اهمیّت انتخاب افراد
از مسائل مهم کسانی است که بخواهند خدمتی بکنند، مجله ای بیرون بدهند یا روزنامه ای بنویسند. اولین مسأله آنها این است که افراد انتخاب کنند، اولین مسأله آنها انتخاب افراد است، چون افراد اگر چنانچه اشخاصی منحرف باشند، بدون این که شما توجه داشته باشید، یک وقت متوجه می شوید که انحراف پیدا شده است چون اشخاصند که می توانند انسان را به دامان آمریکا و یا به دامان شوروی بکشانند.
ملتی که برای این که از زیر این سلطه ها خارج شود آنقدر مجاهده کرده است، آنقدر جوان داده است، آنقدر زحمت کشیده است، یک وقت می بینید راه مجله، راه مطبوعات، راه رادیو تلویزیون، نطق ها و همه آن چیزهایی که الآن هست، به واسطه ورود اشخاصی که خلاف آن چیزی که مسیر ملت است، عمل می کنند، منحرف شده و شما بعدا متوجه آن می شوید. این از مسائل مهمی است که توجه به او لازم است و اغماض از آن جایز نیست.(1)
ارزیابی سوابق و افکار اشخاص
اشخاصی که اداره می کنند یک جایی را باید از اول ارزیابی شود که این اشخاص چکاره بوده اند، سوابقشان چیست و تحصیلاتشان در کجا بوده، چه رویه ای در تحصیلات داشته اند و بعد از انقلاب چه وضعیتی داشته اند، قبلاً چه وضعیتی داشته اند، افکارشان قبلاً چه بوده.
اگر کسی افکارش منحرف بوده و حالا بیاید ادعا بکند که من برگشته ام، ما باید قبول کنیم، اما نباید او را مجله نویس کنیم، این دو، با هم فرق دارد. بسیاری از اشخاص هستند که می آیند و می گویند ما توبه کردیم، البته توبه آنها قبول است لکن نمی شود آنها را سر کاری گذاشت که آن کار اهمیت دارد، برای این که ما نمی دانیم این شخص به حسب واقع توبه کرده است یا می خواهد با کلمه توبه ما را بازی دهد. ما قبول می کنیم که در جامعه مسلمین مثل سایر مسلمانان با او عمل کنیم، اما نباید رادیو تلویزیون را به دست او بدهیم و یا او را در رادیو تلویزیون راه دهیم و یا مجله ای که برای تربیت افراد و برای ترویج مسیر اسلامی ملت است، به دست او بدهیم و یا نوشته هایش را به دست او بسپاریم.
ما نباید خوش باور باشیم، خیلی از اشخاص هستند که تمام حرف هایشان حرف های اسلام است، تمام حرف هایشان حرف های نهج البلاغه است، تمام حرف هایشان حرفهای قرآن است، لکن مسیرشان این نیست. اشخاصی هستند که این راه را پیش گرفتند برای این که خودشان را در جامعه جا بزنند و آن مقصدی را که دارند عمل کنند.(2)
استفاده از نویسنده های متعهد اسلامی و انسانی
مملکت اسلامی محتوایش باید اسلامی باشد. شما هم که مجله می نویسید می توانید خدمت کنید، جوان ها را برومند کنید با مقالاتتان، مقالات صحیحتان، دنبال این باشید که از نویسنده های متعهد اسلامی و انسانی نیرو بگیرید، مقالات صحیح بنویسید، درد و دوایش را بنویسید همه چیز را انتقاد کنید.(3)
کیفیّت و نظارت
نظارت دقیق بر مطالب مطبوعات و کتب قبل از انتشار
من امیدوارم این مجله ای که شما دارید و حالا آمده اید به این جا با من صحبت می کنید، این توجه در رأس همه توجهات آن باشد. نوشته هایی که می خواهید طرح بشود، چند نفری را که یقین دارید آدم هایی مستقیم هستند و در مسیر ملت و کشور هستند و وابستگی به هیچ جا ندارند، مطالعه و درست در آن دقت کنند و بعد از دقت در روزنامه یا مجله نوشته شود.
این طور نباشد که بنویسند و منتشر بشود بعد بفهمند که این نوشته بر خلاف بوده است، و این مطلب یک امری است لازم.
کتاب هم وقتی که نوشته می شود، قبل از این که انتشار پیدا کند، باید اشخاص کارشناس متوجه به شیطنت هایی که شیاطین می خواهند بکنند، باشند. فرض کنید کتابی اولش خیلی خوب است، اواسطش هم خیلی خوب است، ولی یک وقت می بینید که یک جایش طوری از کار در می آید که آن طور که ما تصور می کردیم، نیست،چیزهایی که منتشر می شود باید به آن درست توجه شود و افراد مطلع و مدبر و کسانی که از مکتب ها اطلاع دارند و مسیر آنها را می دانند به آن توجه کنند، کتاب ها را مطالعه کنند، مجله ها را قبل از انتشار درست مطالعه کنند، مبادا یک وقتی یک جایش خلاف درآید و آن وقت برای شما دست بگیرند که مثلاً این مجله انحرافی است.
این مطلب هم به صلاح خود شماست و هم به صلاح ملت و از مسائل مهمی است که در درجه اول اهمیت واقع شده است.(4)
دقت در بررسی مقالات و چاپ عکس ها
باید بنابراین بگذارید که هیچ اعتنا به انتقاداتی که ممکن است حتی به این اسمی که شما انتخاب کردید منحرفین بکنند، هیچ اعتنایی به این مسائل نکنید، همان راهی را که دارید، همان راه را بروید و مقالاتی که نوشته می شود از اشخاصی که مقاله به شما - ممکن است خارج از خود شما باشد - و مقاله می فرستند، این مقالات را با دقت در یک شورایی که خودتان تأسیس می کنید مطالعه کنید که ممکن است یک وقت یک مقاله ای ابتدایش خیلی هم دلچسب باشد و برای شما خوب باشد، لکن در خلالش یک وقت مسائلی طرح شود که بر خلاف مسیر خود شماست.
مقالات هم باید به طور دقت، یک نفر نه، یک شورایی باشد ،یک جمعیتی باشد که مقالات را درست تحت نظر بگیرد و بعد از این که دید همین راه و همین مسیر است، آن وقت در مجله آن مقاله را منعکس کنید و همین طور راجع به عکس هایی که اگر در آن هست، من درست الآن نمی توانم بگویم چیزی را، اگر عکس هایی در آن هست، اگر چیزهایی مثلاً در آنها هست، باز توجه کنید که یک وقت قالب نزنند به شما یک عکس هایی که نباید در مجله شما باشد. و ادامه بدهید همین کار را و دامنه اش را توسعه بدهید.(5)
رعایت مصالح کشور و مردم در انتشار اخبار
من جناب عالی را مردی متدین و دلسوز انقلاب می دانم و شما و دوستانمان در وزارت امور خارجه باید تحمل انتقاد را - چه حق و چه ناحق - داشته باشیم. جوّ باز سیاسی ایران انقلابی، بی تجربگی بعضی از مسئولان، سبقت در رساندن سریع هر موضوعی به جامعه گرچه به ضرر مردم باشد، نه تنها کار وزارت امور خارجه را مشکل می کند که در بعضی اوقات روی سیاست های داخلی هم اثر نامطلوب می گذارد.(6)
اگر بخواهید منحرفین را راضی کنید شما را به انحراف می کشانند.
باید نشریات شما در مقابل اینها به صورتی باشد که وقتی دست مردم می رسد بگویند تعلیمی است و مدرسه ای است برای تعلیم و کسانی که الهی هستند راضی باشند.
شما در صدد این نباشید که منحرفین را راضی کنید، در صدد این باشید که منحرفین را اصلاح کنید. اگر منحرفین را بخواهید راضی کنید شما را به انحراف می کشند، اما اگر بخواهید منحرفین را اصلاح کنید هر روز قلم شما قلم اصلاحی است.(7)
مجله صحیح نوشتن مشکل است
در هر صورت مجله نویسی آسان است ولی مجله صحیح نوشتن مشکل است. چهار تا عکس، چهار مقاله و چهار شعر و چهار فکاهی، این آسان است تخصص نمی خواهد. باید مجله راه بیاندازید که وقتی جوان ها باز می کنند شکل و صورت و عکس های مجله و تیترهای مجله طوری باشد مقابل آن که پنجاه سال ما را به نابودی کشید. شما باید جبران آن خرابی پنجاه سال را بکنید. پنجاه سال جامعه ما هر مجله ای را باز کردند و یا گوش به رادیو و تلویزیون دادند همه انحرافی بود، همه برای این بود که از جوان ها مبادا جوان صحیحی ساخته شود، که خداوند به داد شما رسید و مسائل جهش پیدا کرد.
اینها دنبال این هستند که انقلاب را برگردانند به جای اولش. هر کس مجله می خواهد بنویسد باید مجهز باشد که این نسل آینده را تربیت کند. برای نسل آینده فکری بکنید. اسلام همه نسل ها را مکلف می داند. پیغمبر اسلام مکلف بودند برای همه نسل ها. همچنین مکلفیم که برای نسل های آینده کار کنیم. چون تربیت ما از اولاد در خانه و دبستان و دبیرستانها باشد. ان شاءاللّه موفق باشید که مجله تان تربیت کننده باشد. زیاد نوشتن نباشد، خوب نوشتن باشد.(8)
تأثیر مجله و چگونگی ارائه آن در فرهنگ مردم
باید خیلی جوانها و دانشمندها و آنهایی که نویسنده و گوینده هستند، خیلی کوشش کنند که آن کدورت هایی را که در ذهن جوان های ما در طول حکومت آن نظام فاسد پیدا شده است، جبران کنند.
البته به خواست خدا ملت ایران یک جهشی کرد که در همه جهات تحول حاصل شد. آن همه جوانی که یا معطل مانده بودند و یا نیروی خودشان را نمی توانستند صرف کنند و کلمه حقی را بگویند و یک دسته از جوانهای ما هم مع الأسف کشیده شده بودند به یک انحرافاتی، و الحمداللّه این انقلاب که حاصل شد و زندان ها شکسته شد و تقریبا یک اکثریت قاطعی از ملت ایران راه صحیحی را طی می کنند. لکن خیلی لازم است که کوشش شود و در این مورد آنچه که بیش از همه در فرهنگ مردم تأثیر می گذارد، مجله و فرم مجله است، برای اینکه مجله و نحوه ارائه آن خیلی تأثیر دارد. این حتی خودش اگر مجله را هم نخواند، ورق زدن مجله، این خودش در روحیه اش تأثیر می کند. شما دیدید زمانی که مجلات دست منحرفین بود، همان نوشتن و صفحه ها در آنها تأثیر داشت. یک جوانی که مجله را ورق می زند، در روحیه اش تأثیر می گذارد. اگر می خواند، همه چیز انحرافی گذاشته بودند و همه چیز را وارونه می کردند. فکرها را مقید کرده بودند در یک محدوده هایی و نمی گذاشتند که جوانی که تازه می خواهد وارد شود در جامعه، فکر آزاد داشته باشد و خودش مسائل را بررسی کند... همه وسائل انحرافی بود، مجله ای نبود که در آن چیز صحیحی باشد و بی پرده مطلبی بگوید، ممکن است در پرده گفته باشد، ولی این اسباب این نمی شد که اکثریت روزنامه ها و مجله هایی که در دست آنها بود و همه برای این بود که شهوات و خواسته های حیوانی را در جوانان بیشتر کند.(9)
تیتر باید با محتوا بخواند
مقالاتی که می نویسید اصلاحی باشد، اخباری که می نویسید، تیترهایی هست، مردم اینها را در روزنامه می بینند و می فهمند که این تیتر از کجا پیدا شده است و برای چه مقصدی این تیتر را گذاشته اند و گاهی هم آدم می بیند مسأله این طور نبوده است، تیترش یک جور است و مسأله اش یک جور دیگر. مردم این تیترها را نگاه می کنند و می فهمند که چه فسادی و یا چه صلاحی واقع شده است.
باید توجه کنید که روزنامه ای تیترش چیزی نباشد که محتوایش آن طور نباشد، نه به آن تندی که در تیتر است و نه به آن عظمت، این غش است.درست مثل کاسبی که روی متاعش چیز خوب می ریزد و آخرش فاسد است و این حرام است و اگر تیتر با محتوا نخواند، غش است که شما با قلم هایتان می کنید. باید توجه کنید و شک نکنید ما روز محاسبه داریم، از همه چیزها محاسبه می شود آن روز، خود انسان، قلم ها، دست ها، چشم ها شهادت می دهند، دیر یا زود چیزی نیست ولی چنین روزی هست.(10)
پرهیز از درج مطالب تکراری و طولانی در روزنامه ها
مسأله دیگر، عمده این است که تکرار نباشد، به عقیده من این سه روزنامه با هم تفاهم کنند و مسائل را مختصرتر بنویسند، مفیدتر و کمتر بنویسند، طولانی و تکراری نباشد. مردم وقتی می خوانند استفاده کنند، احساس کنند مطلبی است. این که بگویند من هر روز به کی، چی گفتم! این تکراری است. آخر هر روز من یک مسأله ای را می گویم، و هی تکرار می کنند که: فلانی چه گفت! این چه فایده ای دارد. اما در هر گوشه کشور اگر اتفاقی افتاده باشد، این خبر است و اخبار را برای مردم گفتن مفید است.(11)
پرهیز از عکس های مهیج برای جلب مشتری بیشتر
مطبوعات، سینما، تلویزیون، رادیو، مجله ها، همه اینها برای خدمت به یک کشور است، اینها باید در خدمت باشند، نه این که هر کس پا شود و یک مجله ای درست کند و هر چه دلش بخواهد در آن باشد و هر عکسی بهتر مشتری داشته باشد توی آن بیندازد. عکس های مهیج، عکس های مهوع در آن بیندازد که مشتری هایش زیاد بشود آن وقت اسمش مطبوعات است و - عرض می کنم - صاحب قلم است و آزادی هم می خواهد!!
باید دید تو چه می کنی، چه خدمتی داری به این مملکت می کنی، با قلمت داری چه می کنی؟ باقلمت بچه های ما را داری به باد فنا می دهی یا تربیت می کنی؟(12)
پرهیز از طرح مسائل مضر به وحدت و اسلام
مطبوعات باید مسائلی را که مضر به وحدت جامعه و مضر به آن انگیزه ای است که جامعه برای آن قیام کرده است و در حقیقت مضر برای اسلام است، از او احتراز کنند.(13)
نشر کتاب
نظارت و کنترل شدید نشر کتاب
خط مشی را اسلام معین کرده است و ما تابع اسلام هستیم و آن این است نشریاتی که شما می خواهید اقدام بر چاپ آن بکنید، باید اسلامی باشد و منزه از انحرافات و البته این تشخیص با یک هیأتی باید باشد، آقایان مثلاً هیأتی را تعیین بکنند که در این امور وارد باشند و کتاب ها وقتی که بناست نشر بشود، به نظر آقایان برسد و آن آقایان وقتی که تصویب کردند مانعی ندارد و مخالف با اسلام هم نبود آن وقت نشر بدهند. چون ممکن است که یک وقت یک کتابی چند سطرش اسلامی باشد و در خلالش یک مسائل غیر اسلامی باشد، ابتداش یک جور باشد بعدش یک انحرافاتی داشته باشد و شما که می خواهید برای اسلام خدمت کنید خدای نخواسته این اسباب این بشود که بر خلاف مسیر اسلامی باشد و لهذا باید کتاب ها تحت نظر اهل علم باشد، اهل علم مطلع بر این مطلب های انحرافی و آنها مطالعه کنند و وقتی این کتابی که می خواهید نشرش بدهید، وقتی مطالعه کردند آنها، تصدیق کنند که این نشرش مانع ندارد بعد نشر بدهند.
و البته این خدمت بسیار بزرگی است که به اسلام شما می توانید بکنید و آن نشر معارف اسلامی، نشر احکام اسلام، نشر حقایق اسلام، نشر مکتب اسلام و کتبی که این نحو هستند، نشرش بسیار خوب و ان شاءاللّه شما مأجور هستید در این امر، لکن با این وضع باید باشد، با این وضعی که عرض کردم که مصون باشد از این که یک وقت خدای نخواسته شما می خواهید یک کار خیری بخواهید بکنید، با دست خود شما یک کار خلافی انجام بگیرد. این باید با یک کنترل شدیدی از طرف یک هیأتی چند نفری که خودتان تعیین بکنید و مورد تصدیق مثلاً اهل علم تهران باشد، باشد، آن وقت آنها، آن چند نفر بررسی کنند و شما هم مشغول باشید و ان شاءاللّه خداوند حفظ کند شما را و من هم دعاگوی همه تان هستم ان شاءاللّه .
و مسئولیت شما بسیار سنگین است و کار شما بسیار با ارزش و مسئولیت هم زیاد پر ارزش است برای این که نشر احکام خداست، نشر مکتب الهی است مسئولیت زیاد است برای این که باید طوری انجام بگیرد که خدای نخواسته یک وقت لغزش در آن نباشد و کتابی که مثلاً غیر اسلامی و انحرافی باشد در آن نباشد.(14)
جلوگیری از تحریف وقایع تاریخی در کتب درسی
نامه جناب حجت الاسلام آقای سید حمید روحانی اخطاری است برای همه آنانی که دلشان برای اسلام و انقلاب می تپد و باعث تعجب و تأسف است که نظام آموزشی کشور اسلامی ایران نسبتی به مرحوم بهبهانی رحمه الله دهد که حتی کسروی با آن سوابق ضد اسلامی درباره ایشان نمی هد. کسروی ضد دین پس از تحلیل از آقایان بهبهانی و طباطبایی تا دستور بهبهانی و طباطبایی به مردم را در پناه بردن به سفارت یک دولت بیگانه، رد می کند.
از حضرت عالی که دلسوز اسلام و انقلاب هستید، اکیدا می خواهم مسئولی برای رسیدگی به این امور گذاشته تا در تمام این گونه موارد شما را در جریان بگذارد. سایر موارد نامه آقای روحانی هم مورد مداقه است، گزارش کار را به این جانب بدهید.(15)
ثبت دقیق وقایع انقلاب برای نسلهای آینده
لازم است برای بیداری نسل های آینده و جلوگیری از غلط نویسی مغرضان، نویسندگان متعهد با دقت تمام به بررسی دقیق تاریخ این نهضت اسلامی بپردازند و قیام ها و تظاهرات مسلمین ایران را در شهرستانهای مختلف با تاریخ و انگیزه آن ثبت نمایند تا مطالب اسلام و نهضت روحانیت سرمشق جوامع و نسل های آینده شود.
ما که هنوز در قید حیات هستیم و مسایل جاری ایران را که در پیش چشم همه ما به روشنی اتفاق افتاده است دنبال می کنیم، فرصت طلبان و منفعت پیشگانی را می بینیم که با قلم و بیان بدون هراس از هرگونه رسوایی، مسایل دینی و نهضت اسلامی را بر خلاف واقع جلوه می دهند به حکم مخالفت با اساس نمی خواهند واقعیت را تصدیق کنند و قدرت اسلام را نمی توانند ببینند و شکی نیست که این نوشتجات بی اساس به اسم تاریخ در نسل های آینده آثار بسیار ناگواری دارد.
از این جهت روشن شدن مبارزات اصیل اسلامی در ایران از ابتدای انعقاد نطفه اش تاکنون و رویدادهایی که در آینده اتفاق می افتد از مسایل مهمی است که باید نویسندگان و عالمان متفکر و متعهد بدان بپردازند. درست آنچه را امروز برای ما روشن و واضح است برای نسل های آینده مبهم می باشد و تاریخ، روشنگر نسل های آینده است و امروز قلم های مسموم در صدد تحریف واقعیات هستند، باید نویسندگان امین این قلم ها را بشکنند.(16)
پی نوشتها و مراجع
1 15/10/59 بیانات امام در جمع هیأت تحریریه مجله سروش، صحیفه نور، ج 13، ص 248-249.
2 15/10/59 بیانات امام در جمع هیأت تحریریه مجله سروش، صحیفه نور، ج 13، ص 250-249
3 14/4/58 بیانات امام در جمع کارکنان مجله خواندنیها، صحیفه نور، ج 8، ص 25.
4 1. 15/10/59 بیانات امام در جمع اعضای هیأت تحریریه مجله سروش، صحیفه نور،ج 13، ص 249.
5 1.18/11/59 بیانات امام در جمع اعضای هیأت تحریریه مجله پویندگان راه زینب سلام الله علیها - (اطلاعات بانوان)، صحیفه نور،ج 14،ص 51.
6 20/1/67 بیانات امام در پاسخ به نامه دکتر ولایتی (وزارت امور خارجه وقت)، صحیفه نور ج 20، ص 201.
7 12/3/60 بیانات امام در جمع کارکنان کیهان، صحیفه نور،ج 14، ص 258.
8 4/4/60 در دیدار با حجت الاسلام کروبی سرپرست سابق بنیاد شهید و... صحیفه نور،ج 15، ص 38-37.
9 4/4/60 بیانات امام در دیدار با حجت الاسلام کروبی سرپرست سابق بنیاد شهید و خانواده شهید مازندرانی، صحیفه نور ج 15،ص 36-35.
10 12/3/60 بیانات امام در جممع کارکنان کیهان، صحیفه نور، ج 14، ص 258.
11 10/6/66 بیانات امام در جمع مسئولان روزنامه های کیهان، جمهوری اسلامی و اطلاعات، صحیفه نور ج 19، ص 216-215.
12 14/4/58 بیانات امام در جمع کارکنان مجله خواندنیها، صحیفه نور ج 8، ص 23.
13 15/10/59 بیانات امام در جمع اعضای هیأت تحریریه مجله سروش، صحیفه نور ج 13، ص 248.
14 1/7/58 بیانات امام در جمع گروهی از ناشران اسلامی، صحیفه نور ج 9، ص 189.
15 4/12/67 فرمان به ریاست شورای عالی انقلاب فرهنگی، صحیفه نور ج 21، ص 102.
16 5/5/57 پیام به ملت ایران در مورد لزوم تداوم نهضت، صحیفه نور ج2، ص 84-83.
