براساس سند چشم انداز 1404، ایران باید به درآمدی 30 میلیارد دلاری از صنعت گردشگری دست پیدا کند. در راه رسیدن به این هدف بی شک سرویس های اینترنتی نقش مهمی دارند و هر یک از آن ها می توانند با تسهیل شرایط، توریست را در کشور زیبایمان گسترش دهند. اما به نظر می رسد متولیان گردشگری در کشور هنوز به درک صحیحی از این پتانسیل دست نیافته اند.
چند روز پیش «جاباما»، سایتی فعال در حوزه رزرو آنلاین هتل در ایران، در آستانه آغاز فصل تابستان، به دلیل نداشتن نماد ویژه گردشگری، موسوم به تی‌نماد، فیلتر شد.
کدام نماد؟
چند سال پیش و همزمان با گسترش فعالیت فروشگاه های اینترنتی، نشان اعتماد الکترونیکی یا همان «ای نماد» متولد شد. این نشان در ابتدا قرار بود با اطمینان بخشیدن به مشتریان، رونق بخش کسب و کار فروشگاه ها باشد، اما در ادامه مسیر کسب آن تبدیل به موضوعی الزام آور شد و پروسه طولانیش چالشی جدی را پیش پای کسب و کارهای نوپای اینترنتی قرار داد.
با تمام این شرایط، به نظر می رسد که تنها داشتن ای نماد برای فعالیت در فضای مجازی کفایت نمی کند و سازمان های دیگر با الگو گرفتن از مرکز توسعه تجارت الکترونیک، هر یک در حال متولد کردن نمادهای مختص به خود هستند. نمادهایی که وجود و تکثرشان فعالان اینترنتی را به مرز کلافگی رسانده است.
یکی از این سازمان ها، «میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری» است. سال گذشته و هم زمان با نمایشگاه الکامپ، رییس مرکز فناوری اطلاعات این سازمان از آغاز به کار آزمایشی سامانه نماد اطمینان گردشگری، با نام اختصاری «تی نماد» خبر داد، تا سایت هایی که در حوزه گردشگری فعالیت می کنند در کنار «ای نماد» یک مجوز دیگر را نیز اخذ کرده و در سایت خود قرار دهند.
آن زمان سازمان میراث فرهنگی یکی از اولویت های خود را ایجاد سایت های اینترنتی برای ترغیب گردشگران خارجی برای سفر به ایران و همچنین تسهیل سفر در ایران برای گردشگران اعلام کرده بود، اما حالا به نظر می رسد «تی نماد» هدفی کاملا عکس را دنبال می کند.
اکنون و در آستانه فصل سفر، سایت جاباما که پیش از این مجوز ای نماد را دریافت کرده بود، از دسترس خارج شده است.
نماد سکوت
پیش از این گزارش‌ها و انتقاداتی پراکنده به روند کند صدور این نمادهای جدید وجود داشت ولی با فیلترشدن سایت جاباما که متعلق به بزرگترین فروشگاه آنلاین بلیط‌های مسافرتی در ایران یعنی علی‌باباست این تضادها پر رنگ‌تر از قبل شده است.
روابط عمومی وب سایت جاباما در رابطه با فیلتر شدن این سایت با احتیاط می‌گوید: «باتوجه به فعالیت کاملاً قانونی و اخذ تمامی مجوزهای لازم از سوی آژانس سفرهای علی بابا، ما خودمان هم از این موضوع در تعجب هستیم و نظر به شروع فیلترینگ از عصر روز چهارشنبه و تعطیلات آخر هفته، از نهادها و مراجع مختلف درحال پی‌گیری موضوع و رفع فیلتر هستیم.»
هرچند کمیته تعیین مصادیق فیلترینگ تا کنون در برابر دلیل این اقدام ناگهانی سکوت کرده و تماس‌های دیجیاتو هم برای بررسی موضوع از سمت سازمان گردشگری به در بسته خورده ولی تداوم اقداماتی از این دست آن هم درست در پایان انتخاباتی که طرف پیروز تاکید دوچندان بر ایجاد فضای امن برای استارت‌آپ‌ها و کسب‌و کارهای اینترنتی داشت جای تعجب دارد. درست در زمان همین دولت پیشین بود که بر خلاف انتظار سامانه محبوب گردشگری دیگری طی نامه‌ای سوی همین سازمان گردشگری ممنوع‌الکار شد و مورد اعتراض جامعه کارآفرینی قرار گرفت.
هرچند لزوم ایجاد زیرساخت امن و ایمن برای مسافران و کاربران به درستی از اهداف اولیه تی‌نماد اعلام شده ولی در امتداد برخوردهای ضربتی با کسب‌و کارهای مشابه در زمینه حمل و نقل مانند اسنپ و تپ‌سی، این رویداد نیز تعبیر به مقاومت کسب و کارهای سنتی در برابر بازیگران جوان شده است. استفاده از ابزار قهرآمیز فیلترینگ برای کسب‌وکارهایی که ذاتا دولت را حامی خود می‌دانند می‌تواند مورد بررسی بیشتر باشد. دیجیاتو منتظر شنیدن عکس‌العمل سازمان گردشگری و میراث‌فرهنگی در این خصوص است.
