ایران از باکس خارج شد

پیروزی‌‌‌های ایرانیان

دولت ایران، یک ملت مسلمان شیعه در یک منطقه مسلمان با اکثریت سنی به شمار می‌‌‌رود، اما این دولت توانسته در سال‌‌‌های گذشته نفوذ منطقه‌‌‌ای خود را به خوبی گسترش دهد. در طول دهه گذشته، این استراتژی هوشمندانه ایران را مسلما به تاثیرگذارترین ابرقدرت خاورمیانه تبدیل کرده است. تا اوایل دهه 2010، تنها پایگاه واقعی ایران در منطقه، حزب‌الله، گروه سیاسی و نظامی شیعه بود که در اوایل دهه 1980 در لبنان پرورش داد. امروز، متحدان ایران در یمن و عراق هم هستند. در سوریه نیز رئیس جمهور بشار اسد به سپاه پاسداران اجازه داد تا حضور نظامی گسترده داشته باشد. از 7 اکتبر 2023 و حمله حماس به اسرائیل و در ادامه آغاز جنگ غزه، گروه‌‌‌های شبه‌‌‌نظامی وابسته به ایران بیش از 170 بار مستقیما به اسرائیل، پایگاه‌های نظامی آمریکا و دارایی‌های غیرنظامی ایالات متحده در منطقه حمله کرده‌اند. در همین دوره، برنامه هسته‌‌‌ای ایران به پیشرفته‌ترین مرحله خود رسیده است. در ژوئیه 2024، شش سال پس از خروج یک‌‌‌جانبه دولت دونالد ترامپ از توافق هسته‌‌‌ای بین‌المللی که هدف آن کاهش سرعت غنی‌‌‌سازی ایران بود، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده هشدار داد که ایران تنها چند هفته‌‌‌ تا تجهیز زرادخانه گسترده و رو به رشد خود از موشک‌‌‌های بالستیک فاصله دارد.

مهار و دیپلماسی بیش از حد ساده‌سازی‌شده

به‌رغم بسیاری از پیشرفت‌‌‌های نظامی و سیاسی اخیر ایران در دهه گذشته، دولت آمریکا همواره جاه‌‌‌طلبی‌‌‌های خود را برای تسلط منطقه‌‌‌ای دست کم گرفته است. همزمان، در ارزیابی من، اثربخشی سیاست‌‌‌های دیرپای «قدرت نرم» ایالات‌متحده در قبال ایران را بیش از حد ارزیابی کرده است: مهار و کاهش تنش.

برای جلوگیری از تشدید درگیری در خاورمیانه، واشنگتن اقداماتی را در اولویت قرار می‌‌‌دهد که تقریبا به هر قیمتی از هرگونه رویارویی نظامی با ایران جلوگیری کند. در عوض، برای مهار نفوذ منطقه‌‌‌ای در حال گسترش ایران، ایالات متحده فروش تسلیحات و فناوری به ایران را ممنوع کرده، تحریم‌‌‌های اقتصادی شدیدی اعمال کرده، دارایی‌‌‌های مالی ایران را مسدود کرده و دولت آن را از نظر دیپلماتیک منزوی کرده است. با این حال، نفوذ ایران همچنان در حال گسترش است. در ارزیابی من، این نشان می‌‌‌دهد که مهار و تنش‌‌‌زدایی نمی‌‌‌تواند ایران را بازدارد. دیپلماسی، مذاکره و مجازات‌‌‌های قانونی و اقتصادی راه حل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ارجح برای اکثر درگیری‌‌‌های جهانی هستند. با این حال، تاریخ مدرن نشان می‌‌‌دهد که این اقدامات نمی‌‌‌تواند تغییر سیاست را برای هر حکومتی به دنبال داشته باشد.

چگونه با نیروهای نیابتی برخورد نکنیم؟

رشته تحصیلی من در مورد گروه‌های شبه‌‌‌نظامی نشان می‌دهد که ایالات متحده در برخورد با نمایندگان ایران نیز اشتباه کرده است. ایالات متحده به جای اینکه آنها را با هم به عنوان بخشی از یک شبکه خطاب کند، با هر نماینده به عنوان یک بازیگر منزوی که در یک مکان خاص عمل می‌کند، رفتار می‌کند و به دنبال مهار یا کاهش تنش آن تهدید خاص است. برای مثال، در یمن، ایالات متحده، حوثی‌‌‌ها را از تصرف قلمرو و جانشینی دولت پشیمان نکرد. دولت بایدن حتی عربستان سعودی، متحد ایالات متحده، را در سال 2021 تحت فشار قرار داد تا از تقویت نظامی رهبران مشروع این کشور در مبارزه آنها برای حفظ قدرت دست بردارد. پس از آغاز جنگ غزه، حوثی‌‌‌ها، شروع به حمله موشکی به کشتی‌‌‌های با پرچم غرب در دریای سرخ کردند.

تنها در اوایل سال 2024، ایالات متحده با حوثی‌‌‌ها مقابله کرد و حملات نظامی تلافی‌جویانه‌‌‌ای به پایگاه‌‌‌های حوثی‌‌‌ها در یمن انجام داد. در عراق، تا زمانی که این نیروها به مشارکت در جنگ علیه دولت اسلامی ادامه می‌‌‌دهند، ایالات متحده مدت‌‌‌ها مایل بود که از حمایت ایران از شبه‌‌‌نظامیان شیعه عراقی که با گروه دولت اسلامی می‌‌‌جنگند، چشم‌پوشی کند. نادیده گرفتن عواقب بلندمدت قدرت فزاینده آنها هزینه داشته است: در سال گذشته، این شبه‌نظامیان عراقی به پایگاه‌‌‌های نظامی متعدد آمریکایی در منطقه حمله کردند. در سوریه، به‌رغم افزایش نفوذ ایران در پی جنگ داخلی سوریه، ایالات متحده به تدریج حمایت خود را از نیروهای ضد بشار اسد و نیروهای کرد طرفدار دموکراسی کاهش داده است.

فروپاشی بازدارندگی آمریکا

تمامی این سیاست‌‌‌های خارجی شکست‌خورده با فروپاشی بازدارندگی آمریکا در خاورمیانه به اوج خود رسیده است. به بیان ساده، ایالات متحده دیگر قدرت کافی برای متوقف کردن ایران را ندارد. در آوریل 2024، پس از حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در سوریه، جمهوری اسلامی ایران یکی از بزرگ‌ترین حملات موشکی تاریخ را انجام داد و بیش از 300 موشک را به سمت اسرائیل شلیک کرد که اولین حمله مستقیم این کشور به اسرائیل محسوب می‌‌‌شود. با این حال، پیامدهای حاشیه‌‌‌ای، عمدتا تحریم‌‌‌های اقتصادی و اعتراض دیپلماتیک را به دنبال داشته است.

ایالات متحده که متحدان اسرائیل را در سراسر خاورمیانه گرد هم آورد تا در برابر این حملات ایران به اسرائیل کمک‌‌‌ کنند، دوباره ترجیح داد جلوی پاسخ معنادار را بگیرد. دولت بایدن این مساله را که موشک‌‌‌های کمی به اسرائیل اصابت کرده است‌، یک «برد» اعلام و تاکید کرد که ایالات متحده در هیچ اقدام تلافی‌جویانه‌ای علیه ایران به اسرائیل نخواهد پیوست.

بیزاری عمیق آمریکا از تشدید تنش پس از ترورهای هدفمند رهبران ارشد حزب‌الله و حماس بیشتر آشکار شد. در اواخر ژوئیه 2024، فواد شکر، فرمانده حزب‌‌‌الله در حمله هوایی اسرائیل در بیروت، لبنان ترور شد و اسماعیل هنیه، رهبر حماس نیز در تهران هدف قرار گرفت. ایران، اسرائیل را مسوول ترور هنیه دانست. نیویورک‌تایمز گزارش داد که چنین ارزیابی‌‌‌هایی «همچنین توسط چند مقام آمریکایی که خواستند نامشان فاش نشود، به دست آمده است».

ایران بلافاصله مصمم شد که تلافی کند. ایالات متحده، ماه‌‌‌ها اسرائیل را تحت فشار قرار داده بود که عملیات نظامی دقیق‌‌‌تری انجام دهد تا از تلفات بیشتر غیرنظامیان در جنگ غزه جلوگیری کند؛ جنگی که در شش ماه اول آن نزدیک به 40هزار نفر جان باختند. با این حال، زمانی که اسرائیل به ترورهای هدفمند روی آورد، سیاستگذاران آمریکایی نگران شدند که چنین حملات فرامرزی می‌‌‌تواند به تشدید تنش منطقه‌‌‌ای منجر شود. اگر ایالات متحده به دنبال دستیابی به صلح بلندمدت در خاورمیانه است، ابتدا باید شکست‌های دهه گذشته را بپذیرد. در نهایت اینکه ایران کشوری است که به سادگی قابل بازدارندگی و مهار نیست و نمی‌‌‌توان با آن تنش‌‌‌زدایی کرد.