معاون مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت با تاکید بر اهمیت «زمان» در درمان و نجات بیماران سکته مغزی، علایم این بیماری و همچنین چگونگی ارایه خدمات در مراکز درمانی را توضیح داد.
به گزارش ایسنا، دکتر نسرین بیات با اشاره به فرا رسیدن 29 اکتبر، روز جهانی سکته مغزی و اهمیت پیشگیری از بروز آن، گفت: سالانه به طور متوسط، 150 هزار مورد از انواع سکته مغزی در کشور اتفاق می‌افتد که شامل سکته‌های مغزی ایسکمیک و سکته‌های مغزی هموراژیک (سکته مغزی ناشی از خونریزی مغزی)، است.
وی افزود: آنچه در مورد سکته‌های مغزی بسیار اهمیت داشته و محور برنامه‌ریزی‌های وزارت بهداشت قرار دارد، مدیریت زمان طلاییِ تشخیص و مداخله درمانی اولیه سکته مغزی است.
علائم هشدار سکته مغزی و زمان طلایی درمان
بیات با تاکید براینکه زمان طلایی درمان سکته مغزی 3 تا 6 ساعت اول بروز سکته است، تصریح کرد: آگاهی رسانی به جامعه باید به گونه ای باشد که آحاد جامعه علائم هشدار دهنده سکته مغزی را بشناسند و سریع با اورژانس تماس بگیرند؛ معمولا "زمان طلایی" را از موقعی که فرد دچار علائم سکته شده تا وقتی که اطرافیان با اورژانس تماس می‌گیرند، از دست می‌دهیم.
پذیرش بیماران سکته مغزی در 110 مرکز درمانی کشور
وی با بیان اینکه در حال حاضر بیش از 110 مرکز درمانی در کشور قابلیت پذیرش و درمان بیماران کد 724 (برنامه ملی مدیریت درمان سکته‌های حاد مغزی) را دارند، عنوان کرد: کد 724، شامل خدماتی است که برای بیمار با علائم سکته حاد مغزی، در هفت روز هفته و 24 ساعت شبانه روز توسط بیمارستان‌های مجری این برنامه، انجام می‌شود.
توسعه مراکز تخصصی مداخلات عروقی سکته مغزی؛ به زودی
وی ادامه داد: در حال حاضر 10 مرکز با قابلیت ارائه خدمات تخصصی 724 در لایه چهارم خدمات سکته مغزی نیز در سطح کشور داریم که مجهز به دستگاه‌های آنژیوگرافی برای مداخلات عروقی سکته‌های حاد مغزی هستند؛ طی زمان‌بندی صورت گرفته در یکی دو سال آینده تعداد این مراکز به 20 مرکز خواهد رسید.
وی با بیان اینکه میانگین سن بروز سکته‌های مغزی در کشور 65 تا 70 سال است، عنوان کرد: بیمارستان‌های مجری برنامه 724 دارای واحدهای SCU هستند که بیماران سکته مغزی در این بخش‌ها بستری شده و خدمات و درمان‌های ویژه‌ای به آنها ارائه می‌شود.
وی درخصوص آمارهای جهانی بروز سکته مغزی، گفت: آمار جهانی بروز سکته مغزی، 139 در 100 هزار نفر جمعیت است.
وی گفت: تمامی ناوگان اورژانس پیش بیمارستانی کشور با کد 724 آشنا هستند و کد سما (سکته مغزی اورژانس پیش بیمارستانی) نیز جهت مدیریت زمان و درمان بیماران با احتمال سکته مغزی اجرا می‌شود. اورژانس به محض دریافت تماس شهروندان، سریعا به محل اعزام شده و در کوتاه‌ترین زمان بیمار به نزدیک‌ترین بیمارستان مجری درمان سکته‌های حاد مغزی، منتقل می‌شود.
معاون مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت گفت: در یک مطالعه‌ای که در کشور انجام شده، میزان مرگ و میر در بیماران سکته مغزی که به مراکز درمانی منتقل شده‌اند، 19.8 درصد بوده، اما براساس اطلاعات ثبت شده در سامانه پرونده الکترونیک سلامت، این آمار حدود 12 درصد است.
نحوه برخورد با بیمار دچار سکته مغزی
بیات در خصوص اقدامات اولیه‌ای که اطرافیان بیمار سکته مغزی تا رسیدن آمبولانس باید انجام دهند، توضیح داد: اطرافیان بیمار در ابتدا باید با اورژانس تماس بگیرند. نکته دوم این است که تا زمان رسیدن اورژانس در صورتی که راه تنفسی بیمار بسته است، سعی کنند راه تنفس او را باز کنند. فردی که دچار سکته مغزی شده، ممکن است دچار کاهش سطح هوشیاری شود یا استفراغ کند، بنابراین می‌توان به آرامی بیمار را به یک طرف برگرداند تا به این شکل از برگشت مایع استفراغی به راه هوایی جلوگیری شود.
ارائه خدمات توانبخشی در مراکز مجری کد 724
وی درخصوص ارائه خدمات توانبخشی به بیماران سکته مغزی گفت: در برنامه ملی مدیریت درمان سکته‌های حاد مغزی در تمامی بیمارستان‌های مجری، ساختار توانبخشی و ارائه خدمات کامل توانبخشی سکته مغزی مانند کاردرمانی، فیزیوتراپی و گفتاردرمانی تعریف شده است؛ در سال 1402 حدود 30 درصد بیماران سکته مغزی در مراکز مجری این برنامه، خدمات توانبخشی را دریافت کردند و درصدد هستیم تا خدمات توانبخشی در تمامی این مراکز تسری پیدا کند و تعدا بیشتری از بیماران این خدمات جامع را دریافت نمایند.
علائم سکته مغزی
وی درخصوص علائم سکته مغزی، گفت: علائم هشدار دهنده بروز سکته مغزی شامل گیجی، سفتی گردن، اشکال در صحبت کردن، عدم درک مطلب دیگران، بی‌حسی صورت و یا دست و پا، دوبینی، تاری دید، نابینایی در یک یا دو چشم، سردرد شدید همراه با حالت تهوع و گیجی، اشکال در راه رفتن، عدم تعادل و تشنج، که ممکن است هر کدام به تنهایی یا در کنار برخی علائم دیگر در یک فرد ظاهر شود و هشدار دهنده وقوع سکته مغزی باشد.
وی با بیان اینکه زمان مهمترین عامل در بهبود بیماران سکته مغزی است، اظهار کرد: سکته مغزی بیماری خاموش است، افراد بدون هیچ علتی تعادل، حافظه، کنترل عضلات و توانایی شناختی خود را به طور موقت از دست می‌دهند که موقت بودن این علائم نشان دهنده گذر از خطر نیست، بلکه فرد باید حالات خود را جدی بگیرد و به مراکز درمانی مراجعه کند.
اجرای برنامه مدیریت سکته مغزی از راه دور؛ به زودی
بنابر اعلام وزارت بهداشت، بیات از اجرای برنامه مدیریت درمان سکته مغزی از راه دور (تله استروک) در آینده‌ای نزدیک در کشور خبر داد و گفت: این برنامه به منظور ارائه خدمت به مناطق دور دست کشور قابل اجراست؛ در این برنامه مراکز بسیار تخصصی در سطح کشور تعیین شده و پزشکان نورولوژیست و سایر متخصصین به صورت آنلاین آماده دریافت اطلاعات بیمار و ارائه خدمت به بیماران در مراکزی که امکانات درمانی و نیروی تخصصی برای درمان سکته مغزی ندارند، هستند؛ به این صورت که معاینات و آزمایشات بیمار با سیستم های الکترونیکی به مراکز پیشرفته مخابره و برای بیمار تصمیم گیری شده و اقدامات درمانی برای بیمار یا در همان مرکز انجام می‌شود یا بیمار به نزدیک‌ترین مرکزی که امکانات پیشرفته‌تری برای اقدام درمانی مناسب بیمار دارد، منتقل می‌شود.
معاون مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: این برنامه در دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه پایلوت شده و قرار است برای نقاطی که امکانات تخصصی لازم را برای درمان سکته مغزی ندارند، اجرایی شود.
