شوره سر یا سبوره با پوسته‌ریزی پوست سر مشخص میشود که همراه با خارش و گاهی اوقات همراه با قرمزی ودلمه میباشد.
پوسته‌های سفید رنگ در لابلای موها که گاهی روی شانه‌ها ریخته و از نظر زیبائی و اجتماعی ناخوشایند است. شوره سر نوع خفیف درماتیت سبوروئیک میباشد. درماتیت سبوروئیک یا درماتیت شوره‌ای به ضایعات قرمز و پوسته‌دار پوست که با تولید سبوره (پوسته‌های چرب یا خشک سفید رنگ) و خارش همراه است، گفته میشود. این بیماری مسری نیست.
شوره سرچگونه بوجود می‌آید
علت شوره سر-پوست سر بطور طبیعی در اثر لایه لایه شدن طبقه شاخی آن لایه‌های شاخی قدیمی را ازدست داده و لایه‌های جدید جایگزین می‌گردند. درحالت عادی این سلولها ظرف 30 – 20 روز مراحل رشد خود را طی‌کرده و از سطح پوست به صورت سلولهای مرده به بیرون ریخته می‌شوند. درصورتیکه این روندبه شکل غیرعادی تسریع گردد، تعداد سلولهای مرده افزایش یافته و همراه باچربی و ترشحات دیگر پوست تشکیل «شوره سر» را می‌دهند. شوره سر به حدی شایع است که برخی متخصصان آن را امری طبیعی می‌دانند.پس شوره سر در اثر جدا شدن سلولهای خارجی پوست سر به وجود می‌آید و باید نسبت به درمان عارضه شوره سر اقدام کرد.
چه عواملی در بروز شوره سر دخیل هستند
*یکی از عوامل موثر در بروز شوره سر مشکلات گوارشی مثل چاقی زیاد، یبوست وعدم هضم غذا است.
*عدم داشتن تغذیه صحیح و کمبود‌های تغذیه‌ای (کمبود ویتامین ها و…) از دیگر عوامل موثر در بروز شوره سر است
* خستگی‌های بیش از حد روزانه
* کمبود خواب
* استرس‌های روحی و اختلالات عاطفی
* عامل توارث
* اختلالات هورمونی (به خصوص آندروژنها )
* هوای سرد و خشک
* واکنش های آلرژیک
* گرمای بیش از اندازه
* استفاده از کلاه‌های تنگ و چسبان
* پوست چرب، تعریق زیاد نیز در بروز شوره سر موثر است
* مصرف بی‌رویه مواد آرایشی مو و عدم رعایت نظافت مو (شامپو نزدن مرتب یا استفاده از شامپوی نامناسب، عدم شست‌و‌شوی کافی سر متعاقب استفاده از شامپو و یا باقی ماندن بقایای صابون در پوست سر) نیز از عوامل دیگر موثر در بروز شوره سر است.
* آسیبهائی که به پوست سر وارد میشود مثل سشوار زدن و فرمو بیش ازحد، بابلیس، رنگ کردن و مش زدن مکرر مو.
* از عوامل دیگر موثر در بروز شوره سر مصرف برخی داروها مثل سایمتیدین، کلرپرومازین و داروهای ضدفشارخون بالا است
*همچنین شوره ممکن است علت میکروارگانیسمی و نیز قارچی داشته باشد (Pityrosporum Ovale، «مالاسزیا وستریکتا» و «مالاسزیا گلوبوسا». )
انواع شوره سر
شوره سر به دو فرم دیده میشود:
1- شوره سر خشک :
که دراین حالت پوسته‌ها به سرنچسبیده و بصورت پوسته‌های نازک با ظاهر پودری خاکستری روی سر، شانه‌ها و اطراف گردن دیده می شوند و ظاهر بسیار زشت وزننده‌ای بوجود می‌آورند.در این نوع شوره سر خارش هم وجوددارد. شوره خفیف بسیارشایع بوده بطوری که برخی ازمتخصصین وجود آن راطبیعی تلقی می‌کنند.
2- شوره چرب :
که درآن پوسته‌ها بزرگتر و چرب بوده و لذا به هم چسبیده و نمی‌ریزند بلکه یک حالت متراکم وچرب درپوست سربوجود می آورندکه بیمار را بسیار ناراحت می‌کند. اغلب اوقات خارش هم وجوددارد.
پیشگیری از بروز شوره سر
پیشگیری از بروز شوره سر-نمی‌توان از شوره سر پیشگیری قطعی بعمل آورد. اما برای به حداقل رساندن شدت یا دفعات شعله‌ور شدن بیماری شوره سر می‌توانیم از روشهای زیر استفاده کنیم.
1- اگر پوست سر خارش زیادی داشت، هرگز آنرا با ناخن نخارانید چرا که این کار ممکن است باعث ایجاد عفونت گردد؛ در عوض از نوک انگشتان برای این کار استفاده کنید.
2-روزهایی که هوا خیلی سرد، بادی، و یا آفتابی شدید است، اگر می خواهید برای مدت زمان طولانی در فضای آزاد باقی بمانید، کلاه نرم و راحتی به سر بگذارید.
3-در محلی که هستید از یک مرطوب کننده هوا استفاده کنید تا هوا مرطوب شود.
4- مصرف رنگ مو و محصولات حالت دنده مو که در آنها الکل به کار رفته است را محدود کنید چرا که مصرف الکل سبب خشک شدن موها می شود.
5-به اندازه کافی از ویتامینها به خصوص گروه B در رژیم غذایی خود استفاده کنید.این ویتامین از بروز شوره سر جلوگیری می‌کند.
6 – برس زدن مرتب موها در درمان شوره سر اهمیت زیادی دارد زیرا سبب میشود که جریان خون سریعتر شود و سلولها تغذیه شوند.هر شب پیش از رفتن به رختخواب با یک برس مویی، موهای خود را از جهات مختلف برس بزنید،به طوری که در حدود صدبار برس روی سرتان حرکت کند و در تمام نقاط خون را به جریان بیندازد. شانه کردن مرتب موها بویژه در هوای آزاد و تمیز تاثیر بسیاری در درمان شوره سر دارد. زیرا این کار موجب افزایش جریان خون و سلولهای بافت پوست سر میشود. همچنین می‌توانیدبرای افزایش گردش خون در سر، پوست آنرا با نوک انگشتان خود به صورت دایره ای ماساژ دهید.
7 -اگر میزان شوره سر زیاد نیست و در حد متوسط قرار دارد، می توانید روزی یک بار موهای خود را با شامپوی معمولی بشویید. با این کار تقریباً تمام شوره سر از بین خواهند رفت. سعی کنید از شامپوهای معمولی و یا شامپو بچه استفاده کنید. شامپوهایی که قدرت پاک کنندگی بالایی دارند، پوست سر را خشک کرده و موجب می شوند که میزان شوره سر بیشتر شود.
8 –رعایت رژیم غذایی:درصورتی که شوره سر در اثر بدغذایی باشد رژیم غذایی مناسب برای آن توصیه میشود.پرهیز از خوردن چربی‌های حیوانی، پرهیز از زیاده‌روی در مصرف شیرینی‌ها ، شکلات ، آجیل ، غذاهای سرخ شده و پر ادویه و غذاهایی که روی آنها فرایندهایی انجام گرفته مثل انواع کنسروها و قهوه غلیظ سلامت را به موها باز می‌گرداند. خوردن سبزیها و میوه‌ها و مواد پروتئین‌دار به مقدار فراوان برای درمان شوره سر توصیه میشود. غذاهایی که ویتامینهای A ، E ، B و پروتئین به حد کافی دارند، از شوره سر جلوگیری می‌کنند.
درمان شوره سر(راههای درمان شوره سر)
الف- درمان سنتی شوره سر:
درمانهای مختلفی توصیه شده است که موثرین آنها شامل موارد ذیل میباشد :
* شب هنگام، دو قاشق غذاخوری پودر تخم شنبلیله را درآب خیس کرده و صبح روز بعد آنرا به تمام کف سر بمالید و پس از نیم ساعت میتوانید آنرا بشویید.
* روش دیگر درمان شوره سر ،استفاده از آب تازه لیمو ترش است که بعد از آخرین شستشو سر و آبکشی، یک قاشق غذاخوری از آنرا به کف سر بمالید.
* استفاده از چغندر به خصوص نوع سفید رنگ آن، به نحوی که پس از جوشاندن مقداری از چغندر در آب و پس از صافی نمودن جوشانده هرشب سر را با آن ماساژ دهید.
* درمان طبیعی دیگر برای شوره سر سرکه سیب است. برای معالجه موهایتان را باسرکه سیب ماساژ دهید.اسیدهای طبیعی،سلولهای مرده را از سر جدا می‌کند. پس از چند دقیقه سرتان را با شامپو بشوئید.
ب-درمان طبی شوره سر:
برای رفع شوره مختصر سر میتوانید از شامپوهای طبی ضدشوره از جمله سلنیوم سولفید، کتوکونازول، پیریتنیوم زینک (پریتیون روی) و انواع شامپوهای پلی‌تار و شامپوهای آنتی سپتیک مانند شامپو ستاولون و نیز لوسیون‌های نرم‌کننده پوست استفاده کنید.
