آخرین بررسی‌ها از میزان باروری در کشور نشان می‌دهد که میزان باروری در استان‌های گیلان و مازندران، ١,٣، در تهران و البرز، ١.٤ و در استان اصفهان ١.٥ بود، در مقابل میزان باروری در استان‌های سیستان‌وبلوچستان و هرمزگان بالاتر از ٣ بود.
به گزارش ، شهروند نوشت: نتیجه این بررسی نشان داد در استان‌هایی که امکانات بیشتری دارند، میزان باروری کمتر است. از آن‌سو، میزان باروری مادران باسواد، کمتر از 1.5 و در مادران بی‌سواد در حدود 3 است. همچنین میزان باروری خانوارهایی که از توانایی مالی بالاتری برخوردارند، در حدود 1.4 است. به گفته معاون مرکز آمار ایران، نتایج این آمار که مربوط به سال ٩٠ است، نشان می‌دهد که مسأله اقتصادی تنها مشکل موجود بر سر میزان باروری در کشور نیست و «لازم است در زمینه فرهنگ‌سازی اقدامات بیشتری انجام شود.» براساس اعلام علیرضا زاهدیان، در آن سال، میزان باروری در کشور ١.٨ بود.
میزگرد جمعیتی ایران، با حضور معاون مرکز آمار ایران و استاد جمعیت‌شناسی دانشگاه تهران و رئیس انجمن جمعیت‌شناسی ایران و تعدادی دیگر از کارشناسان برگزار شد. زاهدیان به‌عنوان یکی از سخنران‌های این نشست، با اعلام نتایج این بررسی، نسبت به خبرهایی که در برخی رسانه‌ها منتشر شده و تأکید می‌کند که «نرخ باروری در سال‌های آینده صفر می‌شود» انتقاد کرد: «لازم است توجه داشت که نرخ باروری هیچ‌گاه صفر نمی‌شود، مگر این‌که همه مادران یک کشور عقیم شوند و این اتفاقی است که هیچ‌گاه نخواهد افتاد، اما احتمال صفرشدن نرخ رشد جمعیت وجود دارد و این اتفاق در برخی کشورها رخ داده است.
از این‌رو، این دو از یکدیگر متفاوتند و لازم است رسانه‌ها به آن توجه داشته باشند تا اشتباه صورت نگیرد.» او در ادامه به تشریح وضع نرخ باروری در کشور پرداخت و گفت: «مرکز آمار ایران طی چند سناریو، پیش‌بینی‌هایی را در این زمینه انجام داده است. براساس سناریوی اول، نرخ باروری در‌سال 1390 در حدود 1.8 بوده و در صورت ادامه‌یافتن همین نرخ، به احتمال بسیار زیاد، نرخ رشد جمعیت کشور بین سال‌های 1425 تا 1430 صفر می‌شود. براساس سناریوی دوم، اگر نرخ باروری به 5/2 فرزند برسد، تا افق سال‌های یادشده، نرخ رشد جمعیت در حدود 0.6 خواهد بود، اما نتایج سرشماری سال 1395 نشان داد که به‌طور متوسط، سالانه در حدود 955000نفر به جمعیت کشور اضافه شده و این تعداد تا حدودی از نگرانی‌ها کاست.
براین اساس، می‌توانیم بگوییم که پیش‌بینی سطح پایین نرخ باروری اتفاق نیفتاده است.» معاون مرکز آمار ایران به نگرانی‌های مطرح‌شده در حوزه جمعیت کشور اشاره کرد: «درحال حاضر و به‌طور کلی، جمعیت کشور از وضع مطلوبی برخوردار بوده و از نظر کمیت، نگرانی خاصی وجود ندارد و اگر نگرانی‌هایی هم احساس شود، مربوط به آینده است. ما توانستیم در‌سال 1394 به یک‌میلیون و٥٧٠هزار تولد برسیم که این رقم بالایی است. البته در‌سال 1395 شاهد اندکی کاهش بودیم و این رقم به یک‌میلیون و٥٣٠هزار نفر رسید.» او ادامه داد: «بخشی از این تعداد موالید بالا به متولدان دهه سال‌های 1360 تا 1365 مربوط می‌شود که درحال عبور از سن باروری هستند. »
زاهدیان با بیان این‌که به سیاست‌های شتابزده جمعیتی نیازی نداریم، ادامه داد: «ابتدا لازم است از پتانسیل عظیم جوانان که به حد کافی هستند، استفاده کنیم و توجه داشته باشیم که میل به فرزندآوری در بین جوانان وجود دارد.» معاون مرکز آمار ایران در ادامه درباره علت کاهش نرخ رشد جمعیت که در این نشست مطرح شد، توضیح داد: «متغیرهای مختلفی در کاهش نرخ رشد جمعیت موثر بوده‌اند. شرایط اقتصادی موجب شد تا جوانان دیرتر ازدواج کنند و اگر ازدواج می‌کنند، فرزند اول را با تأخیر بیاورند و بین فرزندان نیز فاصله بیشتری بگذارند. همچنین تحولات فرهنگ و سیاست‌های جمعیتی گذشته مواردی هستند که باعث شدند میزان باروری در کشور کاهش پیدا کند، اما در این برهه که به دنبال افزایش باروری هستیم، فقط تغییر سیاست‌ها را داریم و فرهنگمان همان فرهنگ تغییرنیافته سال‌های اخیر است.»
15درصد دهه شصتی‌ها ازدواج نمی‌کنند
به گزارش مهر، محمدجلال عباسی شوازی، استاد جمعیت‌شناسی دانشگاه تهران و رئیس انجمن جمعیت‌شناسی ایران یکی دیگر از شرکت‌کنندگان در این میزگرد بود: «او به مطالعه‌ای که اخیرا انجام شده و نشان داده که چهار‌درصد خانواده‌ها بدون فرزند هستند، اشاره کرد: «براساس مطالعه‌ای که اخیرا انجام داده‌ایم، افراد بدون فرزند، در گذشته در حدود 4درصد بوده‌اند که از این رقم، 3درصد به نازایی طبیعی و یک‌درصد نیز به افراد ازدواج‌نکرده مربوط بوده است، اما در سال‌های اخیر، سهم مربوط به افراد هرگز ازدواج نکرده به حدود ٦درصد و سهم مربوط به نازایی طبیعی نیز به 4درصد رسیده است. از این‌رو، درحال حاضر حدود 10درصد زنان نسل 1350 که فرزندآوری آنها تکمیل شده، بدون فرزند هستند که در بین آنها، روند افزایشی سهم ازدواج‌نکرده‌ها مهم است. همچنین پیش‌بینی می‌شود در نسلی که در حدود سال 1360 به دنیا آمده‌اند، آمار کسانی که ازدواج نمی‌کنند، به حدود 15درصد افزایش یابد.»
