ابوجعفر
، محدّث شیعی، تاریخ ولادت و وفاتش اگرچه به درستی روشن نیست، اما با نگاهی به استادان و شاگردان او به دست می آید که وی در اوایل سده سوم در ری زاده شد و در اواخر این سده، زندگی را وداع گفت و احتمالاً محل وفات او در زادگاهش بوده است. وی از اصحاب امام حسن عسکری علیه السلام (م 260 ق) بود و بخشی از دوره غیبت صغرا (260 تا 329 ق) را نیز درک نمود و حتی با امام عصر(عج)، در پی فوت خواهرش مکاتبه نمود و در این مکاتبه، از امام التماس دعا داشت که امام برای او و والدینش و خواهر مرحومه اش دعا فرمود. همچنین بعضی از شاگردان او تا 328 ه. حیات داشتند. بنابراین، وی حداقل تا دهه های پایانی سده سوم (حدود 285 ه) زنده بوده است.
وی اصالتا اهل بخارا بود، اما نیکان او در ری اقامت داشتند و ملقّب به «رازی» بودند. دوران کودکی و جوانی او در ری سپری شد و بخشی از روایات را نزد محدّثان ری همانند ابوزکریا یحیی بن محمّد رازی، محمّد بن حسن رازی و دیگران آموخت. سپس برای تکمیل دانش حدیث، به شهرهای کوفه، بغداد و سامرّاء سفر کرد و در آنجا با استادانی همانند عبداللّه بن احمد بن محمّد کوفی، نصر بن سیّار بن داود، محمّد بن علی حدّاد، حسن بن موسی خشاب (م. حدود 260 ق) و معاویة بن حکیم ارتباط یافت و مشغول دانش اندوزی شد. وی همچنین در کوفه نزد متکلّم و محدّث بلندآوازه، محمّد بن حسین بن ابی الخطاب (م 262 ق) استماعاتی داشت و به تدریج، در فقه و حدیث به حد کمال رسید.
درباره ارزش احادیث او، اگرچه صاحب نظران نظر قاطعی ابراز نکرده اند، اما بنا به گزارش کشّی از عیّاشی، استناد به احادیث او بی اشکال معرفی شده است. وی با اندوخته هایی که حاصل عمرش محسوب می شدند، به تربیت شاگرد پرداخت و برخی از شاگردان او در ردیف عالمان طراز اول شیعه قرار دارند. از جمله شاگردان او، حسن بن حمزة بن علی علوی (م 358 ق)، محمّد بن عبّاس بن بسّام، محمّد بن حسن براثی کشّی، عثمان بن حامد کشی و محمّد بن مسعود عیّاشی (م. حدود 328 ق) هستند. از او کتاب یا رساله ای معرفی نشده است.
