عصر ایران؛ احمد فرتاش- جیجی بوفون امروز 47 ساله شد و به همین مناسبت، بسیاری از رسانههای ورزشی جهان، نگاهی به دوران پرافتخار زندگی ورزشی او داشتند. او اگر چه یکسالونیم قبل (در سال 2023) رسما با فوتبال وداع کرد، ولی دوران فوتبال او در واقع در سال 2019 به پایان رسیده بود.
در آن سال بوفون پس از یکسال حضور در پاریسنژرمن، از این تیم جدا شد و دوباره به یوونتوس پیوست، ولی به عنوان دروازهبان دوم یا گلر ذخیره.
در سال 2021 هم بوفون با اندکی دلخوری از یووه جدا شد و به پارما رفت و در دسته دوم فوتبال ایتالیا بازی کرد.
در واقع حضور بوفون در میادین فوتبال در سنین 41 تا 45 سالگی، اهمیتی نداشت و او بیشتر از نفس فوتبال بازی کردن لذت میبرد و طی این مدت، موفقیت و افتخار خاصی نصیبش نشد.
آخرین افتخارات او مربوط بود به همان حضور یکسالهاش در پاریسنژرمن که قهرمانی در لیگ فوتبال فرانسه و سوپرکاپ این کشور را نصیب بوفون کرد.
بوفون قطعا جزو سه دروازهبان برتر تاریخ است. حتی اکثر کارشناسان او را بعد از باشیم بهترین دروازهبان تاریخ فوتبال میدانند؛ ولی زندگی چنان است که حتی اگر مثل بوفون کولهبار بزرگی از موفقیت بر دوشت باشد، باز انبوهی از اندوه و ناکامی هم گریبانگیرت شده.
بوفون در پنج دورهی جام جهانی عضو تیم ملی ایتالیا بود (از 1998) و در چهار دوره دروازهبان اصلی این تیم بود (2002، 2006، 2010، 2014). ولی او دو بار به شکل عجیبی طعم حذف شدن در مرحله گروهی را چشید.
ایتالیا قاعدتا در جامهای 2010 و 2014 باید از گروهش صعود میکرد ولی نتوانست. در تاریخ فوتبال ایتالیا چنین اتفاقی واقعا نادر بوده ولی دو بار شامل حال بوفون شد.
در جام جهانی 2002 هم داور در بازی ایتالیا و کره جنوبی موجب حذف بوفون و یارانش شد. رسوایی و افتضاح آن مسابقه اگرچه لکه ننگی برای داوریِ فوتبال شد، ولی به هر حال تلخی حذف نصیب بوفون شد.
در سال 2018 هم که بوفون عزمش را جزم کرده بود برای ششمین بار به جام جهانی بیاید، ایتالیا با شکست مقابل سوئد، شانس حضور در جام را از دست داد و بعد از مسابقه، بوفون آن طور تلخ مقابل دوربینها گریست و از آرزوی از دست رفتهاش گفت.
در واقع بوفون فقط یکبار از حضور در جام جهانی لذت برد (2006). نه صرفا به دلیل قهرمانی در جام، بلکه چون ایتالیا گرفتار بدشانسیهای عجیب نشد.
تیم ملی ایتالیا قاعدتا باید بتواند تا مرحله یکچهارم نهایی جام جهانی بالا بیاید. یا اگر قرار است در مرحله یکهشتم نهایی حذف شود، باید مقابل تیمی قویتر از خودش شکست بخورد (مثل شکست ایتالیا مقابل فرانسهی پلاتینی و زیدان در جامهای 1986 و 1998). ولی بوفون نتوانست این شرایط عادی و معقول را تجربه کند.
او در جامهای 2002 و 2010 و 2014 در اوج آمادگی بود و عملکردش نقصانی نداشت، ولی یکبار به داور باخت و دو بار هم نمایش ضعیف بازیکنان ایتالیا موجب ناکامی عجیب بوفون در جام جهانی شد (یعنی حذف در مرحله گروهی).
در جام ملتهای اروپا هم بوفون بدشانس بود که یورو 2000 را به علت آسیبدیدگی از دست داد. در یورو 2004 تیم ایتالیا مثل جام جهانی 2002 تیم بسیار خوبی بود و علیرغم کسب 5 امتیاز (یک برد و دو تساوی) در مرحله گروهی، حذف شد.
در یورو 2008 اوضاع عادیتر بود. ایتالیا از گروه صعود کرد و در یکچهارم نهایی مقابل قهرمان جام (اسپانیا) حذف شد. اگرچه خاطرهی تلخ شکست در ضربات پنالتی برای بوفون باقی ماند.
بهترین تجربه بوفون در جام ملتهای اروپا به سال 2012 برمیگردد که تا فینال همه چیز خوب پیش رفت و ایتالیا نایب قهرمان شد. اگرچه شکست 4 بر صفر مقابل اسپانیا در فینال تلخ بود، ولی حضور در فینال حق بوفون و یارانش بود.
در یورو 2012 تلخی شکست فینال هم مثل یورو 2000 نبود که ایتالیا کمتر از یک دقیقه تا قهرمانی فاصله داشت ولی فرانسه توانست گل مساوی را بزند و در وقتهای اضافی هم گل طلایی را زد و ایتالیا دچار مرگ ناگهانی شد. در فینال 2012 در همان نیمه اول معلوم شد که اسپانیا قهرمان میشود.
آخرین تلاش بوفون برای قهرمانی در اروپا یورو 2016 بود که در سن 39 سالگی او رقم خورد. عملکرد او در آن جام عالی بود بویژه آن مهار استثناییاش مقابل آلمان در یکچهارم نهایی. اما ایتالیاییها طبق معمولِ آن دوران، ضربات پنالتی را هدر دادند و ایتالیا حذف شد.
تیم ملی ایتالیا در سال 2016 اکثر بازیکنانش چنگی به دل نمیزدند. تیمی بود با حداکثر چهار بازیکن خوب و باقی متوسط بودند و ضعیف. ولی با مربیگری کونته و درخشش بونوچی و بوفون، ایتالیا خوب بالا آمد. هر چند که حتی اگر آلمان را شکست میداد، بعید بود که در نیمهنهایی از پس تیم میزبان و پرمهرهی فرانسه برآید.
تلخیِ دیگری که در فوتبال نصیب بوفون شد، ناکامی در فتح لیگ قهرمانان اروپا بود. بوفون سه بار به فینال چمپیونزلیگ رسید. بار اول در 25 سالگی، که یوونتوس در ضربات پنالتی مغلوب میلان شد (2003)، بار دوم در 37 سالگی که بارسا یووه را شکست داد، بار سوم هم در 39 سالگی که یووه مغلوب رئال مادرید شد.
آخرین تلاش جدی او برای فتح لیگ قهرمانان در 40 سالگی (2018) رقم خورد که یووه در یکچهارم نهایی ابتدا سه بر صفر به رئال مادرید باخت ولی در بازی برگشت موفق شد سه گل به رئال بزند و در حالی که به نظر میرسید بازی به وقت اضافی کشیده میشود، داور به نفع رئال پنالتی گرفت و بوفون در شلوغی بازیکنان در حال اعتراض به داور بود و یکی از بازیکنان یووه داور را زد و داور هم فکر کرد آن ضربه کار بوفون بوده و اسطوره را از زمین اخراج کرد!
آن صحنه را میتوان بارها و بارها نگاه کرد. انصافا حق با داور بود. یعنی به درستی پنالتی گرفت. ولی این نکته در بازبینی صحنه با حرکت آهسته معلوم میشود. بوفون طبیعتا حق داشت اعتراض کند. هر چه بود، رویای قهرمانی در چمپیونزلیگ در سال 2018 برای همیشه از دست رفت.
اخراج در آن بازی و سپس اشکهای بوفون پس از شکست ایتالیا مقابل سوئد در همان سال، سال 2018 را به تلخترین سال زندگی ورزشی بوفون بدل کرد. او در 2018 آخرین شانس جدی قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا و آخرین فرصت حضور در جام جهانی را از دست داد.
بهتر بود بوفون همان سال از فوتبال خداحافظی میکرد ولی بدنش هنوز آماده بود و لذت حضور در میادین فوتبال هم برایش زنده بود و موضوعیت داشت. این شد که از تورین رفت پاریس و یکسال هم در پاریسنژرمن بازی کرد. هر چند که ظاهرا پاریس و پاریسنژرمن چنگی به دلش نزدند و زود به وطنش برگشت که مهد تیفوسیها و دیوانگان فوتبال است.
جیجی بوفون علیرغم این ناکامیهای تلخ، یکی از پرافتخارترین دروازهبانان تاریخ فوتبال است و بالاتر از این، یکی از محترمترین بازیکنان فوتبال؛ از آغاز این ورزش تا به حال.
هیچ کس هیچ وقت چیز بد و حرکت ناشایستی از او ندید در زمین بازی. به غیر از همهی نقاط قوت تکنیکیاش، خوشحالیهای او پس از مهار یک توپ دشوار، نشانهی عمق عشقش به سنگربانی در بازی فوتبال بود. او شاید بهتر از باشیم نباشد، ولی مثل گوردون بنکس، مظهر تکنیک بود در دروازهبانی فوتبال.
روی این کره خاکی، کسی پیدا نمیشود که از بوفون بدش بیاید. همه او را دوست دارند. حتی دشمنان یوونتوس و ایتالیا! عمرش بلند باد، بوفون کبیر!