بسم الله الرحمن الرحیم
خوش آمد عرض می کنیم به همه ی حضار محترم، بخصوص برجستگان علمی و عملی قوه ی قضاییه، و خسته نباشید عرض می کنم به همه ی کسانی که در راه استحکام قوه ی قضاییه و جهت عدل و حق دادن هرچه بیشتر به این قوه تلاش کرده اند و مخلصانه نیروی خود را در این راه گذاشته اند؛ مخصوصاً رئیس محترم این قوه ی حساس که به فضل پروردگار شخصیت جامع علمی و فکری و عملی محسوب می شوند؛ مجتهد، روشنفکر، خوشفکر و فعال؛ که این از نعم بزرگ الهی بر ماست. یاد شهیدان گرانقدر هفتم تیر را گرامی می دارم؛ بخصوص شهید مظلوم، مرحوم آقای بهشتی (رضوان اللَّه علیه) را که یک عنصر قوی، مستحکم و بشخصه یک پرچم برافراشته در سیر انقلاب بود. شخصیت ایشان و نقاط برجسته یی که در ایشان وجود داشت و خدمات ماندگاری که برای نظام اسلامی و کشور کرد، فراموش نخواهد شد.
یک جمله درباره ی حادثه ی مهم هفتم تیر عرض کنیم و آن این است که شاید از همه ی ابعاد متعددی که این حادثه داشت، این بُعد جالب تر باشد که این حادثه نشان داد که ضربه های سهمگینی از این قبیل هم حتّی نمی تواند به استحکام بنای جمهوری اسلامی که به ایمان و حضور مردم تکیه کرده است، خللی وارد کند. این حادثه، حادثه ی کوچکی نبود. چنین حادثه یی در هر نقطه ی دنیا کافی است برای فرو ریختن یک نظام. این همه اشخاص مؤثر، مهم، خوشفکر و مبارز به دست جنایتکار تروریستها در یک لحظه از بین بروند و نظام آن را تحمل کند و از آن وسیله یی برای استحکام هرچه بیشتر خود به وجود بیاورد؛ این چیز شگفت آوری بود؛ این به برکت حضور و ایمان مردم و به برکت استحکام ساخت درونی نظام اسلامی بود و به فضل پروردگار همیشه همین طور خواهد بود.
درباره ی قوه ی قضاییه دو سه نکته را عرض می کنم. یکی این که اهمیت این قوه به این است که با اعتماد به نفس و رعایت ضوابط و موازین، کار خود را با قدرت و قاطعیت دنبال کند. خدای متعال موفقیتها را نصیب مجموعه یی خواهد کرد که با ایمان به کار و راه خود و با به کارگیری شیوه های درست و منطقی، دنبال هدف باشد؛ این هرگز تخلف نمی شود. همه ی توفیقات شما هم در این سالها - که جناب آقای شاهرودی به بسیاری از آنها اشاره فرمودند - ناشی از این معناست. اگر انگیزه های سیاسی و موذیانه را نادیده بگیریم، در وضع عادی هم قوه ی قضاییه کسانی را دارد که از او ناراضی باشند؛ چون طبیعت قضاوت این است. اگر انگیزه های گوناگون موذیانه هم دخالت کرد، آنگاه این معنا تشدید می شود. در چنین اوضاع و شرایطی که برای مجموعه ی قضایی پیش بیاید، درس بزرگ این است که با اعتماد و اتکای به نفس و استمداد از خداوند متعال و تصحیح روزبه روز کارها و بر طرف کردن اشکالها، راه خود را به سمت اهداف عالیه ادامه بدهد و بداند که صلاح دنیا و آخرت او در این است. این، هم خدا را راضی خواهد کرد و هم دلها و افکار مردم را به حقانیت مجموعه ی قضایی متوجه خواهد کرد. «و کفی باللَّه حسیبا»؛ حسابگر و قضاوت کننده ی واقعی در مورد اعمال و رفتار انسان خداست و همین کافی است.
شما ملاحظه کنید خداوند متعال حبیب خود، پیغمبر مکرم و معظم را در امتحان دشواری قرار داد که در آن واقعه بیشترین چیزی که در تهدید لطمه بود، آبرو و اعتبار خود پیغمبر بود؛ قضیه یی که در سوره ی احزاب بیان شده است؛ «و اذ تقول للّذی انعم اللَّه علیه و انعمت علیه، أمسک علیک زوجک واتّق اللَّه و تخفی فی نفسک ماللَّه مبدیه». در این حادثه، افکار و عواطف عمومی ممکن بود علیه پیغمبر تحریک شود؛ موضع، موضع تهمت بود؛ «و تخشی النّاس واللَّه احقّ ان تخشاه». خدا به پیغمبرش می گوید ملاحظه ی حرف این و آن را می کنی، در حالی که باید ملاحظه ی خدا را بکنی. و پیغمبر ملاحظه ی خدا را کرد و این امتحان بزرگ و بسیار دشوار را از سر گذراند. در این جاست که این آیه ی تکان دهنده ذکر می شود: «الّذین یبلّغون رسالات اللَّه و یخشونه و لا یخشون احداً الّا اللَّه». لازمه ی تبلیغ رسالات الهی این است. عده یی را بر اثر اشتباه یا سوءفهم یا تبلیغات خصمانه و موذیانه در مقابل انسان قرار می دهند؛ راه مقابله فقط این است که انسان محاسبه ی خدایی را ملاک قرار بدهد. لذا در پایان همین آیه می فرماید: «و کفی باللَّه حسیبا»؛ خدا محاسبه کننده است؛ اوست که قضاوت خواهد کرد که من و شما در این راه درست حرکت کرده ایم یا نه. اگر خدا این طور قضاوت کرد، آن وقت خاصیت با خدا بودن این است که خود خدای متعال متکفّل اصلاح نظر مردم هم خواهد بود؛ «من أصلح فیما بینه و بین اللَّه اصلح اللَّه فیما بینه و بین الناس». خدای متعال خودش این بخش قضیه را هم به عهده می گیرد؛ کمااین که در قضیه ی پیغمبر به عهده گرفت و حقیقت را روشن کرد. شهید عزیز ما، مرحوم بهشتی هم بزرگترین امتحانش این بود. آن مقداری که در آن دوره به این سید بزرگوارِ نورانیِ ارزنده ی برجسته، دستهای تبلیغاتی دشمن تهمت زدند، به کمتر کسی از عناصر انقلاب در طول زمان این همه اهانتهای خصمانه و بغض آلود کردند. گفتند انحصارطلب است، متکبر است، قدرت طلب است، دنبال دیکتاتوری است؛ اما او راه خود را با قدرت و قوت طی کرد؛ البته جان خودش را گذاشت، اما در واقع با استقامت در این راه، جان و حقیقت و هویت خودش را به عرش اعلی رساند. همه ی اینها برای ما درس است. اولین توصیه ی ما به قوه ی بسیار مهم و مؤثر قضایی این است که هدف را درست انتخاب کند؛ راه را بر طبق موازین انتخاب کند؛ قدم در آن راه بگذارد و با قوت و اعتماد به نفس و اتکال به خدا پیش برود و ملاحظه ی این را نکند که یک عده جوسازی و بدی و موذیگری و بی انصافی می کنند؛ خدای متعال اینها را اصلاح خواهد کرد؛ این اساسی ترین کاری است که قوه ی قضاییه - که بحمداللَّه موفقیتهای زیادی داشته است - در ادامه ی این راه برای رسیدن به قله ی قضای اسلامی باید در نظر بگیرد و پیش برود. البته همین جا این نکته را هم اضافه کنم: تبیین حقیقت و اطلاع رسانی به افکار عمومی هم مهم است؛ این را هم نباید فراموش کرد. نباید مردم را در ابهام باقی گذاشت. در قضیه ی نبیّ مکرم(علیه وعلی آله آلاف التحیّة والثّناء) خدای متعال از طرق همین آیه اطلاع رسانی هم کرد؛ یعنی حقیقت قضیه را نشان داد و فهماند که این اقدام خطرناک و بسیار جلب کننده ی سوءظنّ افکار عمومی که برای پیغمبر به وجود آورد، برای این است که یک سنت غلط عملاً در جامعه شکسته شود. «ما کان علی النبی من حرج فیما فرض اللَّه له». خدای متعال بر او واجب کرد که این کار انجام دهد، برای این که این سنت غلط که فرزندخوانده را در حکم فرزند بدانند، که مشکلات فراوانی را در نظام اجتماعیِ آن روز به وجود می آورد، در میان مردم از بین برود. برای این کار، پیغمبر را به عنوان یک قربانی حقیقت وسط میدان آورد؛ اما از پیغمبرش دفاع هم کرد؛ اطلاع رسانی هم کرد. بنابراین اقدام بکنیم، اما حقیقت را هم برای مردم تبیین کنیم. بدون تبیین حقیقت، افکار عمومی در ظلمت و فضای غبارآلود باقی خواهد ماند و دشمن سوءاستفاده خواهد کرد.
نکته ی دوم این است که نظام اسلامی و هر نظامی به قوه ی قضاییه یی نیاز دارد که هم مقتدر و هم مورد اعتماد باشد؛ این دو رکن در کنار هم لازم است. مورد اعتماد بودن به معنای این نیست که انسان برای وجاهت مردمی، از قدرت آن دستی که ضامن اجرای قوانین است، بکاهد. اساس قوه ی قضاییه برای حفظ قانون است. امروز بحمداللَّه در کشور ما همه ی مسؤولان دم از تبعیت از قانون می زنند، این چیز خیلی مثبتی است؛ حفظ قانون، رعایت قانون. حفظ و رعایت قانون چگونه تضمین می شود؟ یک راه تضمین وجود دارد و آن، قدرت قوه ی قضاییه است. کسانی که اقتدار قوه ی قضاییه را آماج حملات خود قرار می دهند، بدانند که به بی قانونی و هرج ومرج و ابطال و تضییع حقوق ضعفا کمک می کنند؛ چون قوه ی قضاییه بازو و پنجه ی قدرتمند نظام است، برای این که گریبان متجاوز و متخلف از قانون را بگیرد و او را سر جای خود بنشاند تا مردم بتوانند در پناه قانون زندگی کنند. پس اقتدار قوه ی قضاییه یک اصل است، اما در عین حال این اقتدار باید به نحوی باشد که اعتماد مردم جلب بشود و این با همین اصلاحاتی است که در قوه ی قضاییه طراحی شده است و باید با قدرت تمام دنبال شود. کارهایی که اشاره کردند، بسیار مهم است. علاوه ی بر اینها، انبساط عدالت در سرتاسر دستگاههای قوه ی قضاییه تا رده های پایین در همه جای کشور است. هر دادگاهی در هر نقطه یی که مرجع جمعی از مردم هست - ولو جمع کوچکی - باید به نحوی عمل کند که دلگرمی و اعتماد مردم را به خود جلب کند؛ یعنی همه مطمئن بشوند که این هسته ی قضایی که در این جا مستقر است، بر طبق قانون و عدل حکم خواهد کرد. طبیعی است اکثر مردم - که اکثر مردم خوبند - خشنود و دلگرم خواهند شد؛ اقلیتی هم که متجاوزان و خودسرها و متعدیان به حقوق دیگران هستند، نگران خواهند شد. این نگرانی، نعمت بزرگی است. بدانند که این پنجه ی قوی، در آن نقطه ی از کشور هم کارآمد است. شرط اعتماد مردم به قوه ی قضاییه این است. من مکرر به دوستان و برادران این نکته را عرض می کنم که از تخلف قضایی حتّی در گوشه یی از کشور هم نباید اغماض و صرفه نظر کرد؛ چون بدنه ی متصل به مردم، همین بخشهای منتشر در سرتاسر کشور هستند؛ مردم با اینها تماس دارند و نزدیکند. قضاوت درباره ی آنها، تعمیم پیدا می کند به قضاوت در کل قوه ی قضاییه. گاهی می بینید یک قاضی یا یک کارمند قضایی در نقطه یی از کشور خدای نکرده به نحوی عمل می کند که نظر جمعی از مردم را نسبت به کل قوه ی قضاییه برمی گرداند و همه ی این زحمات و خدمات و تلاشهایی که این قدر هم قیمت دارد، بکلی از بین می برد. بنابراین هم اقتدار قوه ی قضاییه یک اصل است، هم معتمَد بودن آن. باید به گونه یی عمل کرد که دل مردم گرم باشد.
نکته ی دیگری که آن هم به نظر من مهم است و بحمداللَّه کارهای خوبی شده است و من اطلاع داشتم، حالا هم فرمودند، طرح کلی یک قوه ی قضاییه ی صددرصد اسلامی و عادلانه و منطبق بر پیشرفتهای فنی و علمی موجود دنیاست - طرح کلی قوه ی قضاییه که تهیه شده است - روی این کار باید خیلی سرمایه گذاری کرد. کار قضایی یک کار تخصصیِ محض است. کسانی که وارد میدان طراحی برای قوه ی قضاییه می شوند، باید از علم و تجربه و هوشمندی برخوردار باشند؛ هم حقوق بدانند، هم فقه اسلامی بدانند، هم با قوه ی قضاییه آشنا باشند، هم ارزیابی درستی از وضع موجود داشته باشند و نقاط قوت و ضعف آن را بدانند، هم نیازهای جامعه را بدرستی بشناسند و هم از نظر صاحب نظران گوناگونی که در حوزه و دانشگاه هستند، درباره ی مسائل قوه ی قضاییه، بخصوص مسائل کلان آن مطلع باشند. بر اساس اینها، این طرح به عنوان یک مجموعه ی کلی ریخته شود؛ این مهمترین کار در قوه ی قضاییه است. اگر به فضل پروردگار این کار به خوبی و با استحکامِ کامل انجام بگیرد، تا سالهای متمادی قوه ی قضاییه می داند باید چه کار بکند؛ چه بخشی را احداث کند، چه بخشی را ترمیم کند، چه بخشی را اصلاح کند، چه بخشی را بردارد. بهترین متخصصان در این زمینه ها باید در رأس این کار باشند و درباره ی این مسأله نظر بدهند.
مسأله ی امنیت قضایی هم که در برخورد و مراجعه و مواجهه ی با دستگاه قضا مردم احساس امنیت کنند، بسیار مهم است؛ این نگاهِ بسیار دقیق و حساس و جستجوگر را در درون قوه ی قضاییه می طلبد. بحمداللَّه ما در قوه ی قضاییه، قضات پاکدامن، شریف، دانا، مسلط بر کار و باوجدان خیلی داریم. الحمداللَّه بدنه ی قوه ی قضاییه، بدنه ی بسیار خوبی است؛ منتها در هر مجموعه یی باید همیشه انسان این بیم را داشته باشد که آدمهای سست بنیاد، سست عقیده و سست عمل حضور دارند؛ از این احتمال نباید صرف نظر کرد؛ باید دایم مثل دوربینی که با نورافکن محوطه یی را جستجو می کند، چشمهای جستجوگر مسؤولان عالی قوه به طور دایم در داخل قوه ی قضاییه جستجو کند؛ آنگاه امنیت قضایی به معنای واقعی کلمه به وجود آید. اگر امنیت قضایی به وجود آمد، امنیت سیاسی، امنیت اجتماعی، امنیت اقتصادی، امنیت اخلاقی و امنیت فرهنگی هم به وجود خواهد آمد. ملاحظه می کنید امروز دشمنان، امنیت اجتماعی و مدنی ما را هدف قرار داده اند؛ این چیزی است که به طور واضح و جلوی چشم، همه می بینند و مشاهده می کنند. دشمنانی که با اساس جمهوری اسلامی مخالفند، امروز بهترین راه اعمال مخالفت خود را در این پیدا کرده اند که امنیت کشور را به خطر بیندازند. علاوه بر امنیت اخلاقی و فرهنگی که چند سال است دشمن روی آن با شدت کار می کند - که مکرر به عنوان هشدار به مسؤولان، تهاجم فرهنگی دشمن را یادآور شده ایم - و علاوه بر امنیت سیاسی که دشمن در حرکت سیاسی کلان نظام می خواهد اختلالاتی ایجاد کند، امروز در صدد است امنیت اجتماعی و مدنی مردم را از بین ببرد. ما جزو کشورهایی هستیم که به توفیق پروردگار بیشترین امنیت اجتماعی و مدنی را داشته ایم. سالهاست که آحاد مردم با آرامش و همبستگی در امنیت زندگی می کنند؛ می خواهند این را از بین ببرند؛ می خواهند کاری کنند که یک انسان در جامعه، بر مال و فرزند و جوان و بر تحصیل و ادامه ی راه خود به سوی آرمانهایی که هر شخصی دارد، هیچ گونه امنیت و تضمینی نداشته باشد؛ این عیناً همان نقشه یی است که اول انقلاب طراحی کردند تا امنیت را از بین ببرند. آن روز هم هدف اصلی را امنیت جامعه قرار دادند. آن روز هم می گفتند آزادی نیست و به بهانه ی دروغین مطالبه ی آزادی، امنیتی را که داشت بتدریج مستقر می شد، می خواستند نگذارند مستقر شود؛ اما نظام بر این حرکت دشمن فائق آمد. امروز هم به بهانه ی دروغین و مزورانه ی مطالبه ی آزادی های مدنی می خواهند امنیت مدنی و اجتماعی را از بین ببرند، که باز هم فائق نخواهند آمد. باز هم دشمن در مقابل اراده ی ملت ایران و در مقابل ایمان و ایستادگی این مردم، بسیار ضعیف و زبون است؛ این را دشمن بارها تجربه کرده است، باز هم تجربه خواهد کرد. بالاخره عده یی از مردم را دچار مشکل می کنند. دستگاهی که در این قضایا می تواند نقش ایفا کند، از جمله، دستگاه قضایی است. البته دستگاه های اجرایی و سیاسی کشور هم نقشهای مهم و فعال دارند و بحمداللَّه امروز همه متوجه مسؤولیتهای خود در این زمینه ها هستند. دستگاه قضایی هم نقش بسیار مهمی دارد و این ان شاءاللَّه با توجه به امنیت قضایی مردم و با رعایت آداب قضا در اسلام و حفظ حقوق مردم در همه ی مراحل قضا، تأمین خواهد شد.
امیدواریم خداوند متعال به شماها کمک کند و همه ی ما را هدایت کند به آنچه رضای او و صراط مستقیم او در آن هست و قلب مقدس ولی عصر(ارواحنافداه) از همه ی شما خشنود و راضی باشد و ان شاءاللَّه بتوانیم شاهد پیشرفت روزافزون کارهای شما در این زمینه های بسیار حساس و مهم باشیم.
والسّلام علیکم و رحمة اللّه و برکاته
