرانی قانونمند وجود داشته باشد.
ایشان تعبیر سابق خود از فضای مجازی کشور به رها و ول بودن را ناشی از نبود حکمرانی قانونمند خواندند و گفتند: اگر در این زمینه خلأ قانونی دارید، قانون مورد نیاز را ایجاد کنید و بر اساس آن زمام کار را بهدست بگیرید، همچنانکه در همه دنیا با جدیت این کار را میکنند؛ بهگونهایکه اکنون میبینید فرانسویها آن فرد را به خاطر نقض حکمرانی خود بازداشت کردهاند. حضرت آیتالله خامنهای تاکید کردند: نقض حکمرانی قابل قبول نیست. کشور در اختیار شماست و در قبال آن وظیفه و ماموریتی دارید و نباید اجازه دهید حکمرانی شما را نقض کنند.ایشان با اشاره به روشن بودن مبنای حرفشان درباره فضای مجازی و در عین حال اصرار برخی افراد بر سوءبرداشت یا فهم غلط گفتند: اگر فضای مجازی در کشور قانونمند شود، تبدیل به فرصت میشود؛ اما بدون حکمرانی قانونمند، به تهدید تبدیل خواهد شد.رهبر انقلاب در بحث فضای مجازی، بار دیگر مساله مهم هوش مصنوعی و شتاب عجیب و حیرتآور این فناوری در دنیا را مورد توجه قرار دادند و گفتند: اکنون دستگاههای نظامی و غیرنظامی ما در حال بهرهبرداری از این فناوری هستند؛ اما این استفاده نباید ما را فریب دهد؛ زیرا صرف بهرهبرداری امتیاز نیست، بلکه باید بر لایههای عمیق و متنوع این فناوری مسلط شد.
ایشان عقب ماندن از تسلط بر لایههای عمیق هوش مصنوعی را موجب ایجاد یک محدوده انحصاری دیگر مانند انرژی اتمی به دست کشورهای مسلط بر این فناوری دانستند و افزودند: فرصتطلبان و قدرتطلبان دنیا در آینده یک آژانس هوش مصنوعی ایجاد میکنند و اجازه ورود کشورهای دیگر به برخی بخشها و لایههای آن را نخواهند داد.رهبر انقلاب در توصیه نهم، کلید حل مشکلات اقتصادی کشور را در تولید و تقویت و افزایش عرضه دانستند و گفتند: با تقویت و جدی گرفتن مساله تولید، مشکلات تورم، اشتغال و ارزش پول ملی حل میشود.ایشان لازمه پیشرفت تولید ملی را کمک دولت و بهبود مسائلی از جمله محیط کسبوکار خواندند و با اشاره به دیدار چند ماه قبل خود با جمعی از کارآفرینان گفتند: تواناییهای در اختیار فعالان بخش تولید شگفتآور است که البته همه آنها معتقدند برای تقویت تولید، به کمک دولت احتیاج دارند.حضرت آیتالله خامنهای در توصیهای دیگر با اشاره به خطر پیری زودهنگام جمعیت کشور، بر ضرورت پویایی و انعطاف سیاستها متناسب با نیازهای کشور تاکید کردند و گفتند: وزیر بهداشت بهطور جدی مساله جمعیت را پیگیری کند و با اقدامات لازم از جمله نظارت بر شبکه بهداشت جلوی موانع افزایش جمعیت را بگیرد؛ چراکه کشور به جمعیت جوان احتیاج دارد و در صورت دچار شدن به عاقبت تلخ پیری جمعیت، دیگر علاجی وجود ندارد.
حضرت آیتالله خامنهای در توصیه یازدهم، نهراسیدن از موانع را مورد تاکید قرار دادند و با اشاره به این واقعیت که هیچ برنامه و کاری بیمانع نیست، افزودند: گزینه اول بعضیها در برخورد با موانع، عقبنشینی است، اما این رویکرد خطا است و باید از مانع عبور کرد یا آن را دور زد و البته بعد از انجام همه کارها، گاهی یک عقبنشینی تاکتیکی هم ممکن است لازم باشد؛ اما نباید به محض برخورد با مانع از حرف و رای خود عقبنشینی کرد.ایشان در نکتهای دیگر با تاکید بر اینکه به دشمن نباید امید بست و منتظر آن ماند، گفتند: این واقعیت در سخنان رئیسجمهور و اظهارات چند روز قبل وزیر امور خارجه نیز وجود داشت؛ البته این منافاتی ندارد که در جایی با دشمن تعامل کنیم، بلکه مساله این است که نباید به او امید بست و اعتماد کرد.آخرین و سیزدهمین توصیه رهبر انقلاب به دولتمردان، توصیه به معنویت و ارتقای ایمان و اعمال عبادی، انس بیشتر با قرآن و تضرع به درگاه پروردگار بود.ایشان با اشاره به الگو بودن مسوولان در چشم مردم و کارکنان دستگاهها، توجه بیش از پیش به رفتارها را در دولتمردان ضروری دانستند و برای دولتمردان در خدمت به اسلام و مردم و ایران، موفقیت آرزو کردند.
در ابتدای این دیدار، دکتر مسعود پزشکیان با گرامیداشت یاد شهیدان دولت و خدمت بهویژه آقای رئیسی، دولت چهاردهم را کابینهای مشورتی با مشارکت همه جناحهای سیاسی و کمیتههای تخصصی برشمرد که با شعار وفاق و همدلی و برای اقدام در چارچوب سیاستهای کلی نظام، سند چشمانداز و برنامه هفتم تشکیل شده است.رئیس جمهور با بیان اینکه اعضای هیات دولت چهاردهم بر رعایت اصولی چون حق و عدالت همپیمان شدهاند، «رسیدگی به مناطق محروم» و «توجه به کسانی را که دیده نمیشوند» دو کارویژه مهم دولت خود خواند و گفت: قدم اول در مسیر اصلاح امور کشور، وحدت، همدلی، اعتصام به حبلالله و انسجام تحت هدایتهای رهبری است تا بتوانیم در برابر تمام مشکلات و دشمنانمان بایستیم. آقای پزشکیان افزود: رضایتمندی مردم از مسوولان به رفتار «منصفانه و با احترام» با آنها بستگی دارد نه تحریمهای ظالمانه دشمنان. رئیسجمهور در پایان سخنانش با اشاره به ضرورت پرهیز از اختلافات نفسانی تاکید کرد: اگر در داخل کشور و در میان امت اسلامی ید واحده شکل بگیرد، آمریکا، اروپا و دیگر کشورهایی که ظالمانه از جنایتهای رژیمِ نسلکشِ صهیونیستی حمایت میکنند، ناکام خواهند ماند.