چشم گریان،چشمه فیض خداست

گریستن بر اباعبدالله الحسین «ع » ثواب بسیاری دارد.(۱) فرشتگان،پیامبران،زمین و آسمان،حیوانات صحرا و دریا هم بر عزاى حسین «ع » گریسته اند. (۲)

دستور امامان به گریستن بر امام حسین‏«ع‏» بسیار اکید است.

گریستن بر اباعبدالله الحسین «ع » ثواب بسیاری دارد.(1) فرشتگان،پیامبران،زمین و آسمان،حیوانات صحرا و دریا هم بر عزاى حسین «ع » گریسته اند. (2)

اشگ ریختن،نشانه پیوند قلبى با اهل بیت و سید الشهدا است.اشک،دل راسیراب مى کند،عطش روح را بر طرف مى سازد و حاصل محبتى است که نسبت به اهل بیت حاصل مى شود. همدلى و هماهنگى روحى با ائمه،ایجاب مى کند که در شادى آنان شاد و در غمشان محزون باشیم.این نشان شیعه است که «یفرحون بفرحنا و یحزنون لحزننا...» (3) قلبى که مهر حسین «ع » را داشته باشد ،بى شک به یاد مظلومیت و شهادت او مى گرید. اشک، زبان دل و شاهد عشق است.

گریستن در سوگ شهداى کربلا،تجدید بیعت با عاشورا و فرهنگ شهادت و تغذیه فکرى و روحى با این مکتب است و اشک ریختن،نوعى امضا کردن پیمان و قرارداد مودت با سید الشهدا است.

ائمه شیعه، گریستن بر مظلومیت اهل بیت و عزاى حسینى را تاکید کرده و شهادت اشک را بر صداقت عشق،پذیرفته اند. امام صادق «ع »فرموده است:

«نزد هر کس که ما یاد شویم و چشمانش اشگ آلود شود،حتى اگر به اندازه بال مگسى باشد،خداوند گناهانش را مى بخشاید،هر چند چون کف دریا فراوان باشد.» (4) به گفته صائب:

در سلسله اشگ بود گوهر مقصود گر هست ز یوسف خبر،این قافله دارد

دستور امامان به گریستن بر امام حسین «ع » بسیار اکید است. امام رضا«ع »به ریان بن شبیب در حدیث مفصلى فرمود: «یابن شبیب!ان کنت باکیا لشى ء فابک للحسین بن على بن ابى طالب فانه ذبح کما یذبح الکبش...». (5) اگر بر چیزى گریه مى کنى،بر حسین بن على گریه کن،که او را همچون گوسفند،سر بریدند.در حدیث دیگرى فرموده است:«محرم، ماهى است که مردم دوره جاهلیت جنگ در آن را ناروا مى دانستند،ولى در این ماه،دشمنان،خون ما را بناحق ریختند و هتک حرمت ما نمودند و فرزندان و بانوان ما را به اسارت گرفتند و به خیمه هاى ما آتش زدند و غارت کردند و در کار ما، براى رسول خدا هیچ حرمتى را رعایت نکردند.روز حسین( عاشورا)پلکهاى ما را مجروح و اشگهایمان راجارى کرد و ما از سرزمین کربلا،گرفتارى و رنج به میراث بردیم.

پس باید بر کسى همچون حسین،گریه کنندگان بگریند،که «گریه بر او، گناهان بزرگ را هم فرو مى ریزد.» (6) خود امام حسین «ع »فرموده است:«انا قتیل العبرة،لا یذکرنى مؤمن الا بکى »، (7) من کشته اشکم،هیچ مؤمنى مرا یاد نمى کند مگر آنکه(بخاطر مصیبتهایم)مى گرید.

امام سجاد«ع »بیست سال بر امام حسین علیه السلام گریست و هرگز طعامى پیش او نمى گذاشتند مگر آنکه گریه مى کرد. (8)

به فرموده امام صادق «ع »:هر ناله و گریه اى ناپسند ومکروه است،مگر نالیدن و گریستن بر حسین علیه السلام:«کل الجزع و البکاء مکروه سوى الجزع و البکاء على الحسین ». (9)

هم گریستن،هم گریاندن، هم خود را شبیه گریه کنندگان در آوردن(تباکى)پسندیده است و اجر دارد.

نکته مهم :

این همه فضیلت که براى گریه بر حسین «ع »بیان شده و اینکه اشک چشم،آتش دوزخ را فرو مى نشاند و غمگین شدن در سوگ شهیدان کربلا ایمنى از عذاب است،در صورتى است که گناه و فسق و آلودگى انسان در حدى نباشد که مانع رسیدن این فیض الهى گردد. اشگى که مبین پیوند عاطفى و رابطه مکتبى و اتصال روحى با راه و فکرو خط ائمه و سید الشهداست،حتما زمینه ساز پرهیز از گناه مى گردد.به تعبیر شهیدمطهرى:«گریه بر شهید،شرکت در حماسه او و هماهنگى با روح او و موافقت با نشاط او و حرکت اوست...امام حسین «ع » بواسطه شخصیت عالیقدرش ، بواسطه شهادت قهرمانانه اش ،مالک قلبها و احساسات صدها میلیون انسان است.

اگر کسانى که بر این مخزن عظیم و گرانقدر احساسى و روحى گمارده شدند، یعنى سخنرانان مذهبى،بتوانند از این مخزن عظیم در جهت هم شکل کردن و همرنگ کردن و هم احساس کردن روحها باروح عظیم حسینى بهره بردارى صحیح کنند،جهانى اصلاح خواهد شد.» (10) پس مهم، شناخت فلسفه گریه در راستاى احیاى عاشورا و زنده نگهداشتن مراسم حسینى وفرهنگ کربلاست ،نه گناه کردن و آلودگى ،به امید پاک شدن با چند قطره اشک! معلوم نیست که دل و جان آلوده،آن همسویى را با امام داشته باشد که با یاد مصائبش گریه کند.

گریه در فرهنگ عاشورا،سلاح همیشه برانى است که فریاد اعتراض به ستمگران رادارد.«اشک »، زبان دل است و گریه،فریاد عصر مظلومیت.رسالت اشک نیز پاسدارى از«خون شهید»است.

امام خمینى «ره »فرمود:«هر مکتبى،تا پایش سینه زن نباشد،تا پایش گریه کن نباشد،تا پایش توى سر و سینه زن نباشد حفظ نمى شود...»، (11) «گریه کردن برشهید،نگهداشتن، زنده نگهداشتن نهضت است »، (12) «گریه کردن بر عزاى امام حسین،زنده نگهداشتن نهضت و زنده نگهداشتن همین معنى است که یک جمعیت کمى در مقابل یک امپراطور بزرگ ایستاد...،آنها از همین گریه ها مى ترسند، براى اینکه گریه اى است که گریه بر مظلوم است،فریاد مقابل ظالم است.» (13)

اشگ،سر فصل محبت و مودت است و برخاسته از عشقى است که خداوند در دلها قرار داده که نسبت به حسین بن على «ع »مجذوب مى شود.به فرموده رسول خدا«ص » :

«ان لقتل الحسین حرارة فى قلوب المؤمنین لا تبرد ابدا». (14) براى شهادت حسین علیه السلام حرارت و گرمایى در دلهاى مؤمنان است که هرگز سرد و خاموش نمى شود.

کدام عاشق در این ره در بلا نیست؟ کدامین دل شما را مبتلا نیست؟ اگر در سوگتان شد دیده نمناک اگر از عشقتان دل گشت غمناک گواه عشق ما این دیده و دل رساند«اشگ » و «غم »ما را به منزل کنون ماییم و درد داغدارى کنون ماییم و اشگ و سوگوارى هنوز اشگ عزا پیوسته جارى است رواق چشممان آیینه کارى است غدیر ما محرم دارد امروز محرم ،بذر غم مى کارد امروز (15)

امروز هم ، اشگ و گریه ، رابط ما با حسین است و ما با شور اشگهایمان ، سر سفره محبت سید الشهدا نشسته ایم و نمک پرورده ابا عبد الله هستیم ، از این رو،این مهر با شیرمادر در جان ما وارد شده و با جان هم به در مى شود.

پى نوشت:

1- احادیث ثواب و آثار گریه بر امام حسین «ع »را از جمله در بحار الانوار،ج 44،ص 279 تا 296 مطالعه کنید.

2- سفینة البحار،ج 1،ص 97،بحار الانوار،ج 45،ص 220 به بعد.

3- میزان الحکمه،ج 5،ص 233.

4- وسائل الشیعه،ج 10،ص 391.

5- بحار الانوار،ج 44،ص 286.

6- همان،ص 283.

7- همان،ص 279.

8- همان،ج 46،ص 108.

9- بحار الانوار،ج 45،ص 313.

10- شهید(ضمیمه قیام و انقلاب مهدى)،ص 124 و 125.

11- صحیفه نور،ج 8،ص 70.