واکنش شهرداری به طرح توسعه امامزاده یحیی (ع) در بافت تاریخی تهران

به گزارش ایسنا، براساس نقشه و نامه سازمان نوسازی که در رسانه‌ها منتشر شده است، ‌ «طرح توسعه امامزاده یحیی (ع)» در صورت تصویب در کمیسیون ماده 5، در سه فاز با هدف آزادسازی 3.8 هکتار (38 هزار متر مربع) در بخشی از بافت عودلاجان (اودلاجان) که سال 1384 در فهرست میراث ملی ایران ثبت شده است، اجرا خواهد شد. در فاز نخست 47 پلاک، در فاز دوم 30 و در فاز سوم، 62 پلاک آزادسازی خواهد شد. وحیدرضا محمدی انارکی، شهردار منطقه 12 تهران می‌گوید که این طرح به شهرسازی رسیده و در مسیر کمیسیون ماده 5 است، اما هنوز تصویب نشده و نظر میراث فرهنگی را لازم دارد. پرس‌وجوها حاکی از این است که میراث فرهنگی استان تهران نیز در جریان این طرح قرار گرفته است.

احمد علوی، رئیس کمیته گردشگری و میراث فرهنگی شورای شهر درباره موضع شورا و این کمیته درباره طرح توسعه امام زاده یحیی (ع) با آزادسازی و تخریب 38 هزار متر مربع از فضای بافت ثبت شدۀ تهران، می‌گوید: این طرح هنوز به شورای شهر نرسیده است. این مدل در دو سه محله دیگر [تهران] اجرا شده است.

او در ادامه اظهار می‌کند: فضای میراثیِ محله‌ها باعث شده است امکان ساخت و ساز در این محله‌ها پایین آید و این فضاهای میراثی به بافت فرسوده تبدیل شود، یعنی بافت تاریخی درحال تبدیل به بافت فرسوده است. در این دوره با همکاری شهرداری مناطق، لایحه‌ای آماده می‌شود و دوستان ما در میراث فرهنگی کمک می‌کنند تا در پارسل‌هایی که در این محلات وجود دارد، بازنگری کنیم. درباره [محله] امامزاده یحیی (ع) همین‌طور است؛ بافت تاریخی آن درحال تبدیل به بافت فرسوده است. دلیل آن، ‌ این است که انگیزه ساخت و ساز در این پارسل و محلات محدود است. ما وظیفه داریم حتما با کمک میراث فرهنگی امتیازهای ویژه را برای محلات درنظر بگیریم.

این عضو شورای شهر تهران ادامه می‌دهد: در این طرح درنظر می‌گیریم که بناهای واجد ارزش حفظ شوند، ولی این طرح باید کمک کند این محله از حالتی که به بافت فرسوده نزدیک شده است، خارج شود و این ارتباطی با بناهای تاریخی ندارد. تا جایی که من اطلاع دارم بناهای تاریخی که در اختیار مدیریت شهری بوده یا بازسازی شده و یا درحال بازسازی است.

وحیدرضا محمدی انارکی، شهردار منطقه 12 تهران که همراه علوی در حاشیه بازگشایی خانه صدراعظم با خبرنگاران گفت‌وگو کرد، در پاسخ به پرسش‌های ایسنا و درباره اینکه طرح توسعه امام‌زاده یحیی (ع) از کدام الگوی موفق در تهران الگو گرفته است؟ گفت: عودلاجان.

او در پاسخ به این نکته که عودلاجان به گفته صاحب‌نظران میراث فرهنگی، پروژه‌ چندان موفقی به شمار نمی‌آید، همانطور که اجرای طرح بازآفرینی محله سیروس موفق نبود، اظهار کرد: حداقلِ آن، این است که ایمنی آن [عودلاجان] خوب است.

شهردار منطقه 12 تهران در پاسخ به اینکه در طرح توسعه امامزاده یحیی قرار است تعدادی مدرسه، مرکز آموزشی و حدود 140 پلاک که خانه مسکونی جزو آن است، تخریب شود، اجرای چنین طرحی چه کمکی به رفع نیازها و بهبود وضعیت این بافت و ساکنان آن می‌کند؟ گفت: هم‌پوشانی بافت تاریخی و بافت فرسوده در این محلات، باعث شده است امکان اعمال ضوابط تشویقی بافت فرسوده وجود نداشده باشد، بنابراین انگیزه‌ای برای رونق ساخت و ساز در آن محلات شکل نگیرد. محلات منطقه 12 بیشترین هم‌پوشانی را دارد، مثل محله امامزاده یحیی یا محله سیروس، که دقیقا به همین مشکل برخورد کرده‌اند. باید رویکردمان تبعیض مثبت باشد و فضایی را ایجاد کنیم که برای بخش خصوصی انگیزه‌ای ایجاد کند تا دنبال نوسازی و احیای اماکن باشد.

انارکی در پاسخ به این پرسش که آیا قرار است در طرح توسعه امامزاده یحیی (ع) 139 پلاک تخریب شود؟ گفت: اصلا چنین چیزی نیست. طرحی را برای امامزاده یحیی (ع) با توجه به اینکه قبلا طرح قبلی پاسخگوی نیاز شهروندان نبوده، درحال طی فرایند در کمیسیون ماده 5 برای اخذ مصوبه است. قرار نیست ملک ثبت‌شدۀ میراثی یا ملک تاریخی تخریب شود.

در ادامه این نکتۀ یادآوری شده که مسالۀ طرح توسعه امامزاده یحیی تخریب تک‌بنای تاریخی نیست، بلکه تخریب در بافت ثبت شده عودلاجان است، که اظهار کرد: اصلا چنین چیزی نیست. ما هیچ ویرایش طرح تفصیلی جدید در محلات 14 گانه منطقه 12 تهران نداریم.

شهردار منطقه 12 در پاسخ به این پرسش که یعنی هیچ تخریبی در بافت عودلاجان اتفاق نخواهد افتاد؟ آیا پلاک خانه مسکونی در بافت تاریخی عودلاجان قرار نیست تخریب شود، آیا مدرسه‌های محدوده مداخله طرح امامزاده قرار نیست تخریب شود؟ گفت: اگر پلاکی در بافت یا محدوده میراثی باشد شهرداری به هیچ عنوان امکان تخریب آن را ندارد و اصلا جای نگرانی نیست. حتما با نظر میراث فرهنگی درباره ساختمان‌هایی که دارای محدوده و اثر ثبتی هستند، برای انجام هر اقدامی، با میراث فرهنگی هماهنگ می‌شویم؛ بعضا میراث فرهنگی با تخریب و نوسازی موافقت می‌کند بعضاً هم با مرمت عین به عین موافقت می‌کند.

انارکی در پاسخ به این پرسش که آیا از میراث فرهنگی برای طرح توسعه امامزاده یحیی استعلام گرفته شده است؟ اظهار کرد: طرح هنوز مصوبه کمیسیون ماده 5 نشده است. در کمیسیون ماده 5 هر طرحی که برای تصویب می‌رود نماینده میراث فرهنگی عضو است [دارای حق امضا است]. نماینده میراث فرهنگی در تمام طرح‌های موضوعی، موضعی، موردی و محله‌ای عضو کمیسیون ماده 5 است و بدون نظر میراث هیچ کاری انجام نمی‌شود و اصلا نگران نباشید.

شهردار منطقه 12 در پاسخ به این نکته که شما از حفظ تک بنای تاریخی سخن می‌گوید درحالی که طرح قرار است در بافت ثبت شده عودلاجان اجرا شود، بیان کرد: مگر در عودلاجان چه اتفاقی افتاده است، بگویید من هم بدانم.

او در واکنش به این یادآوری که طرح توسعه امامزاده یحیی در برخی رسانه‌ها منتشر شده است که برآن اساس، 139 پلاک در بافت عودلاجان تخریب ‌خواهد شد، گفت: ندیدم. نشنیدم. به عنوان شهردار منطقه الان از شما می‌شنوم.

انارکی در ادامه در پاسخ به این پرسش که گسترش 38 هزار متر فضای امامزاده یحیی و آزادسازی  139 پلاک چه معنی دارد؟ اظهار کرد: همین توضیحاتی است که دادم. یک تغییرات و بازنگری در طرح تفصیلی همه محلات و نواحی پس از پنج سال ابلاغ طرح می‌تواند صورت گیرد. در امامزاده یحیی هم طرح جدید هنوز به کمیته کار نرفته است که می‌گویید مصوب شده است.

در این ادامه، یادآوری شد که گفته نشده که طرح توسعه امامزاده یحیی "مصوب شده"، بلکه طرح رسانه‌ای شده است، که شهردار منطقه 12 بیان کرد: خوب این رسمی نیست. یک طرح پیشنهادی مشاور است. فراینده کمیسیون ماده 5 هم این است چه برای تک پلاک و چه برای محله موقعی که بعد از 5 سال می خواهند تغییری و اصلاح و طرح تفصیلی را پایش کند مشاور یک طرح می دهد این طرح اول در کمیته فنی می رود که نمایندگان وزارتخانه های عضو کمیسیون ماده 5  نظر می دهند در کارگروه اگر مصوب یا تعدیل شد به کمسیون ماده 5 می‌رود. آنچه امروز درباره طرح توسعه امامزاده یحیی (ع) صحبت می‌شود طرح پیشنهادی مشاور است. حتما در کارگروه و کمیسیون ماده 5 حتما باید میراث تایید کند. ‌

انارکی تاکید کرد: هر کاری که در محدوده‌های تاریخی و میراثی انجام شود باید به نظر میراث فرهنگی برسد. اصلا امکان ندارد بدون نظر میراث فرهنگی در یک نقطه میراثی، مدیریت شهری کاری انجام دهد.