ترامپ؛ شیفته پوتین شده یا رئیس باند اخاذی است؟/ یادآور نمایی از فیلم پدرخوانده!

   عصر ایران؛ لیلا احمدی- دیدار ترامپ و زلنسکی در کاخ سفید با تنش و مشاجره همراه شد. این نشست که با هدف امضای توافقی در زمینه استخراج مواد معدنی میان دو کشور برگزار شده بود، به‌دلیل اختلاف‌نظرهای جدی، ناگهان پایان یافت.

    در جریان این دیدار، ترامپ از زلنسکی خواست تا با روسیه به توافق صلح برسد و تأکید کرد که اوکراین در موقعیت ضعیفی قرار دارد. او زلنسکی را به «بازی با زندگی میلیون‌ها نفر» و «قمار با جنگ جهانی سوم» متهم کرد. در مقابل، زلنسکی هم از ترامپ خواست به ولادیمیر پوتین اعتماد نکند و بر لزوم حمایت مستمر آمریکا از اوکراین تأکید کرد.

   این رویداد، واکنش‌های گسترده‌ای در سطح بین‌المللی به همراه داشته است. برخی از کشورهای اروپایی حمایت خود را از اوکراین اعلام کردند و نسبت به کاهش احتمالی حمایت‌های آمریکا از کی‌یف ابراز نگرانی کردند. ترامپ گفته: «یا توافق می‌کنید یا کنار می‌کشیم و اگر کنار بکشیم، این جنگ ادامه پیدا می‌کند.» این سخن، نشان‌دهنده تمایل ترامپ به مذاکرات صلح با روسیه است و بر کاهش یا پایان حمایت‌های آمریکا از اوکراین دلالت دارد.

رئیس‌جمهور ایالات‌متحده، در ازای ادامه حمایت‌های مالی و نظامی، از رئیس‌جمهور اوکراین خواسته است تا به ایالات‌متحده دسترسی گسترده‌ای به منابع معدنی حیاتی اوکراین، از جمله گرافیت، اورانیوم، تیتانیوم و لیتیوم، اعطا کند. این درخواست به‌عنوان راهی برای جبران هزینه‌های کمک‌های آمریکا به اوکراین مطرح شده است.

  "ولودیمیر زلنسکی"، رییس‌جمهوری اوکراین از 20 مه 2019 است. 47 ساله است و پیش از ورود به دنیای سیاست، کمدین، بازیگر و تهیه‌کننده تلویزیونی بود. او با ایفای نقش رییس‌جمهوری اوکراین در سریال طنز "خادم مردم" به شهرت رسید.زلنسکی در انتخابات 2019 با شعار مبارزه با فساد و تغییر ساختار سیاسی، توانست با اکثریت آرا پیروز شود. از آغاز جنگ روسیه و اوکراین در فوریه 2022، زلنسکی به‌عنوان نماد مقاومت اوکراین شناخته شده و تلاش زیادی برای جلب حمایت بین‌المللی از کشورش انجام داده است. او با سخنرانی‌های تأثیرگذار و استفاده گسترده از رسانه‌های اجتماعی، توجه جهانی را به جنگ اوکراین جلب کرده است.

   توماس فریدمن، مشاور سیاسی، ستون‌نویس نیویورک‌تایمز و برنده جایزه پولیتزر، در مقالات اخیر به‌شدت از رویکرد دونالد ترامپ در قبال جنگ روسیه و اوکراین انتقاد کرده است.

    او معتقد است که ترامپ با پذیرش روایت پوتین و سرزنش زلنسکی، دیدگاه تحریف‌شده کرملین را تأیید می‌کند. فریدمن این رفتار ترامپ را «هشداردهنده، تراژیک و برخلاف عقل سلیم» توصیف کرده است. 

   او با اشاره به نگرانی‌های گسترده‌تر درباره سیاست خارجی ترامپ می‌گوید: ترامپ آماده است تا «بازی شطرنج را به هم بزند» و با رویکردی غیرقابل پیش‌بینی، توافقاتی یک‌جانبه با روسیه امضا کند. این اقدامات خواه‌ناخواه به تضعیف اعتماد متحدان سنتی و بی‌ثباتی در روابط بین‌المللی می‌انجامد. 

   در مجموع، فریدمن رفتار ترامپ را «خیانتکارانه» توصیف کرده و معتقد است که این اقدامات نه‌تنها به منافع ملی آمریکا آسیب می‌زند، بلکه ارزش‌ها و اتحادهای دیرینه این کشور را نیز تضعیف می‌کند. زلنسکی در مواجهه با تهاجم روسیه، با چالش‌های متعددی روبه‌رو است. نیروهای اوکراینی با کمبود تجهیزات و کاهش تعداد سربازان مواجه‌اند، ولی رئیس‌جمهور دلاورانه بر مقاومت در برابر تجاوز روسیه پای می‌فشارد.

   زلنسکی در دیدار اخیر از ترامپ خواست با پوتین سازش نکند و پوتین را «قاتل» نامید. این درخواست نشان‌دهنده نگرانی زلنسکی از هرگونه توافق احتمالی بین آمریکا و روسیه است که ممکن است به ضرر اوکراین تمام شود.

  انبوه تنش‌ها از موقعیت حساس زلنسکی در جنگ با روسیه حکایت می‌کنند؛ از یک سو، نیاز مبرم به حمایت‌های بین‌المللی، به‌ویژه کمک‌های ایالات متحده دارد و از سوی دیگر متحمل فشار است برای حفظ تمامیت ارضی و پایداری اوکراین در برابر تجاوز روسیه.

   رویدادهای اخیر هم نشان از تنش‌های فزاینده در روابط دو کشور دارند. سیاست‌های امپریالیستی ترامپ و دارودسته‌اش حول باج‌گیری و تقسیم جهان بین قدرت‌های بزرگ می‌چرخد. فریدمن تصویری تاریک از سیاست خارجی دولت ترامپ ارائه می‌دهد و از مخاطب می‌خواهد که متوجه تغییر ماهیت آمریکا باشد.

 [م. توماس ال. فریدمن (Thomas L. Friedman) نویسنده، روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی آمریکایی است که بیشتر به‌دلیل مقالات تحلیلی‌اش در روزنامه نیویورک‌تایمز شناخته می‌شود. او سه بار برنده جایزه پولیتزر شده و از معتبرترین نویسندگان در حوزه تحلیلِ سیاست‌های خارجی، مسائل اقتصادی و تحولات جهانی است.

فریدمن به‌ویژه با کتاب‌های پرفروش‌اش در زمینه جهانی‌شدن و سیاست‌های بین‌المللی شناخته می‌شود. او در این آثار، موضوعاتی همچون تأثیرات جهانی‌شدن، تکنولوژی و تغییرات اقلیمی را بررسی می‌کند.

   او علاوه بر روزنامه‌نگاری، در سخنرانی‌ها و کنفرانس‌های بین‌المللی نیز فعال است و به‌عنوان مشاور با نهادهای سیاست‌گذاری و اقتصادی همکاری می‌کند. فریدمن به‌شدت نگران آینده تکنولوژی، تغییرات اقلیمی و تغییرات ساختاری در روابط اقتصادی بین کشورها است و در تحلیل‌هایش بر اهمیت نوآوری و سیاست‌های سازگار با تغییرات جهانی تأکید دارد.

   فریدمن در نوشته‌هایش معمولاً از رویکردی تحلیلی و ژرفانگر استفاده می‌کند و با مثال‌ها و داستان‌های واقعی سعی می‌کند پیچیدگی‌های مسائل جهانی را به زبان ساده توضیح دهد.]

متن کامل مقاله‌ توماس فریدمن به قرار زیر است

     درامی که در کشاکش مذاکرات ترامپ و زلنسکی شکل گرفته، یکی از نگران‌کننده‌ترین سؤالات درباره آینده ایالات‌متحده را به ذهن متبادر می‌کند. یعنی مهم‌ترین مقام سیاسی کشور ما، شیفته و فریفته ولادیمیر پوتین شده و ادعای دروغین رئیس‌جمهور روسیه در مورد آغاز و پایان جنگ اوکراین را باور کرده است؟ آیا پدرخوانده‌ای مافیایی، سیاست ایالات‌متحده را در دست گرفته و به سیاق دلالان زمین‌خوار در پی تقسیم اراضی و همدستی با روسیه است؟ آن‌ها به هم می‌گویند: "گرینلند مال من. کِریمه مال تو. پاناما را من برمی‌دارم. ذخایر نفتی قطب شمال، مال تو. زمین‌های کمیاب اوکراین را هم بین خودمان تقسیم می‌کنیم تا همه‌چیز منصفانه باشد."

   هموطنان آمریکایی و دوستان خارج از کشور! دست‌کم تا چهار سال آینده، آمریکایی که تاکنون می‌شناختیم، محلی از اعراب ندارد. ارزش‌های اساسی، اتحادهای سنتی و حقایقی که تاکنون برای آمریکا مهم بوده، زیر سؤال رفته و چوب حراج خورده‌اند. ترامپ خارج از چارچوب فکر می‌کند. کاملأ بی‌قید است و هیچ تعهدی به حقیقت یا اصول بنیادین سیاست ندارد. دیگر نمی‌توانم دوستان قدیمی‌ام را برای آشفتگی در تحلیلِ ملغمه‌ای که در جریان است، ملامت کنم. 

   مقالهٔ دلخراش "ناتان شارانسکی" (قهرمان سیاسی و آزادی‌خواه روس) را بخوانید. او هفته گذشته در روزنامه فری‌پرس نوشت: "وقتی سخنان دونالد ترامپ را درخصوص ماجرای اوکراین شنیدم، میخکوب شدم. او زلنسکی را به‌خاطر برپاکردن جنگی که روسیه علیه اوکراین به راه انداخته، شماتت می‌کند. به‌نظر می‌رسد ترامپ لفاظی‌های رئیس‌جمهور روسیه را بی‌چون‌و‌چرا پذیرفته است و به‌سبک تبلیغات شوروی، ادعای کرملین را طوطی‌وار تکرار می‌کند. گویا در مغزش حک شده است که زلنسکی، رهبر مشروع اوکراین نیست. این که رئیس‌جمهورِ به‌ظاهر مادام‌العمر روسیه، وجاهت قانونی زلنسکی را زیر سؤال برده، صرفا لبخندی تمسخرآمیز بر لب می‌آورد، اما وقتی رئیس‌جمهور ایالات‌متحده چنین چیزی می‌گوید، ماجرا نگران‌کننده، حیرت‌آور و تراژیک می‌شود و دیگر با عقل سلیم جور درنمی‌آید."

   ترامپ، شیفته پوتین شده یا رئیس باند اخاذی است؟ فرض نخست و تعبیر خوش‌بینانه‌ام این است که شیفته پوتین، ملی‌گرای مسیحی و ضدلیبرال روسیه شده، او را می‌ستاید و عقل سلیمی را که به ملت وعده داده بود، به‌کار نمی‌گیرد. فرض دیگر این است که ترامپ نمی‌خواهد آمریکا را پیشتاز صلح و آزادی بداند. او کشور را مانند سرکرده مافیا اداره می‌کند و به جای کمک به کشورهای ضعیف برای دستیابی به آزادی، از آن‌ها باج‌خواهی می‌کند.

  به این بخش تکان‌دهنده از مقاله وال‌استریت‌ژورنال توجه کنید که در مورد دیدار اخیر "اسکات بسنت" (وزیر خزانه‌داری ایالات‌متحده) در کی‌یف با زلنسکی است. بسنت پیشنهادی به زلنسکی می‌دهد که نتواند رد کند و از او می‌خواهد تا حق استخراج معادن اوکراین (به ارزش صدها میلیارد دلار و به جبران کمک‌های جنگی) را به ایالات‌متحده واگذار کند.

     نمایی از فیلم «پدرخوانده» به ذهن خطور می‌کند. «بسنت برگه را روی میز گذاشته و از زلنسکی می‌خواهد آن را امضا کند ... زلنسکی نگاهی گذرا می‌اندازد و می‌گوید: "باید در این مورد با مشاورانم صحبت کنم." ... وزیر خزانه‌داری برگه را نزدیک‌تر می‌برد و می‌گوید: "راهی ندارد. باید امضا کنید." به زلنسکی گفته‌اند که اگر قرارداد را امضا نکند، مقامات واشنگتن را می‌رنجاند. رهبر اوکراین، سند را از روی میز برمی‌دارد و می‌گوید: "تعهدی به امضای آن ندارم."

    شیوه مواجهه ترامپ‌ با زلنسکی، بار دیگر نشان می‌دهد که رئیس‌جمهور جدید ایالات‌متحده، نه با مشاورانِ حائل و خردمند که با بله‌قربان‌گوهای مشوق و وفادار احاطه شده است. بسنت، سرمایه‌گذار باهوشی است و خوب می‌داند که رئیس‌جمهور اوکراین نمی‌تواند بی‌محابا برگه‌ای را امضا کند که صدها میلیارد دلار حقوق معدنی را بدون نظر وکلا، پارلمان یا مردمش واگذار می‌کند. وزیر خزانه‌داری واقف است که باید فرمان ترامپ را اجرا کند و مهم نیست که این فرمان تا‌چه‌حد ناپسند و نابخردانه باشد. کافی است لب تر کند تا غزه، خالی‌از‌سکنه و به کازینو مبدل شود. حالا هم داستان به همان نحو است؛ اخاذی از اوکراین، به بهانه آتش‌بس و در میانهٔ‌ جنگ.

   رئیس‌جمهور مصممِ ایالات‌متحده باید بداند که پوتین در تنگنا قرار گرفته، دست ضعیفی دارد و بهترین شرایط است که از این وضعیت به نفع کشور استفاده کند. همان‌طور که نشریه اکونومیست، هفته گذشته اشاره کرد، بیشتر دستاوردهای نظامی روسیه، در هفته‌های نخست جنگ حاصل شد. در آوریل 2022، پس از عقب‌نشینی روسیه از شمال اوکراین، 19.6 درصد از خاک اوکراین در اختیار روسیه بود و چیزی حدود 20 هزار نفر تلفات (کشته و زخمی) داشت. منابع انگلیسی تخمین می‌زنند که اکنون روسیه 19.2 درصد از اوکراین و حدود 800 هزار نفر تلفات دارد.

  بیش از نیمی از 7300 تانک روسیه منهدم شده‌اند و فقط 500 فقره از باقی‌مانده‌ها، قابلیت تعمیر و بازسازی دارند. بسیار محتمل است که روسیه تا ماه اوریل، موجودی تانک‌های T-80 خود را از دست بدهد. روسیه سال گذشته، دو برابرِ زرادخانه دو سال قبلش را از دست داد و در شرایطی قرار دارد که تخصیص مجدد منابع (از بخش‌ تولید) به بخش نظامی، به افزایش تورم منجر شده است. 

اگر این جنگ را به‌مثابه بازی پوکر در نظر بگیریم، پوتین "جفت دو" آورده و بلوف‌زنان به پایان بازی نزدیک می‌شود. ترامپ به‌جای این که بلوفِ پوتین را دریابد، می‌گوید: "کار تمام است. ما مغلوب خواهیم شد." او به‌جای مهار پوتین، بازی را به نفع او تقویت می‌کند.

  به جای این‌ که شرکای اروپایی‌اش را متحد کند، فشار نظامی بر پوتین را افزایش دهد و او را وادار به پذیرش شرایط کند، دقیقا برعکس عمل می‌کند او با امتناع از پیوستن به اروپا در قطعنامه محکومیت تجاوز روسیه به اوکراین و ایستادن در کنار امثال کره شمالی، ما را از متحدانمان در سازمان ملل جدا کرد و کارزاری دروغین برای مشروعیت‌زدایی از زلنسکی و تأیید پوتین به راه انداخت.

    ترامپ علاوه بر ادعای دروغینِ آغاز جنگ از سوی اوکراین، اعلام کرد  محبوبیت زلنسکی به 4 درصد رسیده است. این در حالی است که  محبوبیت او 57 درصد و 13 امتیاز از ترامپ بالاتر است. ترامپ، زلنسکی را "دیکتاتور" می‌نامد و معتقد است که باید تسلیم انتخابات شود؛ اما سر تعظیم در مقابل پوتین فرود می‌آورد؛ فردی که مهم‌ترین رقیب‌اش، الکسی ناوالنیِ ازادی‌خواه را به 28 سال زندان در جهنمِ قطب شمال محکوم کرد و شرایط را مهیا کرد که به‌طرز مشکوکی جانش را از دست بدهد.

    مواجهه ترامپ با رئیس‌جمهور اوکراین، نابجا و تحقیرآمیز است. ظاهراً زلنسکی چاره‌ای جز امضای قراردادی پوچ و ننگین و اعطای امتیاز معادن اوکراین ندارد. ترامپ سه یا چهار برابرِ مبلغی (120 میلیارد دلار) که ایالات‌متحده به اوکراین (در قالب کمک‌های مالی، نظامی و بشردوستانه) کمک کرده، طلب کرده است؛ کمک‌هایی که اوکراینی‌ها برای محافظت از غرب در برابر حکومت متجاوز روسیه به کار گرفته‌اند.

   شرم‌آور است. ترامپ می‌خواهد از تهاجم پوتین به اوکراین سود ببرد، اما هیچ مطالبه‌ای برای دریافت غرامت از پوتین  ندارد و تعهدی برای حمایت از کی‌یف نمی‌دهد. کاخ سفید به‌صراحت اعلام کرده است که"توافق اقتصادی با اوکراین، تضمینی برای کمک‌های نظامی آینده نیست و تعهد به کمک از سوی پرسنل آمریکایی منطقه نیز محسوب نمی‌شود."

    البته اشکالی ندارد که آمریکا پس از جنگ، در ازای کمک‌هایش، از اوکراین بخواهد که شرکت‌های آمریکایی به منابع طبیعیِ این کشور دسترسی داشته باشند. اما انجام این کار در شرایط فعلی، آن هم بدون هیچ تضمین امنیتی صحیح نیست. حتی "دن کورلئونه" هم از چنین درخواستی شرمنده می‌شود، اما به نظر می‌رسد که "دن‌ترامپ" مشکلی ندارد.

   ترامپ سیاست پوتین را اشتباه فهمیده است. فکر می‌کند پوتین به کمی توجه، همدلی، احساس امنیت و آغوش دوستانه نیاز دارد و پس از آن با صلحی که ترامپ پیوسته از آن دم می‌زند، موافقت خواهد کرد. مهملات و چرندیات محض! 

     "لئون آرون" (کارشناس سیاست روسیه و نویسنده کتاب تحسین‌شده "سوار بر ببر: روسیه پوتین و کارکردهای جنگ") می‌گفت: "پوتین به دنبال "صلح در اوکراین" نیست؛ او "پیروزی در اوکراین" را می‌خواهد. اگر در جنگ پیروز نشود، بسیار آسیب‌پذیر خواهد شد. دموکراسی‌های سرمایه‌داری حاضرند هر کاری برای صلح انجام دهند و خودکامه‌ای مثل پوتین، تن به هر کاری برای پیروزی می‌دهد. ما باید این معادله را برعکس کنیم. باید به پوتین نشان دهیم که غرب حاضر است به همان میزان که شرط‌بندی کرده، پا‌به‌پا بیاید و حتی از او جلو بزند. راهش این نیست که ملتی قهرمان را که برای حفظ اروپایی یکپارچه و آزاد می‌جنگد، خوار کنیم."

   ما باید از اوکراینی‌ها حمایت کنیم تا بتوانند به بهترین نحو ممکن توافق کنند. این توافق می‌تواند شامل آتش‌بس در شرایط کنونی باشد و کنترل عملیِ پوتین بر بخش‌هایی از شرق اوکراین را به رسمیت بشناسد تا مجالی موقت برای عضویت اوکراین در ناتو و لغو تحریم‌های غرب علیه روسیه فراهم شود. توافق تا زمانی برقرار می‌ماند که نیروهای نظامی‌ پوتین در خاک اوکراین نباشند. پوتین باید حضور نیروهای حافظ صلحِ اروپایی و ایجاد منطقه پروازممنوع بر فراز اوکراینِ آزاد و مستقل را بپذیرد. در این شرایط، تضمین عدم بازگشتِ ارتش پوتین در گرو پشتیبانی ایالات‌متحده است و روسیه نباید در روند پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپا دخالت کند.

    پافشاری ایالات‌متحده بر عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا ضروری است و کی‌یف در آستانه الحاق است. ای کاش اوکراین از منظر روس‌ها، دموکراسیِ اسلاویِ آزاد و کشوری بازارمحور و شکوفا باشد. دلم می‌خواهد مردم روسیه هر روز از خود بپرسند چرا هنوز در دیکتاتوری فاسد و اسلاویِ پوتین زندگی می‌کنیم؟ فکر می‌کنم جنگ هیچ‌گاه بر سر ممانعت از عضویت اوکراین در ناتو نبوده است. آنچه پوتین واقعاً از آن می‌ترسد، پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپا است.

   یکی از پژوهشگران روس در حوزه روابط بین‌الملل که گفتگویی محرمانه از مسکو با من داشت، می‌گفت: "دارودسته ترامپ از نظر پوتین به ماشین دلقک‌ها می‌مانند، ماشینی مملو از جاه‌طلب‌های تازه‌کار. آن‌ها برای پوتینِ زیرک و بدبین، لقمه چرب و سهلی هستند. هدف نهایی پوتین هم "ماگا" است که در روایت پوتین یعنی "عظمت را دوباره به روسیه بخشیدن."

   "هدف بلندمدت پوتین این است که افول هژمونی آمریکا را مدیریت کند تا ایالات متحده، فقط یکی از ابرقدرت‌های هم‌تراز باشد، صرفا بر نیمکره غربی تمرکز کند و نیروهای نظامی‌اش را از اروپا و آسیا خارج کند. پوتین ترامپ را ابزاری بی‌پروا برای مدیریتِ این افولِ اجتناب‌ناپذیر می‌بیند."

   آیا ترامپ و جمهوری‌خواهانِ طرفدار او، سرانجام این حقیقت را درخواهند یافت؟ شاید روزی دریابند، ولی دیگر خیلی دیر است.