علیرضا بهشتی عصر امروز در همایش «بهشتی و امروز ما» گفت: یکی از ویژگی‌هایی که معمولا با نام آیت‌الله بهشتی به ذهن مبادرت می‌کند، نقش ایشان در تشکل‌های اجتماعی است.
شهید بهشتی بر کار دسته‌جمعی تاکید داشت
او با بیان اینکه شهید بهشتی در کنار مسئولیت اداره شورای انقلاب، اداره مجلس خبرگان و قوه قضائیه، دبیرکل حزب جمهوری اسلامی بود، اظهار داشت: این سوال پیش می‌آید که چرا شهید بهشتی آن هم بر کار دسته‌جمعی که در فرهنگ ما جایگاه رفیعی ندارد، تاکید داشت.
فرزند شهید بهشتی افزود: ما کمتر دانشگاهی را سراغ داریم که خواهان کار دسته‌جمعی است یا حوزه علمیه که از طلاب کار دست‌جمعی را بخواهد. به همین دلیل است که وقتی فرد وارد اجتماع می‌شود دچار سردرگمی است.
شهید بهشتی در 30 تشکل نقش مهم داشتند
علیرضا بهشتی با بیان اینکه شهید بهشتی در 30 تشکل نقش مهم داشتند، تصریح کرد: طلاب علوم دینی در ایام مختلف برای تبلیغ به سراسر کشور می‌روند. شهید بهشتی در یکی از مصاحبه‌هایشان به سفری در زمان حیات آیت‌الله بروجردی اشاره می‌کنند. شهید مطهری و ایشان تصمیم می‌گیرند به سفری بروند که مخارج آن را با خودشان ببرند و از کسی کمک نگیرند و دست آخر نتیجه را به آیت‌الله بروجردی گزارش کنند.
شهید بهشتی بر تاسیس حزب تاکید داشت
او ادامه داد: ایشان نتیجه می‌گیرند و برنامه‌ای را برای تربیت مبلغان تدوین می‌کنند. چرا این اتفاق می‌افتد؟ چون اگر قرار است اصلاحاتی به وجود بیاید، این اصلاحات باید نهادی باشد زیرا افراد می‌آیند و می‌روند، مهم نهاد است. ایشان معتقد بودند تمامی کارها نهادینه شوند به همین دلیل است که بر تاسیس حزب اصرار دارند.
کمتر کاری در کشور یافت می‌شود که عمرش از دو دهه بیشتر باشد
این استاد دانشگاه با بیان اینکه این تفکر در جامعه ما غریب است و کمتر کسی این گونه فکر می‌کنند، خاطرنشان کرد: با کمال تاسف وقتی حتی به کارهای جمعی نگاه می‌کنید کمتر کاری یافت می‌شود که عمرش از دو دهه بیشتر باشد در حالی که در غرب رایج است و با نیت بنیانگذارنش به فعالیت ادامه می‌دهد.
تشکل‌های دولت‌ساخته موسمی هستند و احزاب دولت‌ساز جامعه‌محور
علیرضا بهشتی با با اشاره به جایگاه حزب در تئوری‌های علوم سیاسی ابراز داشت: ما در علوم سیاسی وقتی به حزب نگاه می‌کنیم به دو نوع تشکل می‌رسیم. حزب یک حرکت اجتماعی است که باید استمرار داشته باشد. تشکل‌هایی بسیاری هستند؛ یک نوع از این نوع تشکیلات، تشکیلات دولت‌ساخته هستند. افراد در این احزاب تا قبل از دور هم جمع شدن هیچ اشتراکی ندارند و هدفشان قدرت است. تشکل نوع دوم، به جای دولت‌ساخته بودن، دولت‌ساز هستند که با آرای مردم به وجود می‌آیند.
او با در تشریح ویژگی‌های احزاب دولت‌ساخته و دولت‌ساز عنوان کرد: تشکل‌های دولت‌ساخته موسمی هستند. آنها مثلا در ایام انتخابات فعال می‌شوند و فعالیت‌های آنها محدود در قدرت رسمی است. تشکل‌های نوع دوم، غیرموسمی و جامعه‌محورند و سعی می‌کنند در برنامه‌های مدنی، آگاهی‌بخشی انجام دهند. تشکل‌های نوع اول ائتلافی‌شکننده دارند که به دلیل ماهیت‌شان است. تشکل دوم انسجام و پایداری بیشتری دارند و به دنبال قرابت فکری هستند.
تشکل دولت‌ساز رای ایجابی دارد
این استاد دانشگاه اضافه کرد: تشکل نوع اول وقتی به قدرت می‌رسند، اول دعواست زیرا سهمی از قدرت می‌خواهند. این تشکل رای تاکتیکی دارند مثلا افراد به لیست یا شخصی رای می‌دهند که کسی یا گروهی بر سر کار نیاید. تشکل نوع دوم رای ایجابی دارد تا افکار عمومی در جریان تفکرشان قرار بگیرند.
تشکل دولت‌ساخته بسیار راحت به سمت ماکیاولی می‌رود
بهشتی با بیان اینکه تشکل دولت‌ساخته تفکر، برنامه و مواضع ندارد، برخلاف تشکل دولت‌ساز که افراد براساس مواضع دورهم گرد می‌آیند، یادآور شد: تشکل نوع اول فقط قصدش روی کار آمدن است. تشکل اول بسیار راحت به سمت ماکیاولی می‌رود و دنبال منافع روز به روز است. تشکل‌های نوع اول به دنبال تهیج افکارعمومی هستند، در حالی که تفکر نوع دو براساس افکار و برنامه می‌آیند.
تشکل‌های دولت‌ساخته پاسخ‌گو نیستند
او با تاکید بر اینکه تشکل‌های دولت‌ساخته پاسخ‌گو نیستند چون برنامه‌ای ندارند، بیان کرد: شما نمی‌توانید از آنها بعد از چهار سال پاسخ بخواهید. تشکل نوع اول، گردش دموکراتیک قدرت ندارد و شایسته‌سالاری در آن کمرنگ است برخلاف نوع دوم که به دنبال استعدادیابی است.
فرزند شهید بهشتی ادامه داد: شهید بهشتی نظر جالبی در بحث استعدادیابی دارند. ایشان معتقد بودند بعد از پیروزی نهضت معلوم نیست کسانی که تا این مرحله حضور داشتند، توانمندی مراحل بعدی را داشته باشند، اگر مناسب نیستند باید کنار گذاشته شوند.
شرایط برای دولت سایه در کشور مهیا شود
بهشتی با بیان اینکه شرایط برای دولت سایه در کشور باید مهیا شود، گفت: افراد در این دولت دیده‌بان هستند اما مشاهده می‌کنیم که چنین چیزی وجود ندارد. هزینه کارآموزی این افراد را مردم می‌دهند در صورتی که این هزینه‌ها باید صرف آبادانی کشور شود.
شهید بهشتی به دنبال ادامه تحقیقات علمی و ساماندهی به حزب بود
او با بیان اینکه حزب جمهوری اسلامی قبل از انقلاب شکل گرفته است زیرا بسیاری از احزاب به بن‌بست رسیده بودند، اظهار داشت: قرار شد افراد حلقه اول معرفی شوند و اگر دستگیری صورت گرفت، حلقه دوم معرفی نشود. حزب جمهوری اسلامی برای شهیدبهشتی چنان اهمیت دارد که بعد از پایان کار شورای انقلاب، ایشان دو هفته‌ای با چهره‌ای شادتر دیده می‌شدند و اکثر مواقع در حال یادداشت‌برداری بود. پرسیدیم چه می‌خواهید انجام دهید؟ گفتند ادامه تحقیقات علمی و سپس ساماندهی به حزب.
شرط شهید بهشتی برای پذیرش مسئولیت قوه قضاییه چه بود؟
فرزند شهید بهشتی در تشریح چرایی پذیرش مسئولیت قوه قضاییه توسط شهید بهشتی تصریح کرد: امام هنگامی که ناراحتی قلبی داشتند و بیمارستان منتقل شدند، همه را فراخواندند و شهید بهشتی را منصوب به ریاست قوه قضائیه کردند. مرحوم بهشتی مقاومت کردند تا اینکه امام تکلیف می‌کنند و شهید بهشتی شرط می‌کند که در زمان ساعات کار رئیس قوه قضائیه باشد و بعد از آن مشغول حزب باشد.
نهادینه نشدن کار جمعی زنگ هشدار است
بهشتی افزود: این روزها با پدیده‌ای روبه‌رو هستیم که می‌گویم هر سال دریغ از پارسال زیرا افرادی که جای این عزیزان را پر کنند، نیامدند. نظام متکی به افراد است و کار جمعی نهادینه نشده و این خود زنگ هشدار است. نظامی که نتواند با تربیت نیرو جدید خودش را استمرار دهد باید مراقب باشد.
کابینه ملاک باید شایسته‌سالاری باشد
او با بیان اینکه برای یک کابینه ملاک باید شایسته‌سالاری باشد، خاطرنشان کرد: ملاک جنسیت درست نیست؛ اصولگرا و اصلاح‌طلب هم ندارد، حزب با گعده‌گیری تفاوت دارد. برای اینکه شایستگان را کشف کنیم مراحل حزبی لازم است. مهم این است که مشخص شود حزب را برای چه چیزی می‌خواهیم اگر برای قدرت باشد حزب بی‌معنی است.
2929
