گره کور بورس و ریسک

افت 8هزار و 876واحدی شاخص کل در حالی محقق شد که نماگر هموزن با افت 0.25درصدی روبه‌رو شد و در سطح 703هزار و 682واحدی قرار گرفت.

شاخص کل فرابورس نیز که معیار مناسبی برای بررسی وضعیت سهام مختلف فرابورسی است، حدود 0.17درصد افت کرد و در نهایت در سطح 22هزار و 225واحدی کار خود را به اتمام رساند. ارزش معاملات خرد بازار سرمایه که شامل سهام و حق تقدم بازار می‌شود، روز یکشنبه مقدار 2هزار و 904میلیارد تومانی را ثبت کرد. به‌علاوه 847میلیارد تومان پول حقیقی از گردونه معاملات بازار خارج شد. بازار سرمایه در شرایطی به استقبال تعطیلات پایانی هفته گذشته رفت که بارقه‌های امیدواری و بازگشت بازار به مدار صعودی را در چشمان سرمایه‌گذاران کاشته بود.

با این وجود سایه سنگین ریسک‌های سیستماتیک که از ماه‌های گذشته همراه بازار بوده و رمقی برای بازار باقی نگذاشته، دو روز ابتدایی کم‌نوسانی را برای سرمایه‌گذاران پدید آورده است. با توجه به افزایش قیمت کامودیتی‌ها، سیاست‌های بانک مرکزی چین در خصوص تعدیل نرخ ذخیره قانونی تاثیر مطلوبی را در بازار هفته گذشته گذاشت. از این رو می‌توان نزول بازار را گردن افزایش ریسک‌های گوناگون و رشد محدود نرخ بازدهی اوراق با درآمد ثابت انداخت و تا زمانی که موانع پیش روی بازار حل‌و‌فصل نشوند، بازار نمی‌تواند روند صعودی خود را بدون دردسر طی کند.

بازار از نگاه کارشناسان

شهیر محمدنیا، کارشناس بازار سرمایه، روند روز یکشنبه بازار را این گونه توصیف کرد: در‌حالی‌که بورس ماه پایانی تابستان را مطلوب به پایان رسانده بود این انتظار در بازار ایجاد شد که روند مثبتی در پاییز در انتظار سهامداران باشد. با روی کار آمدن دولت جدید و تغییر محسوس ریل سیاست‌های اقتصادی و سیاسی در کلام و عمل، موج خوش‌بینی‌ها به سراغ بازار سر ‌ایه نیز آمد؛ به طوری که بورس هفته گذشته رکورد‌های جدیدی در ارزش معاملات خرد سهام به ثبت رساند و کدهای فعال حقیقی نیز مسیری افزایشی در پیش گرفتند. افزایش ریسک سیستماتیک تنش‌های خاورمیانه بر اقتصاد ایران سایه سنگینی انداخته و همچنان فعالان بازار سرمایه را در سرگردانی فرو‌می‌برد.

این کارشناس بازار ادامه داد: سازمان بورس و اوراق بهادار روز شنبه برخلاف رویدادهای گذشته به‌موقع وارد عمل شد و از همان ابتدا با کاهش محدودیت دامنه نوسان، مانع از بیش‌واکنشی بازار شد‌ و موضع رئیس سازمان بورس بر حفظ محدودیت دامنه نوسان تا پایان وجود ریسک خاورمیانه مطلوب بود. باید اظهار کرد آینده و چشم‌انداز بازار بورس در روزها و هفته آینده وابسته به تحولات خاورمیانه است و در صورت بازگشت ثبات و آرامش نسبی، بورس مجددا می‌تواند مسیر صعود را در پیش بگیرد. از منظر‌های مختلف، مولفه‌های بنیادی تاثیر‌گذار بر بازار بر مدار خوبی قرار دارند و نگاه سیاسی دولت جدید نیز در کنار بهبود مولفه‌های اقتصادی مکمل خوبی برای ادامه رشد در بازار تلقی می‌شوند.

این کارشناس بازار در پایان افزود: بازار سرمایه در شرایط فعلی به آرامش و ثبات نیاز دارد و در صورتی که در ماه‌های آینده ثبات نسبی در بازار حاکم شود و نقدینگی از سایر بازارها به بورس جاری شود، رشد خوبی در نمادها رخ خواهد داد.

سرور قاراخانی، کارشناس بازار سرمایه، وضعیت بازار را این‌گونه مورد ارزیابی قرار داد: شاخص کل بورس از روز شنبه همزمان با ترور سید حسن نصرالله روند اصلاحی در پیش گرفت و با تدبیر مدیران جدید سازمان پیش از ریزش عمیق نمادها، محدودیت دامنه نوسان در پیش گرفته شد و پس از مدت‌ها تصمیم‌گیری خوشایندی از سوی سازمان بورس در صیانت از حقوق سهامداران رخ داد. ادامه‌دار بودن دامنه نوسان یک‌درصدی در هفته جاری، در کنار تزریق منابع مالی برای حفظ قدرت نقدشوندگی بازار، و تشکیل خطوط اعتباری ویژه از جمله تصمیم‌های مهم جلسات سازمان برای هفته جاری بوده است. ازطرفی به کدهای حقوقی شدیدا تذکر داده شده که فروش با رنج منفی انجام ندهند و در صورت اثبات تخلف پرونده برای آنها تشکیل می‌شود.

این کارشناس بازار ادامه داد: با تغییر ریاست سازمان، در ترکیب تیم اقتصادی جدید بهبودی نسبی اوضاع در بازار سرمایه در هفته گذشته رقم خورد. با این وجود نمی‌توان از ریسک‌های سیاسی و سیستماتیک چشم‌پوشی کرد. بازار این روزها ممکن است تا فروکش کردن هیجانات همچنان اصلاحی عمل کند. از طرفی طلای داخلی با افزایش ریسک‌گریزی سرمایه‌گذاران قله‌های جدیدی را فتح می‌کند و خود را به سقف چهار‌میلیون‌تومانی رساند. اما پس از فروکش هیجانات مجددا وارد کانال 3 میلیون تومانی شد.

همچنین خبرهایی مبنی بر تصمیمات جدید بانک مرکزی مبنی بر امکان واردات در ازای صادرات گروه فلزات با نرخ توافقی به گوش می‌رسد. این اقدام موجب افزایش صادرات صنعت فولاد، فلزات اساسی و تسهیل تامین ارز خواهد شد که خود رشد تولید را رقم زده و نشانه مثبتی برای سهامداران و بازار محسوب می‌شود. کنترل نرخ سود بانکی، اخزاها و افزایش دلار نیما باعث کاهش التهاب اتمسفر بازار شده است. با افزایش نرخ نیما، درآمد شرکت‌های صادراتی دستخوش تغییراتی خواهد شد.

این کارشناس بازار افزود: در چند ماه آینده شکاف دلار نیما با دلار بازار آزاد به حداقل رسیده و کاهش نرخ بهره بانکی نیز کمک شایانی به افزایش جذابیت بازار کند. از این رو تا زمانی که سایه ریسک‌های ژئوپلیتیک و ناآرامی‌های سیاسی در سراسر جهان وجود داشته باشد دارایی‌های ریسک‌گریز در اولویت انتخاب سرمایه‌گذاران خواهد بود. با خروج شاخص از روند نزولی در هفته‌های اخیر به نظر می‌رسد پس از فروکش کردن هیجانات رشد موج مجددا بازار ادامه پیدا کند.