زنگ خطر ورود صندوق بازنشستگی کشوری به ورطه ورشکستگی

نسبت پشتیبانی که بیانگر نسبت تعداد بیمه‌پردازان به مستمری‌بگیران صندوق‌های بازنشستگی است؛ در حالت مطلوب بسته به نرخ بیمه‌پردازی معمولاً بین 5 تا 7 و حداقل این نسبت برای جلوگیری از ورشکستگی صندوق‌ها 4 اعلام شده؛ این درحالیست که براساس فصلنامه آماری پاییز سال جاریِ صندوق بازنشستگی کشوری، نسبت پشتیبانی این صندوق به 0.46 رسیده است.

 

به گزارش ایسنا،‌ براساس آمار منتشر شده از سوی صندوق بازنشستگی کشوری، تعداد حقوق‌بگیران صندوق تا پایان پاییز سال 1403 معادل یک میلیون و 757 هزار و 731 نفر بوده که 81 درصد از آنها بازنشسته، 18 درصد متوفی و یک درصد از کارافتاده هستند. 

 

در این میان 2 درصد از ازکارافتادگی‌ها ناشی از کار و 98 درصد آنها غیر ناشی از کار بوده است. در حالت شاغل متوفی نیز 10 درصد فوت شاغلین ناشی از کار و 90 درصد فوت‌ها غیرناشی از کار بوده است.

 

بیشترین تعداد وراث وظیفه‌بگیر با نسبت همسر (جنسیت زن) است و بعد از آن فرزندان دختر و سپس فرزندان پسر در رتبه بعدی هستند. طبق قوانین حاکم بر صندوق بازنشستگی کشوری، همسر (زن)، مادر و پدر (تحت تکفل) مادام که در قید حیات هستند از زمان فوت بازنشسته/ از کارافتاده یا شاغل متوفی حقوق‌بگیر صندوق خواهند بود.

 

 

 

در مجموع،‌ استان تهران با 339 هزار و 512 نفر بیشترین و استان ایلام با 15 هزار و 406 نفر کمترین تعداد حقوق‌بگیر را داراست.

 

نمودار حقوق‌بگیران به تفکیک جنسیت نیز حاکی از آن است که 65 درصد جامعه حقوق‌بگیران مرد و 35 درصد زن هستند.

 

 

 

با این تفاسیر، تعداد کل حقوق‌بگیران صندوق تا پایان فصل پاییز سال 1403 نسبت به زمان مشابه سال قبل به میزان 2.7 درصد افزایش داشته است.

 

از سویی دیگر نیز،‌ در فصل پاییز 4948 نفر از حقوق‌بگیران فوت شده‌اند که همه آنها قبل از این فصل بازنشسته شده‌اند.

 

اما بررسی توزیع دستگاهی حقوق‌بگیران در پایان آذرماه سال 1403 نیز نشان می‌دهد که وزارت آموزش و پرورش با یک میلیون و 129 هزار و 830 حقوق‌بگیر، بزرگترین دستگاه مشترک صندوق بازنشستگی کشوری است که 64.28 درصد جامعه حقوق‌بگیران صندوق را تشکیل می‌دهند.

 

 

 

یکی از چالش‌های اصلی صندوق کاهش پوشش حمایتی است، این در حالیست که براساس تجربیات بین‌المللی یک صندوق بازنشستگی پایدار دارای نسبت پشتیبانی حداقل 3 و در سطح مطلوب 6 تا 7 است. حال آنکه نسبت پشتیبانی این صندوق براساس آمار پاییز امسال به 0.46 رسیده است.

 

این درحالیست که صندوق بازنشستگی کشوری که پس از سازمان تأمین اجتماعی بزرگترین صندوق بازنشستگی به شمار می‌رود، در سال 1400 حدود 925 هزار بیمه‌شده اصلی (شاغل کسورپرداز) و 1.58 میلیون بازنشسته داشته و نسبت پشتیبانی این صندوق در این سال حدود 0.59 بوده که نشان‌دهنده وضعیت فوق بحرانی آن اعلام شده است.

 

توزیع حقوق‌بگیران به تفکیک مدرک تحصیلی تا پایان آذرماه سال جاری نیز نشان می‌دهد که از میان یک میلیون و 757 هزار و 731 نفر، 28 هزار و 37 نفر دارای مدرک دکترا، 115 هزار و 355 نفر دارای فوق لیسانس، 549 هزار و 416 نفر دارای لیسانس و مابقی دارای مدارک پایین‌تر تحصیلی بوده‌اند.

 

اطلاعات جامعه حقوق‌بگیران در پایان آذرماه سال جاری نیز نشان می‌دهد که میانگین سن بازنشستگی در این صندوق 51.91 سال بوده است. میانگین مدت پرداخت حقوق یعنی زمانی که از تاریخ بازنشستگی تا زمان قطع رابطه مالی با صندوق به طول می‌انجامد 29 سال و میانگین مدت خدمت یعنی مدت زمان پرداخت کسور در زمان اشتغال با انواع خدمت 28 سال بوده است.

 

باتوجه به اینکه یکی از خدمات صندوق خدمات رفاهی، حمایتی است، در قرارداد 9 ماهه اول سال 1403 تا پایان آذرماه، یک میلیون و 462 هزار و 663 نفر از بازنشستگان، افراد تحت تکفل آنان و وظیفه‌بگیران از خدمت جبران هزینه خسارت درمان استفاده کرده‌اند که تعداد مراجعه این افراد به مراکز درمانی، در مجموع 7 میلیون و 163 هزار و 394 بار بوده است. 

 

همچنین تعداد کل نفرات بیمه‌شده بیمه عمر و حادثه پایه، برابر با 939 هزار و 667 نفر است.