عصر ایران؛ محمد حسن گودرزی- پروفسور استیون چان گفت: بسیاری از کشورها، از جمله عربستان سعودی، مذاکره (بین ایران و آمریکا) را توصیه کرده‌اند. باز هم ترامپ می‌خواهد ادعای یک پیروزی دیپلماتیک بین‌المللی را داشته باشد. او دست به اقدام نظامی علیه ایران نخواهد زد، اما خواستار محدودیت‌های مشخصی در برنامه‌های هسته‌ای (ایران) خواهد بود تا اطمینان حاصل کند که توافق هسته‌ای (JCPOA) دارای قدرت اجرایی است.
پس از پیروزی غیرمنتظره دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و انجام مراسم تحلیف، دولت وی از روز دوشنبه (به وقت آمریکا/ غروب دوشنبه در ایران) کار خود را به صورت رسمی آغاز کرد.
این نه تنها نشان دهنده بازگشت شخص ترامپ است، بلکه یک تغییر بالقوه در چشم انداز سیاسی آمریکا است، زیرا جمهوری خواهان کنترل دو مجلس کنگره را در دست دارند.
پیش‌بینی می‌شود دولت ترامپ در مدت کوتاهی پس از روی کار آمدن، با برنامه‌ریزی برای چندین دستور اجرایی در هفته اول، بر اجرای یک دستور کار قاطعانه تمرکز کند، از جمله در مسائلی مانند مهاجرت و روابط با سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی.
استیون چان(Stephen Chan)، نویسنده و استاد سیاست جهانی در دانشکده مطالعات شرقی و آفریقایی دانشگاه لندن (SOAS) است. چان متولد 1949 در نیوزیلند و از یک خانواده مهاجر چینی است و مدرک دکترای خود را از دانشگاه کِنت بریتانیا در رشته سیاست بین‌الملل دریافت و از سال 2002 در دانشکده مطالعات شرقی و آفریقایی دانشگاه لندن تدریس کرده است.
چان تاکنون مقالات بسیاری را در مورد مسائل مرتبط با روابط بین‌الملل در مطبوعات دانشگاهی، نشریات تخصصی و روزنامه‌های مطرح منتشر کرده است. او برنده جایزه انجمن مطالعات بین‌المللی 2010 و از جمله کسانی است که در همان سال به دلیل «خدمات به آفریقا و آموزش عالی» نشان امپراتوری بریتانیا را دریافت کرده است.
وی در گفت و گو با عصر ایران در مورد سیاست‌های داخلی و خارجی دولت ترامپ صحبت کرد که در ادامه آن را می‌خوانید:
تا ساعاتی دیگر، دولت دونالد ترامپ رسما کار خود را آغاز خواهد کرد. به نظر شما باید منتظر چه تغییراتی در سیاست خارجی و داخلی آمریکا باشیم؟
لفاظی‌های زیادی برای مصرف داخلی وجود خواهد داشت. در مورد سیاست‌های اقتصادی خارجی، او برنامه افزایش تعرفه‌ها را آغاز خواهد کرد، اما احتمالاً بر مبنایی تدریجی‌تر از وعده‌های انتخاباتی. به هر حال، اقتصاد ایالات متحده باید در تحولاتی که جنگ های تعرفه‌ای ایجاد می‌کند، به آرامی عمل کند - زیرا کشورهای آسیب دیده (از سیاست‌های وضع تعرفه) به ویژه چین به دنبال واکنش مشابه هستند.
یکی از مهم‌ترین اتفاقات روزهای اخیر توافق آتش بس حماس و اسرائیل بود. اگرچه این توافق در دوران دولت بایدن حاصل شد، اما بسیاری معتقدند که در عمل این امر نتیجه تلاش مشترک بایدن و ترامپ بوده است. این نظر تا چه حد درست است؟
آنها تلاش‌های جداگانه داشتند، اما ترامپ مراقب بود که (اقداماتش) با آنچه بایدن، به‌ویژه از طریق بلینکن، انجام می‌داد مغایرت نداشته باشد. اما در واقع ترامپ این کار را انجام داد و در آخرین لحظه وزن (سیاسی) خود را پشت سر توافق گذاشت.
فشار ترامپ بر دو طرف (حماس و اسرائیل) برای دستیابی به توافق آتش بس قبل از تشکیل دولتش تا چه اندازه در این توافق موثر بوده است؟
پیام به نتانیاهو این بود که ترامپ به‌منظور آغاز دوره جدید ریاست‌جمهوری خود، خواهان پیروزی است و نتانیاهو باید برای حفظ حمایت آمریکا و احتمالاً افزایش حمایت، همکاری کند. برای حماس، پیام این بود که ترامپ از بایدن خشن‌تر خواهد بود، بنابراین بهتر است اکنون به توافق برسند.
به طور کلی، روابط آمریکا و اسرائیل به چه سمتی خواهد رفت و آیا فکر می‌کنید دولت ترامپ به دنبال گسترش توافق‌نامه ابراهیم برای تامین امنیت بیشتر برای اسرائیل است؟
بله، حمایت بیشتری از اسرائیل وجود خواهد داشت، اما ترامپ به روشی قابل معامله عمل خواهد کرد، زیرا او به‌عنوان حل‌کننده مشکلات طولانی‌مدت بین‌المللی برای ثبت شدن در تاریخ است. امنیت بیشتر برای اسرائیل اما با احیای فرمول قبلی زمین در برابر صلح خواهد بود. یعنی مجموعه کوچکی از سرزمین‌های فلسطینی تکه تکه شده، که هر یک به طور کامل توسط اسرائیل محاصره شده‌اند.
با توجه به روابط نسبتا خوب ترامپ با رئیس جمهور روسیه، فکر می کنید آمریکا چه سیاستی در قبال جنگ اوکراین خواهد داشت و این چه تاثیری بر روابط واشنگتن با اروپا خواهد داشت؟
او (ترامپ) می‌خواهد مناقشه اوکراین را نیز حل کند، اما به قیمت تسلیم بخشی از قلمرو اوکراین و به نوعی یک استراتژی دیگر زمین در برابر صلح. اوکراین احتمالا باید منطقه دونباس یا بخشی از آن را به روسیه واگذار کند. پوتین پس از آن می‌تواند ادعای "پیروزی" کند.
آیا دولت دوم دونالد ترامپ مانند دوره اول خود شاهد تنش های بیشتری با چین خواهد بود یا سیاست ترامپ در قبال چین تغییر خواهد کرد؟
در واقعیت، سخت گیری نسبت به چین سخت تر از آن چیزی است که به نظر می‌رسد. چین دارای اهرم اقتصادی زیادی در ایالات متحده و به طور کلی در غرب است. استراتژی (در قبال چین) باید به دقت مورد بررسی قرار بگیرد. احتمالاً یک سری نشست‌های کوچک بین ترامپ و شی در دوره ریاست جمهوری ترامپ برگزار خواهد شد.
ایلان ماسک اخیرا مدعی شده در آزادی روزنامه نگار ایتالیایی زندانی در ایران نقش داشته است. ماسک پیش از این نیز در مورد امور داخلی چندین کشور اروپایی اظهاراتی داشته است که از سوی مقامات این کشورها به عنوان دخالت در امور داخلی آنها توصیف شده است. به نظر شما هدف وی از این اظهارات چیست و نقش او در دولت ترامپ چه خواهد بود؟
"ماسک در حال آزمایش این است که چقدر می‌تواند نفوذ و قدرت خود را به نمایش بگذارد. باز هم باید گفت اگر ترامپ با چین و روسیه معامله کند، به حمایت اروپا نیاز دارد. ماسک به محض ورود به دولت، پس از تحلیف، باید کنترل‌شده‌تر رفتار کند.
در روزهای اخیر مسعود پزشکیان رئیس جمهور ایران در مصاحبه با یک رسانه آمریکایی و برخی از مقامات دولت وی به طور ضمنی از مذاکره با دونالد ترامپ برای بازگشت به برجام یا توافقی مشابه صحبت کرده‌اند. از طرف آمریکایی، مارک روبیو نامزد وزیر امور خارجه نیز تمایل دولت خود را برای مذاکره نشان داده است. به نظر شما توافق بین تهران و واشنگتن چقدر محتمل است و آیا ترامپ به دنبال درگیری با ایران است؟
بسیاری از کشورها، از جمله عربستان سعودی، مذاکره (بین ایران و آمریکا) را توصیه کرده‌اند. باز هم ترامپ می‌خواهد ادعای یک پیروزی دیپلماتیک بین‌المللی را داشته باشد. او دست به اقدام نظامی علیه ایران نخواهد زد، اما خواستار محدودیت‌های مشخصی در برنامه‌های هسته‌ای (ایران) خواهد بود تا اطمینان حاصل کند که توافق هسته‌ای برجام (JCPOA) دارای قدرت اجرایی است. ایرانی‌ها احتمالاً می‌خواهند چند اقدام قابل مشاهده در جهت آزادی‌های داخلی انجام دهند تا نشان دهند که به سمت «غربی‌تر» شدن پیش می‌روند. این اقدامات احتمالاً شامل آزادی‌های بیشتر برای زنان خواهد بود.
