مهدی بستانچی رئیس شورای هماهنگی شهرک های صنعتی سراسر کشور گفت: به تازگی ویدیوی تذکر مقام معظم رهبری به آقای علی آبادی وزیر نیرو بازتاب زیادی در میان فعالان صنعتی داشت. به ویژه آن که رهبری هم ادعای جبران 20هزار مگاوات برق در تابستان را جدی نگرفتند و تاکید بر صرفه جویی داشتند. پیش از ایشان، رئیس جمهور پزشکیان هم در انتقادی علنی از آقای علیآبادی گفت: وزیر نیرو گفته بود اگر دو ساعت خاموشی بدهیم مشکل حل می‌شود اما محاسبات درست نبود و متوجه شدیم که حتی اگر یک روز هم خاموشی می‌دادیم مشکل حل نمی‌شد.
به گزارش دنیای اقتصاد ، جالب این که وزیر نیرو مهرماه امسال گفته بود سال1404 برآورد می شود 25هزار مگاوات کسری برق داشته باشیم و 4ماه بعد 5 هزار مگاوات از آن کم کرده.
البته بسیار بعید است در یک فاصله 6ماهه وزارت نیرو بتواند 20 هزار مگاوات کسری برق کشور را تامین کند اما از آن جایی که در 3 سال دولت مرحوم رئیسی بار اصلی قطعی برق و خاموشی بر روی تولید و صنعت بود و بر اساس برآوردها تا 30 درصد کاهش تولید در تابستان را به صنعت تحمیل کرد، چند پیشنهاد زیر را به دولت برای کمک به جبران ورشکستگی و کسری برق ارایه می کنم تا لااقل تولید در کشور دوباره شاهد آن اتفاقات تلخ نباشد.
لغو طرح غلط و اشتباه تثبیت ساعت: مصرف بیشتر برق چند دلیل روشن از جمله افزایش دمای میانگین هوا، پرمصرف بودن تجهیزات هواساز به‌ویژه کولرهای گازی و چیلرهای قدیمی و فرسودگی و پرمصرف بودن ماشین‌آلات صنعتی دار. در کنار اینها نباید فراموش کرد که تحمیل 20هزار مگاوات کسری برق به شبکه دلیل مهم دیگری هم دارد و آن تصمیمات غلط مجلس و دولت رئیسی در حذف ساعت تابستانی و طرح تثبیت ساعت است.
مجلس انقلابی و دولت رئیسی بدون توجه به داده های واقعی کسری شدید برق و هشدار‌‌‌های کارشناسی که ساعت تابستانی صرفه‌‌‌جویی 8 تا10درصدی را به همراه دارد طرح طرح عدم‌تغییر ساعت را از فروردین 1402 آن را اجرایی کردند. 8 تا10درصد صرفه‌‌‌جویی با ساعت تابستانی یعنی چیزی در حدود 6300 تا 7900مگاوات برق به صورت روزانه و قطعی برق کمتر! برای درک بزرگی عدد کافی است بدانید در تابستان امسال استان آذربایجان شرقی 2500 مگاوات، مشهد 2100 مگاوات، اصفهان 1600 مگاوات، شیراز 1690 مگاوات برق مصرف کردند.
با این حال تغییر ساعت کار از 6صبح تا یک‌بعدازظهر در سال 1402 و 1403 نیز نشان داد دولت از تامین برق برای مصرف‌کنندگان خانگی و صنعتی ناتوان است و وزارت نیرو مجبور به ارائه جدول خاموشی و تعطیلی روز‌‌‌های کاری در شهرک‌‌‌های صنعتی شد.
بهینه سازی کولرهای گازی قدیمی با حمایت از تولید کولر اینورتر: بر اساس گزارش های رسمی میزان مصرف برق در ساعات اوج بار شبکه در تابستان 1403 به 79 هزار و 872 مگاوات رسید. بر اساس آنچه کارشناسان صنعت برق می گویند حدود 10 میلیون کولر گازی تقریباً 20 هزار مگاوات مصرف برق دارند که در ساعت اوج سهمی معادل 25 درصد کل را به خود اختصاص می دهند.
به نظر می رسد از این 10 میلیون کولر گازی حدود 7.5 میلیون دستگاه از انواع قدیمی و پر مصرف و 2.5 میلیون دستگاه از سری Inverter هستند. کولرهای گازی اینورتر حدود 33 درصد مصرف برق کمتری از کولرهای گازی معمولی دارند اما هزینه خریدشان به نسبت کولرهای معمولی بالاتر است. هرچند که با قیمت فروش برق فعلی در مدت زمان کوتاهی این هزینه به خریدار بازگردانده می شود.
اگر دولت بتواند زنجیره ای با حضور تولیدکنندگان ایرانی، نظام بانک به عنوان تامین کننده سرمایه در گردش تولید، لندتک ها( پلتفورم های وام) به عنوان تامین کننده مالی مردم به عنوان مصرف کننده شکل دهد، مردم تشویق می شوند کولرهای گازی اینورتر را بی واسطه از تولیدکنندگان خریداری کنند. در این چرخه از سویی هم تولیدکننده، خریدار و نظام پولی و بانکی منتفع می شوند و هم دولت می تواند یک بخش زیادی از مصرف برق را کاهش دهد. همچنین این تولید می تواند جلوی قاچاق محصولات بی کیفیت را بگیرد.
در ایران صنعت تهویه مطبوع از جمله صنایع پیشرو در دوران مدرن است و انواع سیستم های خنک کننده چیلر و کولر آبی و پنکه از دهه‌ها پیش در ایران تولید می شوند. در چند سال اخیر کارخانجات بزرگی مانند دمنده، ایران رادیاتور، امرسان، انرژی، اسنوا، تهویه و جی پلاس نیز به تولید انواع کولرهای گازی پرداخته اند.
ارزیابی من به عنوان رئیس انجمن تولیدکنندگان سیستم های تهویه مطبوع ایران این است که در کشور ظرفیت تولید 1 میلیون کولر گازی اینورتر وجود دارد. اگر ما بتوانیم با کمک دولت و نظام بانکی با تامین مالی 400 میلیون دلاری 1 میلیون کولر گازی در سال به مردم تحویل دهیم، توانسته ایم 600 مگاوات صرفه جویی ایجاد کنیم.
نکته با اهمیت اینجاست: تولید 1 میلیون کولر گازی می تواند به سرعت و ظرف 6 ماه انجام شود اما تولید نیروگاه 600 مگاوات به 2 تا 4 سال زمان نیاز دارد تازه اگر بودجه و تجهیزات به راحتی تامین شود. در حالی که کل 400 میلیون دلار سرمایه گذاری تولید کولر گازی در پایان فروش بازگشته است و می توان دوباره این چرخه را تکرار کرد.
تسهیلات مالی برای بهینه سازی چیلرها و هواسازها: بر اساس پژوهش های انجام شده در انجمن تولیدکنندگان سیستم های تهویه مطبوع و مطالعه تحقیقات جهانی، بهینه‌سازی چیلرهای هواساز می‌تواند بین 10 تا 30 درصد مصرف برق را کاهش دهد و در برخی موارد، با استفاده از فناوری‌های نوین و سیستم‌های مدیریت انرژی، این کاهش می‌تواند به 50 درصد یا بیشتر نیز برسد. موضوع اصلی کاهش شدید قدرت خرید مردم است.
اگر دولت بتواند مشوق های مالی برای بهینه سازی سیستم های هواساز که از جمله محصولات انرژی بر هستند تامین کند، می توان شاهد صرفه جویی مصرف چند هزار مگاواتی باشیم. نکته مهم این است بخش زیادی از این سیستم ها در ساختمان های دولتی و بیمارستان ها نصب هستند و خود دولت می تواند در این زمینه پیش قدم شود.
تغییر الگوی خاموشی در کلانشهرها: یکی از سیاست های غلط دولت مرحوم رئیسی در بحران ورشکستگی برقی در تابستان، سیاست خاموشی صنایع در طول هفته بود. پیشنهاد می کنم وزارت نیرو در طول هفته و در روزها که سراها و مال ها مشتری کمتری دارند و نیمه فعال هستند، برای آن ها برنامه خاموشی تنظیم کند و برای آخر هفته که صنایع بار مصرف شان کاهش میابد، خاموشی اعلام شده، اعمال شود.
