به گزارش
خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدداوود محمدی، پژوهشگر جامعه المصطفی العالمیه، در برنامه "گفت‌وگوی فرهنگی" رادیو گفت‌وگو، با اظهار به اینکه امام موسی کاظم(ع) در زمان خودشان سازوکار حکومت اسلامی را تشکیل داده بودند، گفت: این کار باعث شد تا جرقه‌های تشکیل حکومت اسلامی در مقابل حکومت جور و ظلم در زمان ائمه اطهار زده شود و مردم کم کم به فکر این باشند که به طرف ائمه روی بیاورند و افشاگری عملی از طریق سازوکار حکومتی بود و این به نوبه خودش ابداع جدیدی بود.
برنامه "گفت‌وگوی فرهنگی" با موضوع ویژه برنامه شهادت امام موسی کاظم (ع) و با حضور آیت الله مرتضی امیری وحید و حجت‌الاسلام والمسلمین محمدداوود محمدی پژوهشگر به روی آنتن رفت.
آیت‌الله مرتضی امیری‌وحید در ابتدا به اصل معرفت و شناخت امام پرداخت و معرفت به امامت و ولایت اهل بیت را شرط اصلی سیر و سلوک شیعیان در این مسیر دانست و گفت: معرفت امام به معنای درک است، در جایی داریم که راوی خدمت امام ششم (ع) آمد و گفت یا ابن رسول الله، کلام و فرمایش پیامبر که فرمود کسی که بمیرد و امام زمان خودش را نشناسد مانند کسی است که در زمان جاهلیت از بین رفته است، آیا ایشان این طور فرموده‌اند؟ حضرت می‌فرمایند، بله. راوی می‌پرسد، کدام جاهل؟ ایشان پاسخ می‌دهند، پدرم امام محمد باقر فرمودند ای پسرم اگر مقام و منزلت شیعیان ما را بخواهی بشناسی ببین اولا تا چه مقدار با کلام ما آشنایی دارند و چه مقدار معرفت به ما دارند. سپس حضرت معرفت را درک کردن معنا کردند.
در ادامه محمدی امروزه با اظهار به اینکه بحث معرفت مخصوصا در علوم انسانی اهمیت پیدا کرده است، بیان داشت: در علوم انسانی زمانی که بحث معرفت شناسی مطرح می شود، در فلسفه خودش را نشان می‌دهد و مطرح می‌شود. در علوم انسانی بیان می‌شود که اگر بخواهیم به هدفی برسیم و این علم یا فرد می‌خواهد ما را به هدفی برساند، ابتدائا باید شناخت داشته باشیم و بدانیم که بسترهای اولیه مبانی و اصول و ویژگی‌ها کجاست و هدف نهایی چیست و ابزاری که ما را از این مبانی به آن هدف می‌رساند، این ابزار چه نوع ابزاری است. پس هم شناخت مبدا است و هم شناخت وسیله است و هم شناخت هدف است.
وی شناخت شناسی امام و ولایت را از ابعاد مهم ویژگی های امامت و ولایت دانست و افزود: اگر ما بدانیم چیستی و چگونگی و چرایی این معرفت را، به راحتی می‌توانیم خودمان و اعمال و رفتار و افکار خودمان را با مسیر ولایت هماهنگ کنیم چون مبدا و وسایل و هدف را شناخته‌ایم.
پژوهشگر جامعه المصطفی العالمیه در خصوص چگونگی معرفی مسیر ولایت توسط امام موسی کاظم (ع) به شیعیان خود، گفت: این امام همام در راستای اهداف سایر ائمه و در امتداد خط ولایت و امامت در هر لحظه‌ای از زندگانی خودش چه زمانی که در زندان بودند و چه زمانی که در بیرون زندان و در بین مردم بودند و چه در جاهایی که بحث‌های مناظره و مباحثه اتفاق می‌افتاد یا در هر شرایط فرهنگی و یا شرایط اجتماعی که بود، به طریقی مسیر ولایت و امامت را مشخص می‌کردند.
وی با ذکر مثالی از چگونگی معرفی مسیر ولایت توسط امام موسی کاظم (ع) گفت: وقتی که هارون الرشید می‌خواهد حکومت خودش را مشروعیت بدهد از طریق عباس، عموی پیامبر به دنبال اثبات انتساب خود به پیامبر است. در کنار قبر پیامبر در مدینه می‌آید و صدا می‌زند ای پسر عمو و خودش را به پیامبر وصل می‌کند و امام موسی کاظم که در آن جمع بودند، پیامبر را خطاب می‌کنند ای پدرم و قرابت خودش را به پیامبر نزدیکتر می‌کند و این برتری را مشخص می‌کند.
محمدی ادامه داد: ایشان شیعیان را نهی می‌کند و از حکومت طاغوتی که بر مبنای ظلم است، برحذر می‌دارد، هرچند که شعار این حکومت بر مبنای انتقام است و می‌گوید ما رضایت را برای اهل بیت می‌آوریم و منتسب به حکومت پیامبر هستیم، اما در عمل رفتاری مخالف شعار خودش بیان می‌کند، لذا امام همام هم شیعیان را در مشارکت حکومت نهی می‌کند.
امیری‌وحید با بیان اینکه امام موسی کاظم(ع) معرفت را به چهار قسمت تقسیم کرده‌اند، عنوان کرد: خداشناسی، خودشناسی، هدف شناسی و جرم شناسی. البته این روایت مهم از امام ششم نقل شده است.
وی دوران امامت ائمه را به سه قسمت تقسیم کرد و بیان داشت: دوران امامت چهار امام اول، دوران امامت چهار امام دوم، دورن امامت چهار امام سوم. در دوران امامت چهار امام اول، ائمه با مشکلات زیادی مواجه شدند به طوریکه حتی غدیرخم را نه اینکه فراموش کنند، بلکه نادیده گرفتند. این دوران بسیار دوران تاریکی بود حتی قبر حضرت علی (ع) تا دوران امام ششم مخفی بوده است.
امیری‌وحید به دوران امامت چهار امام دوم اشاره کرد و گفت: در این دوران مقداری زمینه برای تبلیغ و ترویج دینی آماده شد و این نیز بر اثر انقراض بنی امیه و روی کار آمدن خلفای عباسی بود.
محمدی خاطر نشان شد: فضای سیاسی اجتماعی و تبلیغی امام موسی کاظم در فضای اختناق بود و مردم و اجتماع به راحتی با امام عصر خودشان تعامل نداشتند و شیوه ارتباط به نوع دیگری بود.
وی مهمترین رسالت امام موسی کاظم(ع) را بعد از تبلیغ و هدایت به خداوند متعال، تشکیل حکومت ذکر کرد و تصریح نمود: ایشان سعی داشتند، مبانی و بسترهای اولیه حکومت اسلامی را تعریف کنند و به مردم بشناسانند و حکومت ظالم زمان خودشان را به مردم معرفی کنند که مسیر این حکومت، اشتباه است و باید بر مبنای اهل بیت باشد.
محمدی ادامه داد: یکی از مهمترین کارهای ایشان تشکیل سازمانی با عنوان وکالت بود. هرچند برخی می‌گویند پیشینه این سازمان به امام ششم برمی‌گردد اما بنا، حرکت و سازوکارهای اصلی آن در زمان امام موسی کاظم(ع) اتفاق افتاد و رسما این سازمان شکل گرفت و در حجاز و یمن و حتی در خراسان و مصر شروع به فعالیت کرد. این سازمان بحث اقتصادی، سیاسی، اداری حکومت را پیگیری می‌کرد.
این پژوهشگر جامعه المصطفی العالمیه با اظهار به اینکه امام موسی کاظم(ع) در زمان خودشان سازوکار حکومت اسلامی را تشکیل داده بودند، تصریح کرد: این کار باعث شد تا جرقه‌های تشکیل حکومت اسلامی در مقابل حکومت جور و ظلم در زمان ائمه اطهار زده شود و مردم کم کم به فکر این باشند که به طرف ائمه روی بیاورند و افشاگری عملی از طریق سازوکار حکومتی بود و این به نوبه خودش ابداع جدیدی بود.
امیری‌وحید در خاتمه به روش تبلیغ امام موسی کاظم اشاره داشت و گفت: روش تبلیغی ایشان متفاوت بود و به ظرفیت افراد هم توجه می کردند، گاهی اوقات نسبت به وکلای خودشان قضیه را جدی می گرفتند و یا به صورت زبانی اشاره و نهی می کردند. تبلیغ ایشان یا در قالب بیان بود یا ارشاد ایشان در قالب نامه ها بود و بنا به افراد، این کیفیت تبلیغ، متفاوت بود.
شایان ذکر است؛ برنامه «گفت‌وگوی فرهنگی» شب ها از شنبه تا چهارشنبه ساعت 20 از شبکه رادیویی گفت‌وگو پخش می شود و علاقه مندان می‌توانند برای دریافت فایل صوتی برنامه به سایت رادیو گفت‌وگو مراجعه کنند.
