بورس؛ بازنده رقابت بازارها

بررسی بازدهی بازارها از ابتدای سال نشان می‌دهد که دارایی‌های بازار طلا و سکه، بهترین بازدهی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها را ثبت کرده‌اند و بورس در این بخش نیز با افت 8.6‌درصدی از ابتدای سال، کارنامه ضعیفی از خود برجای گذاشته‌است.

سهام در برزخ یک ساله

بررسی بازدهی بازارها در یک سال‌منتهی به 30مهرماه نشان می‌دهد که سکه امامی با رشد 95.8‌درصدی، در صدرجدول قرار دارد. نیم‌سکه طلا با رشد 94.8‌درصدی همراه شده‌است. ربع سکه نیز افزایش قیمتی معادل 86.5‌درصد را تجربه کرده و این در حالی است که بورس در قعر فهرست بازدهی بازارها قرار دارد و در یک سال‌اخیر، شاخص‌کل این بازار 1.2‌درصد از ارتفاع خود را از دست داده‌است. افزون بر این، افت 1.2‌درصدی در شاخص‌کل بازار ثبت شده‌است و بررسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها نشان می‌دهد که افت در سهم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های کوچک بازار و صندوق‌های اهرمی که در پرتفوی سهامداران خرد بازار‌درصد قابل‌توجهی را به خود اختصاص داده‌اند، بیشتر از این مقادیر بوده‌است.

بازدهی مهرماه

در جریان معاملات مهرماه، شاخص‌کل بورس تهران با افت 4.28‌درصدی همراه شد و در آستانه از دست‌دادن کانال 2‌میلیون‌واحدی قرارگرفت. گفتنی است که کف شاخص‌کل در معاملات سال‌جاری در روز بیست و سوم مردادماه در محدوده یک‌میلیون و 991‌هزار‌واحدی تجربه شده‌است و شاخص‌کل با آن نقطه فاصله چندانی ندارد. نماگر هموزن نیز در معاملات مهرماه افت 3.15‌درصدی را تجربه کرد و شاخص‌کل فرابورس نیز 2.97‌درصد از ارتفاع خود را از دست داد.  ترور سید‌حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌الله لبنان و همچنین حمله موشکی ایران به اسرائیل جزو مهم‌ترین تحولات در حوزه سیاست خارجی بود که سبب شد تا بازار سهام با هراس روزافزون از سرایت آتش جنگ به کشور در مسیر نزولی گام بردارد.

چرا چنین بلایی بر سر بورس آمد؟

ریسک سیستماتیک تحولات داخلی و خارجی، ضعف سیاستگذار در صیانت از منافع سهامداران، افزایش نرخ بهره بدون‌ریسک، ناترازی انرژی و قطعی برق صنایع، شکاف میان دلار بازار آزاد و نیمایی، قیمت‌گذاری دستوری و بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اعتنایی به سازوکار بازار، فقدان اطمینان و خدشه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دار‌شدن اعتماد عمومی در بازار، فقدان همسویی میان سیاست‌های اقتصادی و ایجاد سردرگمی در فعالان اقتصادی با ارائه سیگنال‌های متناقض، انباشت مطالبات شرکت‌های بورسی از دولت و ایجاد مشکل سرمایه‌درگردش، تعدد تغییرات در دستورالعمل‌ها و مصوبات موثر بر صنایع و اخذ تصمیمات خلق‌الساعه، اوضاع نامطلوب قیمت کامودیتی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در بازار جهانی و همچنین انتصابات و دخالت‌های سلیقه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای نامناسب توسط نهادهای دولتی و نهادهای عمومی در شرکت‌های زیرمجموعه از مهم‌ترین چالش‌ها و ریسک‌های بورس در 7 ماه نخست سال‌جاری تلقی می‌شوند که هریک به‌نحوی و طریقی، کلیت بازار سهام را تحت‌تاثیر قرارداد و مانع از رشد قیمت‌ها در بازار سهام شد. بدون‌شک نقش ریسک سیستماتیک ناشی از تحولات خاورمیانه، یکی از مهم‌ترین عواملی بود که در 7 ماهه نخست سال‌جاری بورس را در باتلاق رکود فرو برد و سهامداران را غرق کرد.