شبی با شگفتی‌های کیهان با شکار ۱۱۰ جرم آسمانی

به گزارش ایسنا، شب‌های اسفند و فروردین‌ماه فرصتی بی‌نظیر برای عاشقان نجوم است تا در بزرگ‌ترین چالش رصدی سال، یعنی ماراتن مسیه شرکت کنند. این رویداد که هر سال در نقاط مختلف جهان و از جمله ایران برگزار می‌شود، منجمان آماتور را به رقابتی هیجان‌انگیز دعوت می‌کند؛ رقابتی که هدف آن مشاهده 110 جرم شگفت‌انگیز اعماق آسمان در یک شب است.

اما این اجرام چه هستند؟ فهرست مسیه که توسط شارل مسیه، ستاره‌شناس فرانسوی قرن هجدهم گردآوری شد، شامل کهکشان‌ها، انواع سحابی‌ها و خوشه‌های ستاره‌ای باز و کروی است که امروزه به یکی از جذاب‌ترین چالش‌های رصدی برای علاقه‌مندان به رصد آسمان شب تبدیل شده‌اند.

از جمله اجرام درخشان این فهرست می‌توان به کهکشان آندرومدا (M31) اشاره کرد که نزدیک‌ترین کهکشان مارپیچی به راه شیری است و با چشم غیرمسلح نیز دیده می‌شود. سحابی جبار (M42)، یکی از زیباترین و نزدیک‌ترین نواحی ستاره‌ساز نسبت به موقعیت منظومه شمسی ما در کهکشان راه‌شیری نیز از سوژه‌های جذاب این فهرست است. علاوه بر این، خوشه کروی جاثی (M13) با قریب به نیم میلیون، تصویری خیره‌کننده از گذشته کهکشان را به نمایش می‌گذارد.

ماراتن مسیه نه‌تنها یک رقابت علمی، بلکه سفری رؤیایی به اعماق کیهان است؛ سفری که در آن منجمان آماتور آسمان شب را از غروب تا سپیده‌دم کاوش می‌کنند. امسال نیز شرکت‌کنندگان ایرانی در کویر استان اصفهان و در منطقه‌ای با آسمان تاریک، شانس خود را برای رصد کامل فهرست مسیه آزمایش خواهند کرد.

آیا شما هم آماده‌اید تا نگاهی تازه به جهان بی‌کران بیندازید؟

رقابت در گستره‌ای به وسعت آسمان

کاظم کوکرم، سخنگوی کمیته آماتوری انجمن نجوم ایران با اشاره به برگزاری ماراتن مسیه از شامگاه نهم تا سپیده‌دم دهم اسفند سال جاری، گفت: ماراتن مسیه 1403 با حمایت آسمان‌نمای گنبد مینا، منطقه فرهنگی و گردشگری عباس آباد، مرکز آموزش نجوم ادیب اصفهان، کمیته آماتوری انجمن نجوم ایران و ... در کاروانسرای مشجری در نزدیکی انارک در استان اصفهان برگزار می‌شود.

وی موقعیت مکانی برگزاری این رقابت نجومی را در ناحیه مرکزی ایران عنوان و اظهار کرد: این موقعیت سبب شده تا علاقه‌مندان به نجوم آماتوری از سراسر کشور با سهولت بیشتری در این رقابت حاضر شوند.

کوکرم، ماراتن مسیه را باسابقه‌ترین رقابت نجومی در میان منجمان آماتور دانست و ادامه داد: این رقابت از سال 1380 هر سال پیوسته برگزار شده و فقط در سال‌های 98 تا 1400 به دلیل شیوع کرونا وقفه داشت، اما در سال 1401 برگزاری آن از سر گرفته شد.

وی با بیان اینکه رقابت مسیه در سال 1401 در کویر زواره و در سال 1402 در کویر چاه جم برگزار شد، ادامه داد: پیش‌بینی می‌شود که در رقابت مسیه 1403 بیش از 100 رصدگر از سراسر ایران شرکت کنند. 

سخنگوی کمیته آماتوری انجمن نجوم ایران افزود: رویداد ماراتن مسیه تنها محدود به بخش رقابت نیست و در 10 سال اخیر دو بخش دیگر به آن اضافه شده که یکی از آنها رقابت عکاسی ویژه کسانی است که با دوربین‌های عکاسی از نماهای باز آسمان شب و اجرام اعماق آسمان عکسبرداری می‌کنند.

وی بخش آموزشی را بخش دیگری از رده‌های افزوده شده به ماراتن مسیه در ایران عنوان کرد و گفت: این بخش ویژه افرادی است که به نجوم علاقه دارند، ولی ممکن است تلسکوپ یا تجربه و مهارت لازم در کار با تلسکوپ را نداشته باشند. این افراد می‌توانند در بخش آموزشی شرکت کنند و از نکاتی که از سوی مدرسان مجرب ارائه می‌شود، استفاده کنند.‌

کوکرم به بیان جزئیات برگزاری بخش رقابتی مارتن مسیه پرداخت و گفت: شرکت کنندگان در این بخش در طول شب اجرام اعماق آسمان شامل کهکشان، سحابی‌ها و خوشه‌های ستاره‌ای کروی و باز فهرست شارل مسیه، اخترشناس فرانسوی را با تلسکوپ‌های خود شناسایی و به داوران اعلام می‌کنند. در این مرحله داوران، صحت رصد را بررسی می‌کنند و در صورت تایید، جرم شناسایی شده برای رصدگر ثبت خواهد شد.

مسئول روابط عمومی کمیته آماتوری انجمن نجوم ایران اضافه کرد: در پایان رقابت یعنی صبح روز 10 اسفند، هیات داوران نتایج شرکت کنندگان را با یکدیگر مقایسه می‌کنند و افرادی که بیشترین تعداد از اجرام فهرست مسیه را رصد کرده باشند، به عنوان برگزیده معرفی خواهند شد.

وی رقابت مسیه را فرصتی برای ارتقای دانش نجومی علاقه‌مندان به این حوزه توصیف کرد و یادآور شد: در این رقابت همه کسانی که دارای دوربین دوچشمی، دوربین عکاسی و تلسکوپ هستند، می‌توانند از این فرصت برای فراگیری علم نجوم استفاده کنند.

به گزارش ایسنا، فهرست مسیه مجموعه‌ای از 110 جرم آسمانی شامل کهکشان‌ها، سحابی‌ها و خوشه‌های ستاره‌ای است که توسط شارل مسیه، ستاره‌شناس فرانسوی قرن هجدهم میلادی، گردآوری شده است. مسیه این فهرست را برای کمک به منجمان تهیه کرد تا این اجرام را با دنباله‌دارها اشتباه نگیرند.

دسته‌بندی اجرام لیست مسیه به این شرح است:
سحابی‌ها – شامل سحابی جبار (M42)، سحابی خرچنگ (M1) و …

خوشه‌های ستاره‌ای باز و کروی – شامل خوشه باز پروین (M45)، خوشه کروی هرکول (M13) و …

کهکشان‌ها – شامل کهکشان آندرومدا (M31)، کهکشان گرداب (M51) و …

تمامی اجرام فهرست مسیه نسبتاً پرنور هستند و با تلسکوپ‌های کوچک قابل مشاهده‌اند.این لیست یکی از منابع مهم برای منجمان آماتور و حرفه‌ای است.