باشگاه خبرنگاران: یک مقام سابق آمریکایی با هشدار به ریاض اعلام کرد اگر سعودی ها یک تانک به طرف قطر بفرستند در مدت چند روز هواپیماهای ایرانی و ترکیه ای و شاید روسی، در خاک قطر مستقر خواهند شد.
جیمز جفری معاون مشاور سابق امنیت ملی آمریکا و سفیر سابق این کشور در ترکیه و عراق، در مصاحبه با شبکه تلویزیونی الحره، هشدار داد با حرکت نخستین تانک عربستان سعودی به طرف قطر، جنگنده های ترکیه ای و ایرانی به پرواز درخواهند آمد و ممکن است ائتلاف خطرناک نظامی در منطقه شکل بگیرد.
وی درباره احتمال اقدام نظامی عربستان و امارات علیه قطر گفت: اگر عربستان برای دخالت نظامی در قطر تلاش کند، ممکن است زمینه دخالت گسترده نظامی از طرف ترکیه، ایران و روسیه در منطقه خلیج (فارس) فراهم شود. اگر سعودی ها یک دستگاه تانک به طرف مرزها بفرستند، هواپیماهای ایرانی و ترکیه و شاید روسی در خاک قطر مستقر خواهند شد.
جفری در پاسخ به سوالی درباره نقش طرف های خارجی در اوضاع سوریه، افزود: به اعتقاد من، شاهد کشمکش بر سر تقسیم نفوذ بین قدرت های خارجی تاثیرگذار در سوریه هستیم. من اطمینان ندارم که همه در دولت آمریکا از این مسئله آگاهی داشته باشند. افرادی هستند که همچنان خواهان تمرکز بر مبارزه با داعش هستند، اما به اعتقاد من این مسئله یک موضوع تاکتیکی است. سوال پیچیده تر مربوط به آینده سوریه و نقش ایران و روسیه در آن است. آمریکا باید به دنبال این مسئله باشد که چگونه می تواند پس از شکست داعش با توجه به حضور گسترده نیروهایی از ایران و روسیه، در این منطقه ایفای نقش کند.
وی در پاسخ به این سوال که چه طرفی در سوریه قوی تر است و می تواند روند تحولات را هدایت کند؟ خاطر نشان کرد اگر مجبور باشم یک طرف را انتخاب کنم، در حالی که ترجیح نمی دهم یک طرف را انتخاب کنم، باید بگویم که در صحنه سوریه و عراق قوی ترین طرف ایران است. اما همانطور که گفتم ترکیه هم ایفای نقش زیادی دارد و عربستان هم نقش غیرمستقیم برعهده دارد. آمریکا و روسیه قویترین نیروی نظامی را دارند. تاثیر و کارآیی نیروی هوایی روسیه را هم در حلب و دیگر مناطق برای نجات نظام بشار اسد مشاهده کردیم. آمریکا و روسیه توانایی های نظامی زیادی دارند، اما تاثیرگذاری سیاسی آنها مشخص و قوی نیست و این شرایط، اوضاع را پیچیده می کند.
در خاورمیانه، راه حل سیاسی که در سایه عملیات نظامی نباشد، وجود ندارد. تاریخ خاورمیانه پیش از جنگ جهانی دوم هم همینطور بوده است. برای آمریکا مسئله دخالت نظامی در خاورمیانه مانند ویتنام یا عراق مطرح نیست، بلکه ما می خواهیم شرایطی را ایجاد کنیم که گسترش نفوذ ایران در منطقه دشوار و پرهزینه باشد. ما تلاش می کنیم مانع از آن شویم که ایرانی ها بتوانند بخشی از خاک دیگر کشورها را تصرف کنند. این ماموریت با ماموریت نیروهای ما در زمان حمله به ویتنام و عراق متفاوت است. ما باید با استفاده از نیروهای محلی این ماموریت را اجرا کنیم. ما می توانیم این کار را برای ده سال ادامه دهیم. ما در افغانستان در دهه هشتاد و در عراق به مدت شش سال در حمایت از صدام، ضد ایرانی ها چنین کاری را صورت دادیم.
این دیپلمات بلندپایه آمریکایی درباره تعامل واشنگتن با بحران بین قطر با عربستان، امارات، بحرین و مصر گفت: در جهان واقعی سیاسی، کشمکش بین قطر و حامیانش با عربستان و امارات دور شدن از تعهدی است که همه کشورهای منطقه با آن موافقت کردند. دونالد ترامپ برای مبارزه با تروریسم اسلامی و توسعه طلبی ایران به ریاض رفت. اشتباه در اینجا از سعودی ها و اماراتی هاست، زیرا دست به چنین اقدامی زدند و آمریکا را به این مسئله کشاندند. ترامپ با حمایت از عربستان به عنوان رهبر خاورمیانه، شاید این مسئله را تشویق کرده باشد. هر کسی خاورمیانه را بشناسد می داند که ترکیه، عراق، کویت، عمان و دیگر کشورها چنین چیزی را نمی پذیرند. اگر به بخشی از خواسته ها از قطر نگاه کنید مانند لزوم پایبندی قطر به تحریم ها ضد گروه های تروریستی مانند حماس و حزب الله و اجرای همه تحریم های آمریکا ضد ایران، طرح این قبیل خواسته ها، تلاش رسوا شده ای برای به دست آوردن حمایت دونالد ترامپ است. سعودی ها و اماراتی ها می خواهند به این شیوه به ترامپ بگویند که همان خواسته های او را پیگیری می کنند. ما خودمان هم چنین خواسته هایی را از قطر مطرح نکرده ایم. به اعتقاد من، رکس تیلرسون وزیر امور خارجه و جیمز متیس وزیر دفاع آمریکا به تلاش برای فرونشاندن این بحران ادامه خواهند داد. فکر نمی کنم قطر در برابر این خواسته ها تسلیم شود. به اعتقاد من این کشمکش در منطقه ادامه پیدا خواهد کرد.
جیمز جفری در پاسخ به این سوال که آیا ترامپ به عربستان برای این اقدام علیه قطر چراغ سبز نشان داده بود؟ افزود: بدون شک سعودی ها به ترامپ نگفته بودند که قصد دارند جنگ دیپلماتیک و اقتصادی ضد قطر به راه بیاندازند تا دوحه را به پذیرفتن فهرست خواسته هایشان وادار کنند و انتظار دارند که ترامپ از آنها حمایت کند. سعودی ها در بعضی از مذاکرات گفته بودند که قطر مشکل آفرین است و نگران اقدامات این کشور هستند. شاید ترامپ این مسئله را به هیچ کسی نگفته است. شاید این گونه تصور شد که سعودی ها سالهاست چنین دیدگاهی دارند و اختلاف بین دو پادشاهی وهابی وجود دارد. اما آنچه رخ داد بسیار خطرناک است و به اعتقاد من، سعودی ها تاثیر منفی بر نظر ترامپ گذاشتند. به همین علت شاهد آن هستیم که پیام های متفاوتی از طرف واشنگتن می رسد. ترامپ دیدگاه خاص خود را دارد و تیلرسون و متیس باید این مشکل را حل کنند. اگر سعودی ها یک تانک به طرف مرزها بفرستند در مدت چند روز هواپیماهای ایرانی و ترکیه ای و شاید روسی در خاک قطر مستقر خواهند شد. بنابراین در نتیجه این موضع ریاض ممکن است ائتلاف نظامی خطرناکی در خاورمیانه شکل بگیرد که ما خواهان آن نیستیم.
