بورس زیر فشار ریسک‌ها

کمر بورس شکست؟ 

شاخص‌کل بورس تهران در حالی افت 1.86درصدی را طی هفته قبل تجربه کرد که این میزان از کاهش ارتفاع را از هفته منتهی به 17مرداد تجربه نکرده‌بود. هفته‌ای که بورس تهران تحت‌هیجان منفی شکل‌گرفته از ترور اسماعیل هنیه قرار داشت، پس از این حادثه غیرمترقبه در تهران، با انتخاب تیم اقتصادی دولت و وعده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های آنها، بازار سهام امیدوارانه به سمت رونق در حرکت بود، با این حال برخلاف وعده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های دولت رشد نرخ موثر اوراق و صعود لاک‌پشتی دلار نیما، همچنان شاخص‌کل بورس برای عبور از مقاومت 2.2میلیون‌واحدی و حضور موثر در کانال 2.3میلیون‌واحدی اجتناب می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ورزید. تعویض این کانال حساس، بدون اطمینان بازار از تغییر مفروضات بنیادی امکان‌پذیر نیست. افزایش ریسک‌های سیاسی و نظامی نیز به ناامیدی اهالی بازار دامن زد و به‌نظر می‌رسد در صورت تداوم وضعیت موجود، نماگر اصلی بورس در حمایت از کانال 2میلیون و 50هزار‌واحدی سنگر خواهد گرفت.

از آنجاکه بازار عمدتا، تحت‌تاثیر ریسک‌های اقتصادی و تصمیمات خلق‌الساعه، P/E ‌پایین‌تر از 7 واحد را تجربه می‌کند، برآورد اهالی این بازار از ریسک‌های سیاسی بیش از واقعیت است و خطر تحولات منطقه را به‌خوبی رصد می‌کند. بالعکس، بازار با حمایت‌های اقتصادی که می‌تواند شامل کاهش اختلاف قیمت دلار موثر بر بازار و قیمت بازار آزاد و کاهش نرخ بهره باشد، خوش‌بینی بیش از واقعیت را تجربه‌کرده و رشد هیجانی را دنبال می‌کند. به‌نظر می‌رسد به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رغم حمایت قوی، اما لفظی دولت از بازار، افزایش بی‌سابقه ریسک‌های سیاسی و نظامی در منطقه، این حمایت‌ها را خنثی‌کرده و بازار را به سمت زوال زمانی خواهد کشاند. زوالی که احتمالا تا انتخابات آمریکا به‌طول خواهد انجامید. پس از انتخابات، رفتار دلار و تنش‌های سیاسی به‌خوبی مسیر بازار را مشخص خواهد ساخت. 

آیا رشد دلار به رونق بورس منجر می‌شود؟ 

رشد قیمت دلار و عبور آن از مقاومت روانی 62هزار‌تومان، در کنار ورود دلار نیما به کانال 47هزار‌تومان، شاید می‌توانست به رشد شاخص بورس در هفته آینده منجر شود، اما وزن ریسک‌های نظامی در منطقه بالاست و رشد دلار بازار آزاد ناشی از تنش‌هاست. با توجه به اینکه این رشد هیجانی دلار منشأ اقتصادی نداشته و به‌طور هیجانی است، نمی‌تواند به رشد بورس منجر شود. علاوه‌بر آن بازار گوشه چشمی به جبران فاصله نرخ دلار نیما و آزاد دارد؛ شکاف قیمتی که با هیجانات ناشی از تنش‌های نظامی در هفته گذشته تا 34درصد نیز پیشروی کرده‌است. 

در کنار این موضوع انتخابات پیش‌ر‌وی آمریکا و موضع رئیس‌جمهور جدید در ایالات‌متحده می‌تواند مسیر دلار و بازار سرمایه را شفاف کند. روی کارآمدن شخصیتی تندرو در ایالات‌متحده و رشد دلار بازار آزاد بدون افزایش قیمت دلار نیما، احتمالا ریسک‌هایی را در کوتاه‌مدت برای بازار به‌همراه خواهدداشت، اما حضور دموکرات‌ها در کاخ‌سفید، می‌تواند منجر به افزایش انگیزه دولت برای  تک‌نرخی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کردن قیمت ارز شود که در نهایت به نفع بازار سرمایه خواهد بود. در کنار این موضوع، انتخاب جمهوری‌خواهان در ایالات‌متحده، انتظارات تورمی را افزایش داده و کاهش نرخ بهره، احتمالا به صعود تورم منجر خواهد شد، اما روی کارآمدن حزب مقابل و توافق‌های سیاسی ایران و غرب، احتمالا به کاهش انتظارات تورمی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌انجامد. این موضوع کاهش میانگین نرخ بهره را در پی خواهدداشت و بورس نیز از این محل منتفع خواهد شد.