به گزارش
خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا)، در دعای روز پنجم ماه مبارک رمضان میخوانیم: اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنَ الْمُسْتَغْفِرِینَ وَ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنْ عِبَادِکَ الصَّالِحِینَ الْقَانِتِینَ وَ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنْ أَوْلِیَائِکَ الْمُقَرَّبِینَ بِرَأْفَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین:خدایا مرا در این روز از توبهکنندگان و استغفار کنندگان، قرار ده و از بندگان صالح مطیع خود، مقرر فرما و هم در این روز مرا از دوستان مقرب درگاه خود قرار ده، به حق لطف و رأفتت، اى مهربانترین مهربانان عالم.
جایگاه استغفار در حیات دینیآیتالله گرامی در تفسیر فراز «اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنَ الْمُسْتَغْفِرِینَ» میگوید: راز عظمت توبه، از نظر اسلام و این که توبه کنندگان در آیه 222 سوره بقره محبوب خدا عنوان شدهاند را به وجود آمدن انقلاب روحى به وسیله توبه میداند.
استغفار مفهومی والا در منظومه حیات دینی است، امام علی(ع) آن را «درجه علیین» (نهج البلاغه/ حکمت 417) عنوان کرده است. مولای متقیان دو شرط برای استغفار بیان کرده است، اول «توبه، آن وقت توبه است که این گوشتهایی را که در حرام رویانیدهای، آب کنی. اینها گوشت انسان نیست» و «شرط دوم قبول توبه این است که حقوق الهی را ادا کنی».
در حدیثی از امام صادق(ع) در این خصوص میخوانیم: إذَا أکثَرَ العَبدُ مِنَ الاستِغفار رُفِعَت صَحیفَتُهُ وَ هیَ تَتَلَالَأُ: هر گاه بنده فراوان استغفار کند، نامه عملش در حالی بالا رود که میدرخشد. از این رو استغفار به کمال در حیات دینی منجر میشود.
آیتالله مجتهدی در خصوص استغفار میگوید که اینکار فقط زبانی نیست که به زبان بگوییم خداوندا مرا ببخش که توبه و استغفار بسیار ثواب دارد و از خداوند بخواهیم که فکر گناه و لذت از آن را به دل ما نیندازد که فکر گناه انسان را به تباهی میکشاند و از خداوند بخواهیم قلب ما را به سمت استغفار ببرد که این حال انسان را به خیر و خوبی میبرد.
ارتباط استغفار و فرمانبرداری، تقرب الهیدر فراز بعدی دعای این روز از خدا میخواهیم که از «قانتین» باشیم. قانت در معنای لغوی «فرمانبرنده»، «متواضع» و «نمازخوان» است. با توجه به معنای لغوی میتوان میان استغفار و فرمانبرداری ارتباطی یافت. فردی که استغفار میکند باید پس از آن به فرمانهای الهی بازگشته و اطاعت کند.
بدون خضوع و فرمانبرداری از خداوند استغفار معنایی نخواهد داشت. آیتالله گرامی در تفسیر این فراز از دعای امروز میگوید: قنوت گاهی به معنای مطلق خضوع و خشوع در خانه خداست؛ ما در این فقره از دعا میخواهیم که خدایا من در این ماه از بندگان صالحی باشم که خضوع و خشوع در برابر تو دارند.
فراز پایانی به نوعی نتیجه استغفار و تواضع است. با استغفار و تواضع در برابر خداوند است که میتوان به طلب تقرب به خداوند پرداخت. خداوند انسان را به تقرب الهی میخواند و در آیه «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ وَجَاهِدُوا فِی سَبِیلِهِ لَعَلَّکُمْ: ای کسانی که ایمان آوردهاید پرهیزگاری پیشه کنید و وسیلهای برای تقرب به خدا انتخاب نمائید و در راه او جهاد کنید باشد که رستگار شوید». (مائده،35)