آخرین نیروگاه زغالسنگ بریتانیا در دهکدهی راتکلیفآنسوار که از سال 1967 مشغول فعالیت بوده است، روز دوشنبه تعطیل شد و به وابستگی 142 سالهی بریتانیا به این سوخت فسیلی پایان داد. این اتفاق، نقطه عطف بزرگی در جاهطلبیهای این کشور برای کاهش سهمش در تغییرات اقلیمی محسوب میشود.
به گزارش زومیت، زغالسنگ کثیفترین سوخت فسیلی است که بیشترین گازهای گلخانهای را هنگام سوزاندن تولید میکند. مایکل شنکس، وزیر انرژی بریتانیا گفت:«ما به عنوان یک کشور مدیون نسلها هستیم. بریتانیا زادگاه انرژی زغالسنگ بود و به اولین اقتصاد بزرگی تبدیل میشود که آن را کنار میگذارد. لرد دبن، وزیر محیط زیست نیز گفت: «این، یک روز واقعاً قابلتوجه است، زیرا بریتانیا، تمام قدرت خود را روی زغالسنگ بنا کرده بود.»
اولین نیروگاه زغالسنگ در جهان، نیروگاه هولبورن ویاداکت، در سال 1882 در لندن توسط توماس ادیسون، مخترع مشهور ساخته شد و نور را به خیابانهای پایتخت رساند. از آن موقع تا نیمهی اول قرن بیستم، زغالسنگ تقریباً تمام برق بریتانیا را تأمین میکرد.
در اوایل دههی 1990، زغالسنگ در ترکیب منابع انرژی بریتانیا کم و گاز به تدریج جایگزین آن شد. بااینحال، زغالسنگ همچنان بخش کلیدی شبکه برق بریتانیا برای 20 سال بعد بود. تا سال 2012، زغالسنگ هنوز 39 درصد از تولید برق کشور را تشکیل میداد.
این نمودار تغییر در منابع تولید برق بریتانیا را در طول زمان نشان میدهد. تا اواسط قرن بیستم، زغالسنگ منبع غالب بوده، اما استفاده از آن از دههی 1980 به طور پیوسته کاهش یافته است. گاز در دههی 1990 شروع به جایگزینی زغالسنگ کرد و سهم منابع انرژی تجدیدپذیر مانند باد، خورشید، برق آبی و امواج از سال 2000 بهطور قابلتوجهی افزایش یافته است. انرژی هستهای نسبتا ثابت مانده، در حالی که نفت تقریباً ناپدید شده است. این نمودار نشان میدهد که چگونه انرژیهای تجدیدپذیر و گاز جایگزین زغالسنگ بهعنوان منابع اولیه انرژی بریتانیا شدهاند.
با افزایش آگاهی نسبت به گرمایش جهانی و تغییرات آبوهوایی، مشخص شد که کاهش انتشار گازهای گلخانهای جهانی ضروری است و زغالسنگ به دلیل سطوح بالای آلودگی، هدف اصلی تغییرات شد. در سال 2008، بریتانیا اولین اهداف قانونی الزامآور آبوهوایی خود را تعیین کرد و تا سال 2015، امبر راد، وزیر وقت انرژی و تغییرات آبوهوا، اعلام کرد که بریتانیا ظرف یک دهه، انرژی زغالسنگ را به تدریج حذف خواهد کرد.
زغالسنگ تا نیمهی اول قرن بیستم تقریباً تمام برق بریتانیا را تأمین میکرد
تصمیم به حذف تدریجی زغالسنگ به جهتدادن صریح صنعت به سمت انرژی پاکتر کمک کرد و نمونهای برای سایر کشورها بود. در سال 2010، انرژیهای تجدیدپذیر تنها هفت درصد از برق بریتانیا را تولید میکردند؛ درحالیکه در نیمهی اول سال 2014، این سهم به میزان چشمگیر بیش از 50 درصد افزایش یافته بود.
رشد سریع انرژی سبز به این معنی بود که استفاده از زغالسنگ حتی برای دورههای کوتاه بهطور کامل متوقف میشد و بریتانیا اولین روزهای بدون زغالسنگ را در سال 2017 تجربه کرد.
رشد انرژیهای تجدیدپذیر بهقدری موفقیتآمیز بوده است که تاریخ هدف برای پایاندادن به انرژی زغالسنگ در بریتانیا یک سال جلو کشیده شد و روز دوشنبه، 30 سپتامبر (10 مهر) نیروگاه رتکلیفآنسور بسته شد.
چالشهای پیشرو
اگرچه زغالسنگ منبع انرژی بسیار آلودهکنندهای است، برخلاف باد و خورشید که تحت شرایط آبوهوایی محدود هستند، همیشه میتوان به آن دسترسی داشت.
کیت اونیل، مدیرعامل سازمان انرژی سیستم اپراتور که بر سیستم برق بریتانیا نظارت دارد، بر نیاز به نوآوری برای حفظ پایداری شبکه و تضمین تامین برق مطمئن تاکید میکند. یکی از نوآوریهای حیاتی مورد اشارهی او، باتریها است که به ذخیره انرژی از منابع تجدیدپذیر مانند باد و خورشید کمک میکند.
انرژی ذخیرهشده میتواند در زمانهای تقاضای زیاد یا زمانی که منابع تجدیدپذیر برق تولید نمیکنند آزاد شود. باتریها انعطافپذیری و پایداری را فراهم میکنند و شرط ضروری برای متعادلکردن شبکه و تضمین تامین مداوم برق در دورانی هستند که سیستم انرژی از سوختهای فسیلی دور میشود.