«تا آخر با شماییم» این آخرین جمله از نخستین گفتوگوی تلویزیونی مسعود پزشکیان با مردم بود. مردی که پیش از این برای مناظرههای ریاستجمهوری پا به ساختمان صداوسیما گذاشته بود، حالا به عنوان رئیسجمهور رودررو با مردم صحبت کرد. او در این گفتوگو سعی کرد چشماندازی کلی از نوع نگاه دولت در عرصه سیاسی، سیاست خارجی و اقتصاد ارائه دهد.
این مصاحبه واکنشهای بسیاری از سوی کارشناسان و تحلیلگران سیاسی و اجتماعی به دنبال داشت و هر کدام از یک منظر به آن پرداختند و ابعاد آن را بررسی کردند. برخی از رسانهها و کارشناسان هم این مساله را عنوان کردند که مجریان صداوسیما سعی میکردند تا به نوعی پوست خربزه زیر پای رئیسجمهور بیندازند. بهطور مثال اصرار داشتند که از پزشکیان قول بگیرند که تا پایان سال تورم به 30 درصد میرسد، اما پزشکیان گفت که به شرطها و شروطها. یا میخواستند او را در حوزه سفرهای استانی به نوعی درگیر کنند که پزشکیان گفت به سفرهای استانی میروم، اما وعدهای نمیدهم که پولی برای انجامش نباشد. او به نوعی با این سخن به نقد سفرهای استانی دولتهای قبل پرداخت. در این گزارش به اظهارنظرهای چهرههای سیاسی به این گفتوگو پرداختیم.
پزشکیان و ماجرای عصای موسی
صادق زیباکلام از نخستین تحلیلگران سیاسی بود که در مورد گفتوگوی تلویزیونی پزشکیان نوشت: «برخی شاید تصور میکردند که ایشان با عصای موسی کلیمالله به پاستور رفته است.» او به این گفتوگو نمره بالایی داد و دلیل اصلیاش را این مساله عنوان کرد: «پزشکیان واقعیتها را با مردم در میان گذاشت و طبق معمول مشکلات را بر گردن مسوولان قبلی، آمریکا، استکبار و دشمنان انقلاب نریخت و روزنه امیدی ایجاد کرد.» زیباکلام همچنین در ادامه توضیح داد: «بسیاری، از نخستین گفتوگوی مردمی دکتر پزشکیان چندان استقبال نکردند. آنان منتظر بودند ببینند رئیسجمهور جدید بعد از آنهمه حرف و سخن پیرامون انتخابات و مخالفت با شرکت در آن و رایدادن به ایشان، چه برنامه و حرفهایی برای برونرفت کشور از مشکلات موجود دارد. شاید تصور میکردند که ایشان با عصای موسی کلیمالله به پاستور رفته و از فردا عصای سحرآمیزشان یکی پس از دیگری مشکلات و مصیبتهایی که کشور را در خود فرو برده، گرهگشایی خواهد کرد. تورم را مهار، بیکاری را درمان، فساد را ریشهکن، سیاست خارجی را تبدیل به دوستی با ملل، جوانان را امیدوار به آینده، گرانی را متوقف و صف انتظار نوبتگرفتن ویزا از سفارتخانههای غربی را کوتاهتر خواهد کرد.» او بر این باور است که نمیتوان انتظار داشت که پزشکیان با این عصا سروقت فیلترینگ، ، بازگرداندن اساتید، دانشجویان و سایر قربانیان سیاست «خالصسازی» برود. او تاکید کرد اما آقای پزشکیان ترجیح دادند پیرامون هیچکدام از اینها چیزی نگویند و فقط اندکی عصا را به سمت تامین 100میلیارد دلار ناقابل گرفتند.»
سفرهای استانی وسیله است، نه هدف
یکی دیگر از افرادی که به صحبتهای اخیر مسعود پزشکیان واکنش نشان داده، محمود صادقی یک فعال سیاسی اصلاحطلب است. او صحبتهای رئیسجمهور را امیدوارکننده دانست و عنوان کرد: «این صحبتها پیام مثبتی برای مردم داشت و معلوم شد در این مدت وی اِشراف نسبتا جامعی درباره شرایط کشور و آنچه دولت چهاردهم تحویل گرفته، پیدا کرده است؛ البته در دوره انتخابات هم پزشکیان نشان داد این اِشراف را دارد، ولی الان اطلاعات جزئیتر و تخصصیتری به دست آورده است. او کاملا علم دارد که کشور کجا قرار دارد و قرار است به کجا برود.» این فعال سیاسی همچنین به این مساله پرداخت که «رئیسجمهور در گفتوگوی خود به صورت تلویحی به کسری بودجه اشاره کرد، ولی بیش از اینکه تمرکزش به تشریح مشکلات باشد، به راهحلها تمرکز داشت و نگاهش به آینده بود. مردم خسته شدهاند از اینکه رئیسجمهور مشکلات فعلی را گردن دیگران بیندازد. وضع موجود را مردم با پوست و گوشت خود حس میکنند و آنها دنبال راهکار برای حل مشکلات خود از سوی رئیس قوه مجریه هستند که به نظرم مسعود پزشکیان توانست این پیام را به مردم منتقل کند که دولت بنا ندارد در مشکلات باقی بماند.» دبیرکل انجمن اسلامی مدرسین دانشگاهها همچنین با توجه به مطالبات گندمکاران، پرستاران، بازنشستگان و فرهنگیان از دولت تاکید کرد: «اجازه رهبری به دولت برای استفاده از بخشی از منابع صندوق توسعه ملی و کاهش سهم این صندوق از درآمد نفت و گاز از 45 به 20 درصد برای سال جاری نشاندهنده تعامل رهبری با دولت برای حل مشکلات کشور است.» صادقی درباره پاسخ پزشکیان به سوالات مجریان در خصوص دستیابی به تورم 30 درصدی تا پایان سال یا رشد 8 درصدی، گفت: «پاسخهای رئیسجمهور هوشمندانه بود و دستیابی به این اهداف را مشروط به عواملی کرد چون دولت تازه تشکیل شده است و در حال ایجاد وفاق در ارکان حاکمیت برای حل مشکلات کشور است. رئیسجمهور و وزیر اقتصاد اشاره کردهاند که حل مشکلات کشور به عواملی مثل تامین منابع داخلی، هماهنگی قوا، توانمندی دولت، اصلاح برنامه هفتم توسعه، تهیه بودجه بدون کسری، عوامل خارجی و تامین 100 میلیارد دلار سرمایه خارجی بستگی دارد. در واقع رئیسجمهور وعده کمّی نداد، اما نشان داد که دولت همهجانبه در حال برنامهریزی برای حل مشکلات و دستیابی به اهداف و شاخصهای برنامه هفتم است.» او درباره رویکرد دولت نسبت به سفرهای استانی هم معتقد است: «سفرهای استانی نه هدف، بلکه وسیلهای برای حل مشکلات است. حضور در بین مردم و سفرهای استانی خوب است و مورد تاکید رهبری هم هست، ولی رئیسجمهور به اقدامات نمایشی که در گذشته انجام شد، انتقاد وارد کرد. او نماینده مجلس بوده و لمس کرده که بسیاری از وعدههای استانی هیچگاه محقق نمیشود؛ به همین دلیل به دنبال وعده دادن یا تصویب پروژههای استانی نیست که منابع لازم برای آن وجود ندارد. وعدههای استانی فراتر از منابع قانونی فقط موجب ایجاد اختلال میشود و این را رئیسجمهور درک کرده و پاسخ هوشمندانهای به پرسش سفرهای استانی داد.»
با گفتار درمانی نمیشود
در همین زمینه محمدحسن آصفری، نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: «امروز نیاز نیست که ما کار پژوهشی و تحقیقاتی انجام دهیم تا مشکل مردم را کشف کنیم. منابع کشور و نیازهای زندگی مردم مشخص است. باید مدیرانی روی کار بیایند که دغدغهمند باشند. امروز ما مشکلی از بعد قوانین در کشور نداریم. بلکه اگر مدیران اجرایی ما مسائل را به درستی پیگیری کنند قطعا آینده روشنی پیش روی کشور و مردم خواهد بود. اگر به دنبال توسعه روابط خارجی هستیم باید با نگاه به جذب ظرفیت سرمایهگذارها به داخل کشور و با نگاه خنثی کردن تحریم و بزرگتر کردن سفره مردم گام برداریم.» او همچنین تاکید کرد: «دیگر با گفتار درمانی نمیشود مردم را پای انقلاب نگه داشت. بلکه نیاز به عمل و کار جدی داریم. وفاق ملی را که رئیسجمهور مطرح کرده و تلاش کردند تا یک دولت وفاق ملی شکل بگیرد میتواند اثرگذار باشد. مردم دیگر از نگاه چپ و راست خسته شدهاند. باید اختلافات را کنار گذاشت و به جای سیاهنمایی باید دست به دست هم داده و مشکلات را حل کنیم. انتظار میرود دولت نیز از تمام ظرفیتها استفاده کرده و ما شاهد حل مشکلات مردم باشیم.»
دولت پزشکیان به دنبال وفاق ملی
حمیدرضا جلاییپور، تحلیلگر سیاسی اصلاحطلب و استاد دانشگاه تهران نیز نخستین گفتوگوی مسعود پزشکیان را صادقانه عنوان کرد و گفت: «پیشتر هم گفتهام دولت پزشکیان یک دولت ترکیبی و توافقی است که دوست دارد برای تقویت دولت وفاق و وفاق ملی و توسعه و رفاه کشور کار کند. دولت پزشکیان دولتی توسعهگرا، عدالتطلب، مردمگرا و اصلاحگرا است. پزشکیان مردمگرا است، اما مردمفریب و شارلاتان نیست.» او همچنین تاکید کرد: «این دولت از چهار موضع مورد نقد قرار گرفته است که فقط یک موضع آن قابل دفاع است. تخریب دولت پزشکیان را خالصگرایان با امکانات «دولت سایه» شروع کردهاند. سرنگونطلبان از دولت «کارشناس و پاکدست» پزشکیان عصبانی هستند. تحولطلبان بهجای نقد، دولت را «هو» میکنند.» او همچنین پزشکیان را دنباله اصلاحات دانست: «پزشکیان مساله فیلترینگ، برخورد با زنان و FATF را با هماهنگی با حاکمیت پیش میبرد. کارهای سخت و نرمی که دولت پزشکیان دارد انجام میدهد مصادیقی از اصلاحات است.» این استاد دانشگاه تهران آینده را روشن دیده و عنوان کرد: «بنابراین به چهار دلیل من به مفید بودن دولت پزشکیان برای مهار معضلات و ناترازیهای کشور امیدوارم.»