انسان تا در برابر دشمن نیرومندی قرار نگیرد هرگز نیروها و نبوغ خود را به کار نمی گیرد، و همین وجود دشمن نیرومند سبب تحرک و جنبش هر چه بیشتر انسان و در نتیجه ترقی و تکامل او می شود.
اینکه چرا خدا شیطان را آفرید پاسخ این است:
1.خداوند شیطان را شیطان نیافرید، به این دلیل که سالها همنشین فرشتگان و بر فطرت پاک بود، ولی بعد از آزادی خود سوء استفاده کرد و بنای طغیان و سرکشی گذارد، پس او در آغاز پاک آفریده شد و انحرافش بر اثر خواست خودش بود.
2.از نظر سازمان آفرینش وجود شیطان برای افراد با ایمان و آنها که میخواهند راه حق را بپویند زیانبخش نیست، بلکه وسیله پیشرفت و تکامل آنها است، چون پیشرفت و ترقی و تکامل همواره در میان تضادها صورت می گیرد.
انسان تا در برابر دشمن نیرومندی قرار نگیرد هرگز نیروها و نبوغ خود را به کار نمی گیرد، و همین وجود دشمن نیرومند سبب تحرک و جنبش هر چه بیشتر انسان و در نتیجه ترقی و تکامل او می شود.
بقول یکی از فلاسفه بزرگ تاریخ معاصر - تواین بی - میگوید: هیچ تمدن درخشانی در جهان پیدا نشد، مگر این که ملتی مورد هجوم یک نیروی خارجی قرار گرفت و بر اثر این تهاجم نبوغ و استعداد خود را بکار انداخت و آنچنان تمدن درخشانی را پی ریزی کرد.
اگر به سرگذشت اولیاء و سالکان الی الله نگاه کنیم می بینیم آنها در سایه همین مبارزه یا وسوسه های شیطانی توانسته اند به قله های سعادت و کمال، نائل شوند.
