جنگ با مفاسداقتصادی با چاشنی صراحت در «قاتل‌اهلی»

نکته دیگر اینکه کیمیایی هیچ‌گاه در آثارش چه قبل و چه بعد از انقلاب به گرایشات دینی اشاراتی مستقیم نداشته است اما در «قاتل اهلی» ما به‌وفور المان‌های دینی و انقلابی را در فیلم می‌بینیم؛ این امر هم برای به‌دست آوردن منافع خاص مادی نیست چون سینماگری نظیر کیمیایی به این قبیل اهرم‌ها نیازی ندارد بلکه نیاز فیلم‌نامه سبب شده که فیلم‌ساز اشاراتی مستقیم و غیرمستقیم به اسلام و انقلاب داشته باشد.

نکته جالب در قاتل اهلی به استفاده کارگردان از آیات قرآن مربوط می‌شود، چون کیمیایی در بخش ابتدایی فیلمش دو آیه را به صورت مستقیم ذکر می‌کند. درباره داستان فیلم هم باید گفت فیلم روایتگر زندگی رزمنده‌ای است که جبهه جنگ خود را در این روزها در حوزه اقتصاد یافته است و می‌خواهد به هر طریق ممکن با مفاسد اقتصادی مبارزه کند. نکته جالب اینکه برای این خواسته نیز نقدهای بسیار تندی به مسئولان دولتی دارد. این نقدها به اندازه‌ای تند و صریح است که در اکران عمومی شاید دچار سانسور شود.

نکته دیگر اختلاف نظر کیمیایی با تهیه‌کننده مربوط می‌شود که حواشی بسیاری در دو ماه گذشته ایجاد کرده است؛ تهیه‌کننده فیلم، قوچانی لشکری معتقد است می‌باید 15 دقیقه فیلم که شامل صحنه‌هایی از بازی فولاد کیمیایی، فرزند فیلم‌ساز است باید حذف شود اما کارگردان به‌شدت با این خواسته مخالف است؛ شاید درباره درست و یا غلط بودن این دو نظر نمی‌توان به شکل منصفانه‌‌ای اظهارنظر کرد اما همین اندازه می‌توان گفت که دیدگاه تهیه‌کننده به لحاظ جذابیت سینمایی به واقعیت نزدیکتر است، زیرا پرداختن به شخصیت فولاد در این فیلم تا به این اندازه نیاز نبود و فیلم‌نامه چنین امری را طلب نمی‌کرد.

یکی از صحنه‌های بسیار زیبا که در کمتر فیلمی شاهد آن هستیم به صحنه نماز خواندن پرویز پرستوی مربوط می‌شود؛ در این صحنه کارگردان فضا و موقعیتی را در کارش ترسیم کرده است، ایستادن پرستوی مقابل علم امام حسین(ع) خود تصویرگر عشقی است که فیلم‌ساز به اباعبدالله الحسین(ع) دارد و در ضمن نوحه‌سرایی خفیفی که در هنگام نماز پرستوی در فیلم وجود دارد دل و قلب تماشاگر را می‌لرزاند.

«قاتل اهلی» جدا از توجهات دینی و قرآنی، اشاراتی زیبا هم به دفاع مقدس دارد؛ چون از دیالوگ‌های فیلم کاملا مشخص است پرستوی زمان جنگ در جبهه بوده و از شهدا می‌گوید اما گفتارش تنها به شهدا و جنگ با عراق خلاصه نمی‌شود؛ جنگ اقتصادی را هم به‌نوعی هم‌تراز هشت سال دفاع مقدس می‌داند؛ زیرا در این نبرد عده‌ای با پولشویی می‌خواهند جان و ثمره وجود ملت را به یغما ببرند.

در تحلیل فنی فیلم باید چند نکته اشاره کرد؛ در قدم نخست به بازیگری باید اشاره کرد؛ پرویز پرستوی در این فیلم بازی خیره‌کننده‌ای از خود ارائه کرده است؛ همان‌گونه که امیر جدیدی چنین امتیازی را در بازگشت دارد. حتی باید گفت که اگر سال‌ها پیش، «جدیدی» در سینما مشغول بود، حداقل در چهار فیلم مسعود کیمیایی حضور می‌داشت، چون جنس بازی وی به‌شدت با کارهای کیمیایی همخوان است اما متاسفانه در این فیلم فولاد کیمیایی به هیچ‌وجه نقش و بازی دوست‌داشتنی ندارد؛ برای همین به این بازیگر بااستعداد توصیه می‌شود که تا مدتی در فیلم‌های پدرش بازی نکند چون به‌نوعی توانایی خود را زیر سوال می‌برد.

فیلم‌نامه و کارگردانی در قاتل اهلی استانداردهای بالای سینمایی را داراست اما مطمئنا فیلم نیازمند تدوین بهتری است؛ اتفاقی که تهیه‌کننده فیلم قول داده در اکران عمومی فیلم لحاظ شود.