به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، نرم‌افزار جامع‌الاحادیث، دارای چندین قسمت مهم از قبیل نمایش، جست و جو، کتب مرتبط، آیات در کتب و حدیث است. سیدمجید نبوی دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث در یادداشتی که برای ایکنا ارسال کرده، به تشریح نحوه استفاده از این نرم‌افزار حدیثی و امکانات ویژه آن می‌پردازد.![]()
نرم‌افزار جامع‌الاحادیث 3.5 از بهترین نرم افزارهای حدیثی است که موسسه نور آن را تولید کرده است. این نرم‌افزار ترکیبی از چند نرم افزار، از جمله جامع الاحادیث 2.5 و گنجینه روایات نور می‌باشد. این نرم‌افزار شامل چند بخش از قبیل 1-نمایش 2- جست و جو 3- کتب مرتبط 4- آیات در کتب 5- حدیث می‌باشد که به معرفی هر بخش پرداخته میشود.
1-نمایشدر بخش نمایش 427 عنوان کتاب وجود دارد که از جمله مهمترین کتابهای حدیثی میتوان به الکافی با دو چاپ و تهذیب، استبصار، من لا یحضره الفقیه، امالی شیخ صدوق، امالی شیخ مفید، امالی شیخ طوسی،امالی سید مرتضی بحارالانوار، وافی، وسائل الشیعه، الغیبه شیخ طوسی، مصباح کفعمی و غیره اشاره کرد که برخی از کتابهای این نرم‌افزار ترجمه هم دارند.
2- جست و جودر بخش جست و جو میتوان به دو شکل ساده یا پیشرفته جست و جو نمود. همچنین میتوان دامنه جست و جو را محدود کرد و حتی در یک کتاب خاص جست و جو نمود. یکی از مهمترین قابلیتهای جست و جو در نرم افزارهای نور مخصوصا جامع الاحادیث، جست و جوی ریشه کلمه است که به توضیح آن می‌پردازیم
جست و جوی ریشه کلمه در نرم افزارهای نور برای اینکه بدانیم مشتقات یک کلمه (مثلا خوف -یخاف تخاف تخف یخافون و غیره) چند بار در یک کتاب حدیثی آمده است میتوانیم از روش #ریشه کلمه# در نرم افزارهای نور استفاده کنیم، در نرم جامع الاحادیث نسخه 3 به بعد و در جامع التفاسیر نسخه 2.5 این قابلیت وجود دارد. کاربرد و فایده این #ریشه کلمه# این است که
اگر خواستیم راجع به یک موضوعی برای مثالتقوا در صحیفه سجادیه، مقاله بنویسیم، با این روش همه مواردی که مشتقات «وقی» در صحیفه سجادیه به کار رفته را در سریعترین زمان و به راحتی به دست می‌آوریم و دیگر نیازی نیست که همه صحیفه سجادیه را، از ابتدا تا انتها مطالعه کنیم. لازم به ذکر است که این جست و جو باید در بخش جست و جوی ساده انجام شود و قبل و بعد ریشه کلمه باید هشتک # قرار دهد. مانند #ربب # یا #وقی#
از دیگر فواید ریشه کلمه این است که اگر کسی بخواهد مفهوم یک واژه را در یک کتاب بررسی کند و با یک کتاب دیگر مثلا قرآن، مقایسه کند مانند کارهای ایزوتسو که شبکه معنایی است می‌تواند از این روش استفاده کند. و یا اگر کسی خواست فرهنگ لغت نهج البلاغه یا صحیفه یا غیره را بنویسد، این روش بسیار مفید می‌باشد همچنین اگر کسی خواست که همه روایت هایی را که مثلا یک اصطلاح خاص را بیان کرده اند، بداند، مفید است برای مثال اگر کسی بخواهد مفهوم نسخ را در روایات به طور دقیق بررسی کند این روش بسیار مناسب می‌باشد.
3- کتب مرتبطدر بخش کتب مرتبط، تصویر نرم‌افزار به دو بخش تقسیم میشود در نیمه بالا کتابها وجود دارند و در بخش پایین شرح ها و ترجمه ها و کتابهای مرتبط به نمایش در می‌آید که کاربر می‌تواند ترجمه ها و شرحهای کتابهای حدیثی را به راحتی رویت نماید.
4- آیات در کتبدر این بخش، قرآن با قابلیت جست و جوی آیه مورد نظر وجود دارد. در احادیث گاهی اهل بیت علیهم السلام از آیات استفاده می‌کنند برای مخاطب مشخص میشود که در چه کتاب حدیثیای چه آیهای استفاده شده است.
5- حدیثبخش حدیث، دو قسمت دارد. قسمت اول، مشابهیابى روایات است. که با انتخاب هر حدیث از پنجره سمت راست، احادیث مشابه آن بهصورت خودکار شناسایى شده و به همراه آدرس، سند و درصد شباهت در پنجرهى سمت چپ نمایش داده مىشود.
قسمت دوم، بازسازى اسناد است که در این قسمت، اسنادى که در اصل کتاب بهصورت سند عادى نبوده و مشتمل بر تحویل، تعلیق، بهذا الاسناد و موارد مشابه بودهاند، با عنوان اسناد بازسازى شده در کنار اسناد اصل کتاب نمایش داده مىشوند.
نکته قابل توجه دیگر این است که بسیاری از کتابها در این نرم‌افزار اعراب دارند. همچنین کتابهای لغت زیادی مانند العین، لسان العرب، التحقیق، فرهنگ ابجدی و غیره در این نرم‌افزار قرار داده شده است که به پژوهشهای حدیثی لغوی کمک شایانی می‌کند.
نرم‌افزار جامع الاحادیث در این سایت قرار داده شده است و کتابهای این نرم‌افزار با قابلیت جست و جو و کپی قسمت موردنظر، در این سایت وجود دارد.کاربرانی که به نرم‌افزار دسترسی ندارند می‌توانند از طریق نشانی http://www.noorhadith.ir/ از کتابهای این نرم‌افزار استفاده کنند.