رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و آب‌های ساحلی اروپا و اکوسیستم‌هایی که از آن‌ها پشتیبانی می‌کنند به‌شدت تحت تأثیر مواد شیمیایی قرار دارند. آلودگی هوا از کارخانه‌های زغال‌سنگ و آفت‌کش‌های کشاورزی دو عامل اصلی هستند. تغییرات آب‌وهوایی، استفاده بیش از حد از آب و تخریب زیستگاه نیز تهدیدهای کلیدی است.
به گزارش ایمنا، اگر اقداماتی برای بهبود انعطاف‌پذیری و پایداری منابع آب شیرین انجام نشود، اروپا می‌تواند با چالش‌های جدی برای امنیت آب مواجه شود. در حال حاضر، 20 درصد از قلمرو اروپا و 30 درصد از جمعیت هر سال تحت تأثیر تنش آبی قرار دارند.
لینا یلا مونونن، مدیر اجرایی EEA در بیانیه‌ای گفت: «سلامت آب‌های اروپا خوب نیست. آب‌های ما با مجموعه‌ای از چالش‌های بی‌سابقه مواجه هستند که امنیت آبی اروپا را تهدید می‌کند.»
گزارش وضعیت آب 2024 اروپا، همچنین بر نیاز به مدیریت بهتر خطر سیل برای محافظت از اکوسیستم و اقتصاد تاکید دارد.
اروپا ضرب‌الاجل‌های بهبود کیفیت آب را از دست داده است
بر اساس دستورالعمل چارچوب آب اتحادیه اروپا، رودخانه‌ها، دریاچه‌ها، آب‌های ساحلی و زیرزمینی اروپا قرار بود تا سال 2015 به وضعیت شیمیایی «خوب» دست یابند.
EEA گزارش می‌دهد که از سال 2010 پیشرفت کمی حاصل شده است و تنها 29 درصد از آب‌های سطحی اروپا تا سال 2021 به وضعیت شیمیایی خوبی دست پیدا کرده است، به این معنی که بیش از حد آلوده نیستند. فقط 37 درصد از آب‌ها وضعیت اکولوژیکی خوب یا بالا را نشان می‌دهند و این خبر بدی برای زیستگاه‌های آبی این قاره و گونه‌هایی است که در آن‌ها زندگی می‌کنند.
آلاینده‌هایی با عمر طولانی، مانند جیوه، تا حدودی مقصر این پیشرفت کند هستند: بدون آن‌ها، 80 درصد آب‌های سطحی به وضعیت خوبی دست پیدا می‌کنند. با این حال، کشورهای عضو موفق شده‌اند با مبارزه با بعضی آلودگی‌های شیمیایی از وخامت بیشتر جلوگیری کنند که چشم‌انداز زندگی برخی گونه‌ها از جمله صدف‌ها و سخت‌پوستان را بهبود بخشیده است.
وضعیت ذخایر آب زیرزمینی که دوسوم آب آشامیدنی اروپا را تأمین می‌کنند، کمی بهتر است، به‌طوری که 77 درصد در حال حاضر وضعیت شیمیایی خوبی دارند و 91 درصد نیز در 19 کشور اتحادیه اروپا (و نروژ) که در این گزارش گنجانده شده‌اند، منابع خوبی را نشان می‌دهند.
چگونه کشاورزی بر کیفیت آب اروپا تأثیر می‌گذارد؟
کشاورزی نقش کلیدی در تخریب منابع آب سطحی و زیرزمینی دارد که به دلیل استفاده بیش‌ازحد از آب و انتشار زیاد مواد مغذی و آفت‌کش‌ها در خاک است که سپس به منابع آب نفوذ می‌کند. کاهش مصرف آب و روی آوردن به فرایندهای کشاورزی پایدارتر و ارگانیک می‌تواند پیشرفت‌های قابل‌توجهی به همراه داشته باشد، همچنین مستلزم تغییراتی در خرید و عادات غذایی مصرف‌کنندگان است.
سوزاندن زغال‌سنگ برای انرژی که جیوه را در هوا آزاد می‌کند یکی دیگر از منابع اصلی آلودگی در آب‌های سطحی است. این گزارش هشدار می‌دهد از آنجایی که تغییرات آب‌وهوایی همچنان الگوهای اقلیمی را مختل می‌کند و بر منابع آب فشار می‌آورد، اروپا نیز باید به‌سرعت شیوه‌های مدیریت آب خود را تطبیق دهد.
اقدامات باید شامل کاهش مصرف آب و بهبود بهره‌وری از طریق مبارزه با نشت، افزایش استفاده مجدد از آب و بهره‌برداری از دستگاه‌هایی باشد که مصرف را کاهش می‌دهد. نظارت بهتر بر کمیت و کیفیت آب در سراسر این قاره می‌تواند به کشورهای عضو کمک کند تا اهداف صرفه‌جویی در مصرف آب را تعیین کنند و به آن‌ها پایبند باشند. این گزارش همچنین نشان می‌دهد که افزایش قیمت آب می‌تواند استفاده آگاهانه‌تر از این منبع را حین تأمین مالی سرمایه‌گذاری‌ها در بهبود سیستم تشویق کند.
