1- بدانید که وسواس جایگاهی در دین ندارد و از آن نهی شده است.
2- وسواس از ناحیه شیطان است که شروع آن با شک و تردید است
3- برای رهایی از وسواس باید به شک های خود که موجب وسواس شما شده و می شود اعتنا نکنید.
4- وسواس از مسائلی است که در روایات به شدت از آن نهی شده و در عمل معصومین(ع) مکرّر خلاف آن مشاهده شده است .
ابوبصیر گوید : به امام صادق(ع) عرض کردم : بسا در سفر به گودال آبی می رسیم که آب باران در آن گرد آمده و کنار آبادی قرار دارد که مدفوع در آن دیده می شود و کودکان در آن ادرار و چهار پایان در آن پلیدی می کنند . فرمود : اگر چیزی (از پاکی و ناپاکی آن آب) به دلت راه یافت چنین کن ـ و حضرت با دست خود اشاره کرد ـ روی آب را پس بزن و از آن وضو بساز ، زیرا دین یک تنگنا نمی‌باشد و خداوند می فرماید : مَا جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَج یعنی : در امر دین هیچ گونه سخت گیری وجود ندارد (حج،78)
عبد الله بن سنان می گوید : به نزد امام صادق(علیه السلام) درباره شخصی سخن گفتم که : مردی خردمند و عاقل است ، ولی در وضو و نمازش دچار وسواس می باشد . فرمود : کسی که شیطان را اطاعت می کند چگونه وی را عاقل توان خواند ؟ گفتم : چگونه وی شیطان را اطاعت می کند؟ فرمود: از خود او بپرس این گرفتاری که داری از کجاست ؟ خواهد گفت : کار شیطان است . بنابراین وسواس هم مورد نهی شرع است و هم عقل و انسان باید مواظب باشد ، بیش از این خود را دچار وسواس نکند و با کمک از خدای متعال و یک اراده جدّی آن را از خود دور کند و اگر چنانچه به مرحله شدیدی از وسواس دچار شده اید بدانید که این یک بیماری روحی است که باید به یک روانپزشک مراجعه نمایید تا تحت درمان و مراقبت قرار گیرید و کوتاهی و غفلت در این زمینه موجب تشدید وسواسی و پی آمدهای ناگواری می شود که درمان را به مراحل سخت‌تر خواهد کرد.
5- وسواسی کسی است که از حد متعارف خارج شده؛ مدام فکر می‌کند این نجس است، آن پاک نیست! پس اینها باید به حد متعارف برگردند؛ این یک نوع بیماری روانی هست که انسان مبتلا می‌شود؛ راه معالجه‌اش بی‌اعتنایی و بازگشت به حد متعارف مردم است.اگر شارع فرموده یک مرتبه یا دو مرتبه کافیه؛ مثلاً یک مرتبه با آب کر، دو مرتبه با آب قلیل، اگر به فرد وسواسی بگوییم چرا سه مرتبه چهار مرتبه در آب می‌زنی؟ خواهد گفت: بر شیطان لعنت، یعنی این اضافه شستن اطاعت از فرمان شیطان است. پس بنابراین چون اطاعت از شیطان است ترتیب اثر دادنش هم جایز نیست.درمان این مرض قلبی، که احتمال دارد افراد را به هلاکت و شقاوت ابدی برساند، همچون سایر بیماری های روانی، با علم و عمل بسیار آسان است، ولی انسان باید ابتدا خود را مریض بداند و پس از آن درصدد علاج برآید. مشکل دراینجاست که شیطان طوری مقدّمات را برای این بیماری آماده می کند که فرد خود را مریض نمی داند، بلکه دیگران را منحرف و سهل انگار می پندارد. هرکسی که در خود شائبه این امر را یافت، باید به مردم معمولی مراجعه کند و عمل خود را بر علما و فقها عرضه دارد و از آن ها بپرسد که آیا مبتلا به وسواس است یا نه. پس از آن که دریافت مبتلا به وسواس است، لازم است به اصلاح خود بپردازد.
6- دراحادیث و روایات معصومان علیهم السلام به روش ها و فنون شناختی، معنوی، ارتباطی، عملی و دارویی برای درمان اختلال وسواس فکری عملی اشاره شده است. این روش ها به شرح ذیل می باشند:
الف- ایجاد اشتغال ذهنی با ذکر صلوات و قرائت قرآن به ویژه سوره یس.
ب- تشریح کامل وظایف شرعی و تقویت اراده و تعهد عملی به احکام شرعی .
ج- بی اعتنایی به وسوسه های شیطانی و خیالاتی است که شیطان به فرد القا می کند.
د- وضو گرفتن قبل از غذا و بعد از غذا و ذکر نام خداوند، از جمله شیوه های مهم مقابله با وسوسه شیطان است.
للّه نگوید، شیطان در آن وضو شریک خواهد بود و در خوردن و آشامیدن و هر کار دیگری سزاوار است که بسم اللّه گفته شود و در غیر این صورت، شیطان در آن شرکت خواهد داشت.
ر- تغییر موقعیت در مورد عمل وسواسی؛ برای مثال، در مورد لباسی که پس از شستن، رنگ خون در آن هنوز باقی است و زمینه وسواس را در فرد فراهم می کند، پیشنهاد می شود که آن لباس را رنگ آمیزی کند یا از لباس تیره، که پس از شستن، رنگ خون در آن مشخص نیست، استفاده نماید. حضرت علی علیه السلام می فرمایند: «هنگامی که شیطان کسی را وسوسه کرد، باید به خدا پناه ببرد و بگوید: «آمَنْتُ بِاللَّهِ وَ بِرَسُولِهِ مُخْلِصاً لَهُ الدِّینَ»
ز- درمان از طریق خوردن انار، به ویژه انار شیرین و همچنین خوردن روغن زیتون، خرما، سیب، کندر، سبزیجات ؛ پیامبراکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: «هرکس انار بخورد، قلبش نورانی می گردد و وسوسه تا چهل روز از او دور می شود.»
و- همچنین روزه داری و پرهیز از پرخوری از اصول مهم درمان وسواس است و به دو دلیل در ارتباط با وسواس بر روزه داری تأکید شده است:
یکی معنوی؛ زیرا انسان روزه دار توجهش به خدا زیاد است و از این رو، افکار شیطانی به او هجوم نمی آورند.دوم: آن که لازمه روزه داری پرهیز از پر بودن دایمی معده می باشد و این در کاهش افکار و امیال وسواسی موثر است.
ه- حضرت رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) فرمود: شیطان بر دو قسم است: شیطان جنى، که با گفتن «لاحول و لا قوة الا بالله العلى العظیم» از شما دور مى‌شود. و شیطان انسى، که با فرستادن صلوات «اللهم صل على محمد و آل محمد» از شما دور مى‌شود.
7- در مورد وسواس باید به چند نکته کلیدی توجه نمایید:
الف: وسواس از ناحیه شیطان است و هرگز مورد تایید دین اسلام و پیشوایان آن نیست، چنانکه ائمه(ع) نیز شدیدا از وسواسی گری نهی کرده اند.
ب: وسواس از نظر عقلی نیز مردود است، زیرا موجب اتلاف عمر و تضیع نمودن مال و هدر دادن آب،برق و سایر امکانات می شود.
ج: از نظر بهداشت روانی نیز یک عادت بسیار زیانبار است، زیرا وسواسی به تدریج سیستم اعصاب و روان را به هم می ریزد و فعالیت های فردی و اجتماعی انسان را با مشکل مواجه می سازد.
د: وسواس از نقشه های شوم شیطان است تا به این طریق انسان را نسبت به انجام تکالیف شرعی مثل غسل، وضو و نماز و ... دلسرد و دلزده کند. حال انصاف بدهید آیا سزاوار است به شیطان اجازه دهید که غبار وسواسی را برآسمان زندگی شما سایه افکند و اینگونه عمر گرانبهای خود را تباه کنید.
ی: بهترین راه علاج وسواسی عبارت از ترک وسواسی است، به این معنا که آن مقدار که وظیفه شرعی در طهارت و غسل هست انجام دهید و از تکرار آن اکیدا خودداری نمایید، اگر مدتی به تعداد یک ماه به این شیوه مداومت نمایید از سایه شوم وسواسی خارج خواهید شد. نکته ای که باید به آن دقت کنید این است که، خود شما باید اراده کنید و تصمیم بگیرید که وسواسی را ترک کنید، تا زمانی که خودتان نخواهید دیگران نیز نمی توانند کمک کنند.
