همه ی ما می دانیم وقتی هوا گرم است باید آب بنوشیم، اما در هوای سرد چطور؟ چه میزان آب نیاز داریم تا از کم آبی بدن جلوگیری کنیم؟
نیمی از بدن ما را آب تشکیل می دهد
همه ی ما برای اینکه آب بدن خود را تامین کنیم، پوستمان را جوان سازیم و سلامتی مان را افزایش دهیم نیاز به آب داریم. اما برای این همه آب موجود در بدن چه اتفاقی رخ می دهد؟
حجم عظیمی از بدن ما را آب تشکیل می دهد. این میزان در مردان حدود 60 درصد و در مردان بین 50 تا 55 درصد است. بنابراین، پر واضح است که آب برای بدن انسان ضروری است.
سلول های بدن ما برای عملکرد مناسب و ادامه ی حیات به آب کافی نیاز دارند. در افراد بزرگسال بیشتر آب بدن در سلول ها یافت می شود و باقی مانده ی آن از سلول ها خارج و به جریان خون وارد می شوند. نقش آب در تمامی این مکان ها اهمیت دارد: اگر در خارج از سلول ها باشد،
فشار خون را تنظیم می کند و اگر در داخل سلول ها باشد، شکل و عملکردهای ضروری آن را حفظ می کند. به طور کلی بدون آب نمی توان زندگی کرد.
عملکرد فوق العاده ی کلیه ها
کلیه های ما با ایجاد تعادل از طریق هموستاز، محتوای آب بدن را حفظ می کند. وقتی سطح آب بدن کاهش می یابد، کلیه ها مقداری از این آب را به بدن باز می گردانند و آب بسیار کمی دفع و در نتیجه ادرار غلیظ تری ایجاد می کنند.
این پروسه ممکن است با داروهای ادرارآور تحت تاثیر قرار گیرند. مصرف الکل، کافئین و برخی از داروها، کلیه ها را وادار می کند از میزان طبیعی خود، آب بیشتری دفع کنند.
کودکان و افراد پیر بیشتر در معرض خطر قرار دارند
ما آب بدن خود را از طرق مختلفی همچون ادرار، مدفوع، تعریق و حتی نفس کشیدن از دست می دهیم. اما خوشبختانه کلیه ها این آب از دست رفته را در بدن به راحتی متعادل می کند. اما اگر به دلیل تب، دیورتیک، استفراغ و اسهال شدید آب زیادی از بدن دفع شود، مشکلات جدی رخ می دهد چرا که کلیه ها نمی توانند این آب از دست رفته را جبران کنند.
این مشکل در کودکان که حجم کلیه ی آنها کوچک است و افراد سالخورده که کلیه های آنها به خوبی کار نمی کند، شدیدتر است.
علائم فیزیکی کم آبی
نه تنها بدن در مواقعی که دچار کمبود آب است، آب کمتری از دست می دهد، بلکه با انتقال آب به داخل و خارج از سلول ها تعادل آن را برقرار می کند.
البته شما این تغییر را احساس نخواهید کرد، بلکه ممکن است با کم آبی در قسمت های مختلف بدن به این موضوع پی ببرید. اگر سول ها آب خود را از دست دهند، پوست خشک و چروک می شود، اما اگر آب از جریان خون خارج شود، دچار سرگیجه و افت فشار خون خواهید شد.
اگر 2 درصد از آب بدن خود را از دست دهید، دچار کم آب خواهید شد.
وقتی تشنه می شوید تنها 1 تا 2 درصد آب بدن خود را از دست داده اید. علائم اولیه ی کم آبی بدن به جز تشنگی شامل خشکی دهان، تیرگی ادرار، خستگی، سر درد و گیجی می باشد. اگر شدت کم آبی بدن افزایش یابد، علائم آن خود را بیشتر با سر درگمی، تعریق، ادرار، چشمهای گود رفته و پوست خشک نشان می دهد.
بدن همه ی ما به آب نیاز دارد و همه تصور می کنند تنها راه برطرف کردن این کمبود آب مصرف مایعات است، اما مایعات تنها 80 درصد آب بدن را تامین می کند و 20 درصد باقی مانده از مصرف غذاها به دست می آید.
یک تصور عمومی وجود دارد که این تنها آب است که رطوبت بدن را تامین می کند و مایعات دیگر مثل قهوه موجب کم آبی بدن می شود.
اما واقعیت این است که هر آنچه می نوشیم، از کلیه ها عبور می کند (خوشبختانه، این اندام H2O تمام مایعات را بدون انتخاب از میان آنها می گیرد).
غذا = آب
غذاهای تازه، حتی ماهی و مرغ، حاوی 65 درصد آب هستند. یک سینه ی مرغ 300 گرمی به طور استاندارد، حاوی 195 میلی لیتر آب می باشد. برخی از غذاها سرشار از آب هستند، اما فیبر، پروتئین و چربی آنها زیاد نیست و به آب رسانی کلی بدن کمکی نمی کنند، چرا که بدن آنچه را که می خواهد دریافت نمی کند.
چگونه نوشیدن، اهمیت بیشتری نسبت به نوشیدن دارد
اگر یک لیتر آب را به سرعت مصرف کنید، در مدت زمان کوتاه تر و بیش از یک بار به تخلیه ی ادرار نیاز خواهید داشت. در این حالت رنگ ادرار شما پریده خواهد شد که نشان می دهد که بدنتان به حداکثر آب مورد نیاز رسیده است.
البته اگر همین مقدار آب را به آرامی دریافت کنید، بدن شما زمان کافی برای توزیع و استفاده از آن را خواهد داشت و سطح آب رسانی به بدن همواره بالا می ماند.
وقتی همراه با غذا آب می نوشید، چه اتفاقی رخ می دهد؟
اگر مایعات همراه با غذا مصرف شود، سرعت جذب آنها کمتر خواهد شد. اما اگر یک غذای سرشار از آب را جدا از غذاهای دیگر مصرف کنید، به سرعت نیاز به تخلیه ی ادرار خواهید داشت.
خیار حاوی بیشترین میزان آب– یعنی 96٫7 درصد و کاهو ، تربچه و گوجه حاوی 95 درصد آب است.
این موضوع یک اصل تغذیه ای را نشان می دهد. ما باید غذاها و نوشیدنی های بسیاری را در یک وعده ی خود بگنجانیم و تنها به خاصیت برخی از غذاها بسنده نکنیم.
مصرف غذاهای تازه (به جای عصاره ها و غذاهای فرآوری شده) همچون میوه ها و سبزیجات با تامین آب بدن از کمبود آن جلوگیری می کند.
