پس از 2.5 سال جنگ، نیروی هوایی اوکراین و مجموعه جتهای قدیمی شوروی از همه انتظارات فراتر رفته و در برابر تهاجم روسیه و تلاشها برای از کار انداختن فرودگاههای این کشور مقاومت کرده اند.
به گزارش روزیاتو، با این حال، پس از سالها نبرد طاقت فرسا، نیروی هوایی اوکراین متحمل خسارات سنگینی شده است.
در حالی که هنوز در حال فعالیت است، احتمالاً نیروی هوایی اوکراین در ظرفیت پایینی قرار دارد، فرسوده شده است، در حالی که هواپیماهای غربی قرار است در تعداد انبوه به این کشور فرستاده شوند (تاکنون تنها تعداد معدودی F-16 به این کشور داده شده است).
تلفات تایید شده
تا فوریه 2024، وزارت دفاع روسیه مدعی شده که 574 فروند جنگنده اوکراینی را منهدم کرده است. این تلاش روسها برای بزرگنمایی تلفات اوکراین کمی عجیب است، با توجه به اینکه این عدد فراتر از مجموع تعداد جنگندههایی است که تاکنون اوکراین داشته است، حتی با احتساب جنگندههایی که به این کشور اهدا شده است (و نیروی هوایی اوکراین هنوز در حال پرواز با آن هاست). کافی است بگوییم که اگر این عدد ادعایی روسها را قبول کنیم، یعنی اینکه روسیه چندین بار تمام ناوگان جتهای جنگنده نیروی هوایی اوکراین را به طور کامل نابود کرده است.
قبل از شروع جنگ، وبسایت فلایت گلوبال برآورد کرد (در سال 2021) که اوکراین 43 فروند MiG-1 حدود 12 فروند Su-24، همراه با 17 فروند Su-25 و 26 فروند Su-27 (در مجموع 98 فروند جت جنگنده) در خدمت دارد. تلفات تایید شده اوکراین در برخی از جنگنده هایش از این اعداد بیشتر است.
بر اساس وبلاگ منبع باز Oryx، اوکراین تاکنون 100 فروند هواپیمای بال ثابت خود را از دست داده است. این شامل 33 فروند MiG-29 و 15 فروند Su-27 همراه با 20 فروند Su-25 و 19 فروند Su-24 (شامل هواپیماهای آسیب دیده) است.
توجه داشته باشید که این احتمال وجود دارد که تایید شده روی زمین نابود شده اند، ممکن است ماکت بوده باشند. اوکراین (مانند بسیاری از کشورهای استقلال یافته پس از فروپاشی شوروی) مالک تعداد زیادی هواپیماهای قدیمی متعلق به دوران جنگ سرد است که دیگر هرگز پرواز نخواهند کرد. این امکان وجود دارد که حداقل تعداد کمی از هواپیماهای منهدم شده در پایگاههای هوایی، از هواپیماهای قدیمی باشند که به عنوان اهداف واقعی به کار گرفته شده اند.
جتهای جنگنده اهدا شده به اوکراین
بارها در رسانههای خبری اعلام شده است که کشورهایی قصد اهدای جنگنده به اوکراین را دارند. اما تعداد جتهایی که در عمل تاکنون به این کشور داده شده است بسیار محدود است. از بیشس از 130 فروند جنگندهای که به اوکراین قول داده شده، تنها 51 فروند یا کمی بیشتر به این کشور تحوییل داده شده است (و برخی از این جنگندهها عملیاتی نبوده و تنها برای استفاده از قطعاتشان به کار گرفته شدند).
جتهای اهدایی و دریافت شده:
Su-25: چهار فروند از اسلواکی (تعداد بیشتری از مقدونیه شمالی و بلغارستان اگر چه احتمالاً برای استفاده از قطعاتشان)
MiG-29: حدود 24 فروند (تعدادی برای قطعاتشان اهدا شده اند)
F-16: جدود 6 تا 10 فروند تحویل داده شده (یکی از آنها از دست رفته است)
Aero L-39: یک فروند تحویل داده شده (یک هواپیمای تهاجمی سبک)
اوکراین تاکنون تنها چند هواپیمای سالم و قابل پرواز از متحدان خود دریافت کرده است. شاید آنچه مهمتر است هواپیماهای غیرعملیاتی است که برای قطعاتشان به اوکراین داده شده اند تا ناوگان موجود خود را عملیاتی نگه دارد – و برای اینکه جتهای قدیمی غیر عملیاتی خود را به خدمت بازگرداند. برخی از جتهای عملیاتی Su-25 ممکن است اسقاط شده و به عنوان “قطعات” به اوکراین ارسال شده باشند.
بازگرداندن هواپیماهای قدیمی به خدمت
اوکراین یک چهارم جمعیت اتحاد جماهیر شوروی و بیشتر صنعت و ارتش آن را به خود اختصاص میداد. زمانی که اتحاد جماهیر شوروی فروپاشید، اوکراین صدها هواپیمای جنگنده ساخت دوران شوروی را در کنترل داشت. بسیاری از این هواپیماها حفظ نشدند (برخی ممکن است فروخته شده باشند، برخی زمانی که روسیه کریمه را اشغال کرد و برخی در جنگ 2014 در دونباس از دست رفتند). مشخص نیست که چند فروند هواپیمای قدیمی هنوز در اختیار اوکراین هستند، اما به احتمال زیاد تعداد آنها بسیار زیاد است.
پس از اعلام استقلال، اوکراین به یکی از قدرتمندترین بخشهای هوانوردی جهان تبدیل شد که تنها از ایالات متحده، روسیه و چین پایینتر بود. در آن زمان، 669 واحد نیروی هوایی با 122،000 پرسنل مرد و زن در حال خدمت در اوکراین بودند. – امنیت و دفاع اروپا
در ماه فوریه، فوربس تا آنجا پیش رفت که اعلام کرد اوکراین ممکن است به دلیل فعال شدن مجدد هواپیماهای قدیمی (با وجود تلفات) Su-24های بیشتری در خدمت داشته باشد. این مقاله به نقل از منابع اوکراینی گفته است که آنها تعداد «بسیار بیشتری» از این جتها نسبت به قبل از جنگ در اختیار دارند. سخت است که بفهمیم این اظهارنظر چقدر واقعیت دارد.
فرسودگی
دیفنس نیوز اخیراً اعلام کرده است که نیروی هوایی روسیه ممکن است 25 درصد کاهش یابد، عمدتاً به دلیل تمام شدن عمر جتهای جنگنده قدیمی به خاطر استفاده از ساعت پرواز باقیمانده شان. جتهای شوروی به اندازه همتایان آمریکایی خود دوام ندارند. این مشکل باید برای اوکراین نیز صدق کند- جتهای این کشور نیز ممکن است قربانی فشار شدید دوران جنگ شوند
عمر چند جت جنگنده بر اساس ساعتهای پرواز مفید:
MiG-29 Fulcrum: حدود 2،500 ساعت (قابل ارتقا تا 4،000 ساعت)
Su-24 Fencer: حدود 2،200 ساعت (قابل ارتقا تا بیش از 3،000 ساعت)
F-16 Fighting Falcon: حدود 8،000 ساعت (قابل ارتقا تا 12،000 ساعت).
اما اینکه چقدر فرسودگی باعث از کار افتادگی جنگندههای اوکراینی شده و چقدر اوکراین (با کمک بینالمللی) توانسته عمر سرویس جنگندههای خود را افزایش دهد، مشخص نیست. علاوه بر این، یک سوال باز دیگر تعداد خلبانان واجد شرایط اوکراین است (و چه تعداد خلبان واجد شرایط در داخل کشور هستند و در کشورهای غربی آموزش نمیبینند).