برآورد جدید از جمعیت ایران

 استان سیستان‌و‌بلوچستان، با سهم 38درصدی جمعیت کمتر از 15سال جوان‌ترین استان کشور و در مقابل استان گیلان با سهم 11درصدی جمعیت 65سال و بیشتر سالمندترین استان کشور هستند.

بر اساس آخرین محاسبات مرکز آمار ایران، جمعیت کشور در اول آبان‌ماه سال 1403 حدود 85میلیون و 961هزار نفر برآورد می‌شود. از کل جمعیت ایران، تعداد 66میلیون و 207هزار نفر ساکن نقاط شهری (77درصد شهرنشین) و 19میلیون و 754هزار نفر ساکن نقاط روستایی (23درصد روستانشین) هستند. تعداد 43میلیون و 372هزار نفر مرد و نیز تعداد 42میلیون و 582هزار نفر زن برآورد می‌‌شود. بر این اساس نسبت جنسی برابر 101.8درصد محاسبه می‌‌شود. به عبارتی حدودا در مقابل هر 102مرد 100زن در ایران وجود دارد. از نظر ساختمان سنی جمعیت حدود 22.8درصد در سنین 14-0 سال،  69.7درصد در سنین کار و فعالیت (15تا 64سال) و  7.5درصد در سنین 65ساله و بیشتر هستند.

پرجمعیت‌ترین استان کشور، استان تهران با 14میلیون و 425هزار نفر و کم‌جمعیت‌‌ترین استان کشور استان ایلام با 579هزار نفر جمعیت است. استان سیستان‌و‌بلوچستان، با سهم 38درصدی جمعیت کمتر از 15سال جوان‌ترین استان کشور و در مقابل استان گیلان با سهم 11درصدی جمعیت 65سال و بیشتر سالمندترین استان کشور هستند.

برپایه دو سرشماری اخیر رشد جمعیت کل کشور در دوره پنج‌ساله 1395-1390 برابر 1.24درصد بود. اما براساس آخرین برآوردهای جمعیتی رشد جمعیت کشور در دوره‌های بعدی رو به کاهش گذاشته است. به این ترتیب که در دوره 1400-1395 برابر 0.98درصد و در دوره 1405-1400 برابر 0.72درصد برآورد می‌‌شود.

تعداد خانوار کل کشور نیز از 24میلیون و 196هزار خانوار در سال 1395 به 27میلیون و 651هزار خانوار در سال 1403 رسیده است. در همین سال تعداد خانوار شهری برابر 21میلیون و 682هزار و روستایی 5میلیون و 969هزار برآورد می‌‌شود.

بنا به قانون، اجرای سرشماری‌‌ها در فواصل زمانی معین ده یا پنج‌ساله انجام می‌‌شود. با توجه به فاصله اجرای سرشماری‌‌ها و نیاز به اطلاعات به‌روزتر، این مرکز برآوردها و پیش‌بینی‌های جمعیتی را در دستور کار خود قرار داده است. پس از اجرای هر سرشماری و تایید نتایج با استفاده از روش‌های علمی و به‌روز، جمعیت کل کشور را برای آینده پیش‌بینی و در فواصل دو سرشماری برآورد می‌کند.

نتایج برآوردها و پیش‌بینی‌های جمعیتی تهیه‌شده توسط متخصصان جمعیت‌شناسی پس از بررسی و تایید در کمیته بخشی آمارهای جمعیت (متشکل از اساتید، صاحب‌نظران، کارشناسان و نمایندگان خبره دستگاه‌های اجرایی) برای استفاده عموم از طریق درگاه ملی آمار اطلاع‌رسانی می‌‌شود.

برای پیش‌بینی جمعیت، از روش ترکیبی (مولفه‌ای - نسلی) و نرم‌افزار اسپکتروم4 استفاده شد. سازمان ملل نیز به کشورها توصیه می‌کند از این روش به عنوان روش «استاندارد طلایی» در برآوردها و پیش‌بینی‌های آمارهای رسمی خود استفاده کنند. امروزه روش ترکیبی بیش از هر روش دیگری برای پیش‌‌بینی جمعیت به کار می‌رود. در این روش جمعیت پیش‌بینی‌شده بر اساس مجموعه عوامل موثر بر تغییر و تحول جمعیت به دست می‌آید. این عوامل عبارتند از: باروری، مرگ‌ومیر، مهاجرت و ترکیب سنی و جنسی جمعیت. از آنجا که در این روش، جمعیت برحسب سن و جنس پیش‌بینی می‌شود، بنابراین می‌تواند به نیازهای وسیع و متعدد کاربران پیش‌بینی‌‌ها و برآوردهای جمعیتی پاسخ دهد.

برای پیش‌بینی جمعیت به روش ترکیبی «جمعیت سال پایه»، «میزان باروری کل»، «شاخص امید زندگی در بدو تولد» و «خالص مهاجرت» از جمله متغیرهایی است که مورد استفاده قرار می‌‌گیرد.