ناخن‌ها از اجزای مهم بدن هستند که علاوه بر اثرات حفاظتی، از جهات دیگری نیز اهمیت دارند، بنابراین رشد مناسب و سلامت ناخن‌ها باید همواره مورد توجه قرار گیرد.
ظاهر نامناسب ناخن‌ها می‌تواندحاکی از بیماریهای مهم جسمی باشد. همانند سلامتی استخوان، سلامت ناخن نیز به تغذیه مناسب بستگی دارد.
برخی بیماری‌ها را از روی رنگ و شکل ناخن می‌توان تشخیص داد، مانند موارد زیر
– نـاخـن رنگ پریده، نشانه کم خونی است.
– ناخن قرمز، نشانه بیماری قلبی است.
– ناخن‌های سفـیدرنگ، نشانه بیماری کبدی است.
– ناخن ضخیم و زرد رنگ، نشانه بیماری ریوی است.
– سرخـی مختصر در ته ناخن، نشانه دیابت است.
– ناخن‌های دو رنگ (نیمی سفید و نیمی صورتی)، نشانه بیماری کلیه است.
پوسته پوسته شدن دور ناخن
علت آن فرو بردن انگشتان به مدت زیاد در آب و همچنین استفاده از لاک پاک کن‌ها می‌باشند. هیچ رابطه ای با کمبود کلسیم و ویتامین C ندارد.
در این موارد باید با کرم‌های مرطوب کننده مناسب، دست را چرب نگه داشت تا پوست دور ناخن استحکام پیدا کند.
ترک خوردن ناخن
ناخن‌ها در اثر تماس با مواد شیمیایی و هوای سرد استحکام خود را از دست داده و ترک می‌خورند.
برای جلوگیری از این مشکل، آنها را نرم کنید. خیساندن ناخن‌ها در آب گرم به مدت 15 دقیقه پیش از خوابیدن مفید است. ناخن‌ها را بعد از نرم کردن، کوتاه کنید تا کمتر دچار ترک‌خوردگی شوند.
اگر همیشه لاک می‌زنید، هفته‌ای یک روز به ناخن ها استراحت دهید و لاک نزنید. استفاده از لاک‌پاک‌کن‌های دارای استات هم بهتر از استون است.
تیرگی ناخن
در این حالت ناخن‌ها مات و کدر بوده و در نوک آنها، نوار تیره رنگی دیده می‌شود. این علامت ممکن است نشانه ای از یک بیماری جدی مانند سرطان، نارسایی احتقانی قلب و یا دیابت باشد. این علامت، ناشی از کهولت سن نیز می‌باشد.
حفره روی ناخن
این حالت ممکن است در اثر ضربه ایجاد شود یا ممکن است ناشی از عوارض بیماری‌هایی نظیر پسوریازیس، اگزما یا آرتریت باشد.
زرد یا سبز شدن ناخن
علت آن، ورم دست‌ها و یا بیماری تنفسی مثل برونشیت مزمن می‌باشد. این علامت معمولا با رشد آهسته‌تر ناخن‌ها همراه است.
زرد مایل به قرمز شدن ناخن
نشان می‌دهد که زود به زود لاک ناخن را عوض می‌کنید.
سیاه شدن ناخن‌ها (کبودی ناخن)
معمولا در اثر کوبیده شدن یا فشرده شدن ناخن ایجاد می‌شود. این کبودی به مرور زمان از بین می‌رود و ممکن است در اثر شدت ضربه، ناخن ضربه دیده بیفتد. اما جای نگرانی نیست، چون ناخن جدید جایگزین ناخن قبلی می‌شود.
شیارهای عمودی روی ناخن
افزایش سن و قرار دادن ناخن‌ها در آب، آنها را مستعد نازک‌تر شدن می‌کند و شیارهای عمودی را ایجاد می‌کند. اگر این شیارها، یکباره روی ناخن‌ها آشکار گردن،د علت آن می‌تواند ضربه، پیری، روماتیسم و یا بیماری کلیه باشد.
استفاده از منابع غذایی حاوی آهن و روی می‌تواند موجب سفت‌تر شدن ناخن‌ها شده و از بروز چنین علایمی جلوگیری کند.
ماساژ دادن ناخن‌ها با روغن بادام موجب سفت ناخن و حفاظت از آنها می‌شود
شیارهای عرضی روی ناخن
این مشکل می‌تواند ناشی از مانیکور کردن غلط ناخن باشد. در مواقعی که رشد ناخن به دلیل بیماری‌هایی مانند حمله قلبی، سرخک، سینه پهلو یا تب متوقف می‌شود، این شیارها مشاهده می‌شوند.
شیارهای هلالی شکل روی ناخن
این خطوط، سفیدرنگ بوده و در مسمومیت با آرسنیک بروز می‌کنند.
شکنندگی ناخن
علت آن می‌تواند فـرو بردن دست در آب داغ، اختـلال در جـریان خــون بدن، کمبود ویتامین‌هایA ،C ، B6 و نیاسین، کمـبود آهن و کلسیم و روی و کم‌کاری تیروئید باشد.
این تغییر شکل ناخن، با انباشتگی بیش از حد سلنیوم ارتباط دارد. کم آبی بدن نیز در بروز این مشکل بسیار مهم است، بنابراین روزانه آب فراوانی بنوشید.
ضخیم شدن ناخن
اصلی‌ترین دلیل این ناهنجاری، عفونت‌های قارچی و پسوریازیس است. ضربه و کهولت سن نیز ممکن است دلیل دیگری باشد. با درمان مشکل اصلی، ناخن به حالت عادی برمی گردد.
قاشقی‌شکل شدن ناخن
به علت کم خونی فقر آهن ایجاد می‌شود. این بیماری بر خلاف باور غلط مردم، هیچ رابطه‌ای با کمبود کلسیم ندارد. این حالت ممکن است مادرزادی بوده و یا ناشی از کمبود اکسیژن باشد که در بیماریهای ریوی دیده می‌شود.
به علت ضعیف بودن ساختار بستر ناخن، ناخن در بستر خود فرو رفته و شکل قاشق به خود می‌گیرد.
با یک آزمایش خون کامل از لحاظ شمارش گلبول قرمز، میزان هموگلوبین و ذخیره آهن می‌توان این بیماری را شناسایی کرد.
کندی رشد ناخن
می‌تواند به دلیل سوء تغذیه باشد.
لکه‌های سفید روی ناخن
علت آن می‌تواند صدمه به ماتریکس ناخن و یا کمبود روی باشد، اما زیاد مهم نبوده و به مرور زمان ناپدید می‌گردد. معمولا تایپیست‌ها و پیانیست‌ها (نوازنده پیانو)، افرادی که مانیکور (کارهای زیبایی ناخن) می‌کنند دچار این عارضه می‌شوند.
برای بهوبد و جلوگیری از ین مشکلف فقط کافی است که ناخن را چرب نگه داشت. همچنین بهتر است از لاک و آستون کمتر استفاده کرد.
چنانچه این لکه سفید تمام سطح ناخن را فرا گیرد، می‌تواند علامت ایجاد بیماریهای بسیاری باشد که یکی از این بیماری‌ها، کمبود آلبومین در خون است.
ناخن‌های فرو رفته در گوشت
این مشکل بیشتر در ناخن‌های پا مشـاهده می‌گردد و علت آن کوتاه کردن نامناسب ناخن‌ها و تنگ بودن کفش می‌باشد که باعث می‌گردد گوشه ناخن به درون گوشت فرو رود.
برای درمان این عارضه باید
– 3 تا 4 بار در روز، پا را در آب گرم خیس کنید.
– پنجه پا را پاک و خشک نگه دارید.
– در هنگامی که این عارضه در حال بهبود یافتن است، صندل‌های جلو باز بپوشید. اگر حتما باید کفش بپوشید، کفش راحتی را انتخاب کنید که به پنجه پایتان فشار نیاورد.
– با دقت، یک تکه پنبه را بین پوست و ناخن پا قرار دهید. هر روز این پانسمان را عوض کنید.
– از یک مسکن معمولی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن برای تخفیف درد استفاده کنید.
با انجام کارهای بالا، معمولا علائم در طی دو یا سه روز بهبود می یابند. در غیر این صورت به پزشک مراجعه کنید.
مشکلات ناخن در بیماران دیابتی
– ناخن، ضخیم‌تر می‌شود و می‌تواند باعث بروز خون‌ریزی زیر بستر ناخن شود و یا ایجاد زخم کند.
– در این بیماران، فرو رفتن ناخن به داخل گوشت پا، به دلیل تغییر شکل ظاهری ناخن یا بد کوتاه کردن ناخن‌ها یا فشار بر لبه ناخن می‌تواند رخ دهد.
– اگر رنگ ناخن‌ها، قرمز، قهوه‌ای یا سیاه باشد، می‌تواند به دلیل خون‌ریزی زیر ناخن باشد.
– عفونت قارچی ناخن نیز می‌تواند باعث کنده شدن ناخن شده یا ناخن بسیار ضخیمی ایجاد کند.
عفونت، عمدتا ناخن‌های خمیده را درگیر می‌کند.
اثر بیوتین بر روی سلامت ناخن
در افرادی که دچار سوء تغذیه نیستند، بیوتین برای سلامتی ناخن مهم است. زرده تخم مرغ، آرد سویا، غلات و قارچ از جمله منابع غنی بیوتین می‌باشند. کلم برگ، عدس و شیر نیز تا حدی حاوی بیوتین می‌باشند.
