این گنجینه عظیم از ارزشهای انسانی که در معارف اسلامی نهفته بود،تقریبا از سنه بیست به بعد در ایران بوسیله یک عده از اسلام شناسهای خوب و واقعی وارد خود آگاهی مردم شد.یعنی بمردم گفته شد،اسلام دین عدالت است،اسلام با تبعیضهای طبقاتی مخالف است،اسلام دین حریت و آزادی است.به این ترتیب علاوه بر معنویت، آرمانها و مفاهیم دیگر نظیر برابری،آزادیخواهی، عدالت و...رنگ اسلامی به خود گرفت و در ذهن مردم جایگزین شد.درست به دلیل جای گزینی این مفاهیم در ذهن توده بود که نهضت اخیر ما نهضتی شامل و همه گیر شد.فکر نمی کنم در شامل بودن این هضت بتواند کسی تردید کند.نهضت مشروطه یک نهضت شهری بود نه روستائی اما این نهضت هم روستائی بود هم شهری.شهری و روستائی،محروم و ثروتمند،کارگر و کشاورز، بازاری و غیر بازاری،روشنفکر و عامی،همه و همه در این نهضت شرکت کرده بودند و این بدلیل اسلامی بودن نهضت بود که همه گروههای مختلف در یک مسیر و یک صف قرار گرفتند (1).
پی نوشت:
1- البته نمی گوئیم سهم همه علی السویه است،چنین چیزی ممکن نیست ولی می گوئیم این گروهها در یک حرکت هماهنگ و هم جهت قرارگرفته اند.
